ستون پنجم تربیت کودک

ابتدا می‌خواهم از استقبال شما والدین گرامی از کلاس فرضی والدی‌مثبت و از پیام‌های محبت‌آمیزتان تشکر کنم...
بیشتر پیام‌ها به جز چند مورد که در اسرع وقت به آنها پاسخ خواهم داد، …

ابتدا می‌خواهم از استقبال شما والدین گرامی از کلاس فرضی والدی‌مثبت و از پیام‌های محبت‌آمیزتان تشکر کنم...

بیشتر پیام‌ها به جز چند مورد که در اسرع وقت به آنها پاسخ خواهم داد، بیانگر سردرگمی والدین از رفتاری مناسب با فرزندانشان است که برمی‌گردد به خصوصیت چهارم؛ یعنی انتظارات واقع‌بینانه از بچه‌ها.

با یک مثال ساده شروع می‌کنم؛ بچه‌ها از سن ۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی پرجنب و جوش و کنجکاوند و به هر جایی سرک می‌کشند و از دیوار راست بالا می‌روند تا دنیای اطراف خود را بشناسند. تنها وظیفه والد مثبت این است که محیط زندگی کودک را ایمن کند. وقتی شما یک گلدان گران‌قیمت را گوشه اتاق گذاشته‌اید یا شیء تزئینی‌ای را روی میز قرار داده‌اید، نباید انتظار داشته باشید بچه به آن دست نزند یا اگر زد، او را تنبیه کنید. چه اشکالی دارد در این مرحله گذرا آنها را جمع کنید و در جای مناسب قرار دهید یا مثلا اگر خانه شما کوچک است و هیچ فضایی برای توپ‌بازی ندارد، چرا توپ‌ها را از جلوی چشم کودک جمع نمی‌کنید؟

اشتباه شما این است که درست وقتی که او با لذت توپش را شوت می‌کند و به در و دیوار می‌زند، به زور توپ را از او می‌گیرید و باعث فریاد و بدرفتاری‌اش می‌شوید.

بهتر است توپ را در جای خاصی قرار دهید و هر وقت به پارک یا فضای مناسبی می‌روید، با کودکتان توپ‌بازی کنید و به او بگویید خانه جای توپ‌بازی نیست. شما با این اقدام‌های پیشگیرانه هم به آرامش اعصاب خودتان کمک می‌کنید هم به امنیت و پرورش مناسب فرزندتان. یادتان باشد:

پنجمین خصیصه یک والد مثبت، مراقبت از خود به عنوان یک فرد مهم است. پدر و مادری که آنقدر غرق وظایف بچه‌داری می‌شوند که خود را از یاد می‌برند و به سلامت جسمی و روانی خود اهمیت نمی‌دهند، نمی‌توانند والدین مثبتی باشند.

شما و همسرتان باید منابع مالی خانواده را طوری تقسیم کنید که سهم خودتان، همسرتان و هر یک از فرزندان مشخص باشد. نباید همه درآمدتان را برای بچه‌ها خرج کنید و خودتان در حسرت یک لباس و کفش دلخواه بمانید. شاید این موضوع به نظرتان مهم نیاید اما در درازمدت مساله‌ساز خواهد شد و ممکن است منت سر بچه‌ها بگذارید و توقعات بیجا و بیش‌ازحد از آنها پیدا ‌کنید. حتی از او متوقع شوید پسرفت یا توقف‌تان را با رفتارها یا درس خواندنش جبران کند که این از پایه و اساس غلط است. مراقبت از خود بسیار مهم است و باید بدانید مهم‌ترین اولویت زندگی شما بچه نیست و باید همواره بسنجید در شرایط زندگی کنونی، چه چیزی مهم‌تر است؛ از کودکتان، همسرتان یا حتی شاید پدرتان که بیمار است. شما به حریم شخصی و اختصاص ساعت‌هایی به خود و همسرتان نیاز دارید و این اصل مهم در والد مثبت بودن اغلب فراموش می‌شود.

دکتر میترا حکیم شوشتری

فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران