اهمیت اتومبیل در سبدخانوار

قواعد ساده علم اقتصاد می‌گویند با افزایش قیمت یکی از ۲ کالای مکمل تقاضا برای دیگری کاهش می‌یابد. بنزین و ماشین هم ظاهرا چنین نسبتی دارند و انتظار می‌رود که با افزایش قیمت بنزین …

قواعد ساده علم اقتصاد می‌گویند با افزایش قیمت یکی از ۲ کالای مکمل تقاضا برای دیگری کاهش می‌یابد. بنزین و ماشین هم ظاهرا چنین نسبتی دارند و انتظار می‌رود که با افزایش قیمت بنزین تقاضا برای ماشین یا استفاده از آن کمتر شود. بعد از افزایش قیمت بنزین انتظار می‌رفت که تقاضا و استفاده از ماشین کمتر شود. اما مشاهدات خیابانی ما نه تنها بر این قاعده صحه نمی‌گذارند، بلکه حتی آن را نیز نقض می‌کند.

گویی بنزین و ماشین چندان هم مکمل نیستند و بی‌تفاوتند! بنزین کالایی کم‌کشش است؛ یعنی با تغییر قیمت آن تقاضا برای آن چندان متأثر نمی‌شود و در این قیمت‌ها اثر مکملی خود را نشان نمی‌دهد.

از سوی دیگر با تغییر قیمت بنزین جانشینی‌هایی در سبد مصرفی خانوار اتفاق می‌افتد: مثلا خانوار از هزینه‌های سلامت و آموزش و بهداشت و... می‌کاهد تا بتواند همچنان ماشین را مورد استفاده قرار دهد. هر جانشینی‌ای در سبد مصرفی خانوار ممکن است اتفاق بیفتد تا ماشین سرجایش بماند. گروهی می‌گویند فعلا مدل‌سازی رفتار مردم در تقاضا برای ماشین براساس تغییر در قیمت بنزین کمی دشوار شده است و رفتار آنها قواعد سرانگشتی را نقض کرده و می‌کند. البته گروهی استدلال می‌کنند که هنوز بنزین ۷۰۰ تومانی به‌طور کامل در سبد مصرفی خانوار جای نگرفته است!

تورستین وبلن کتابی دارد با نام نظریه طبقه مرفه یا تن‌آسا. بخشی از حرف او در این کتاب این است که بسیاری از مردم می‌کوشند تا جزو طبقه تن‌آسا باشند و لوازم لازم برای تن‌آسایی را جور کنند. ظاهرا تومبیل هم در زندگی ما ایرانیان یکی از همین لوازم تن‌آسایی است.

http:‌/‌‌/‌farhady.com‌‌

وبلاگ دگردیسی مشغولیت‌ها