دریای بیكرانه بنزینم آرزوست

در حالی كه متوسط مصرف روزانه بنزین خودروهای سواری در كشوری مثل فرانسه نزدیك به ۲ لیتر است, این رقم در ایران به حدود ۱۱ لیتر در روز می رسد و این درحالی ست كه براساس مطالعات انجام شده, سهم خودروها در انتشار آلاینده ها در حدود ۷۰ درصد تعیین شده كه عمده این آلودگی ها ناشی از سوخت های فسیلی ست

در حالی كه متوسط مصرف روزانه بنزین خودروهای سواری در كشوری مثل فرانسه نزدیك به ۲ لیتر است، این رقم در ایران به حدود ۱۱ لیتر در روز می رسد و این درحالی ست كه براساس مطالعات انجام شده، سهم خودروها در انتشار آلاینده ها در حدود ۷۰ درصد تعیین شده كه عمده این آلودگی ها ناشی ازسوخت های فسیلی ست.امروزه با بالا رفتن استانداردهای زندگی و سطح رفاه عمومی جامعه وافزایش تنوع و حجم تولیدات صنایع خودروسازی كشور، میزان تقاضا برای استفاده از وسایل نقلیه شخصی به میزان زیادی افزایش یافته است، اما متاسفانه نبود فرهنگ درست استفاده از خودرو، هدف اصلی این وسایل كه همان افزایش رفاه و آسایش انسان ها و راحت تر و سریع تر شدن حمل ونقل وجابه جایی افراد و كالاست را زیرسئوال برده، به گونه ای كه این وسایل نقلیه نه تنها كارایی خود را، بویژه در شهرهای بزرگ تا حد زیادی از دست داده اند، بلكه معضلات فراوانی را هم از قبیل آلودگی هوا و محیط زیست، ترافیك، افزایش میزان تصادفات و... به وجود آورده اند.

خطر در كمین شهرهای آلوده

حدود ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران ناشی از حدود ۲ میلیون دستگاه خودرو سواری موجود در این شهر است كه بیش از ۵۰ درصد خودروهای سواری كشور را تشكیل می دهد. این آلودگی حاصل انتشار گازهای سمی منوكسیدكربن، كربورهای هیدروژن و اكسیدهای نیتروژنی ست كه از اگزوز خودروها خارج می شوند. در میان این آلاینده ها، منوكسیدكربن آثار آشكارتری نسبت به سایر گازها دارد. به بیان دیگر در هوای آلوده شهرها این گاز ۲۰۰ برابر سریع تر از اكسیژن با هموگلوبین خون تركیب شده و مانع از رسیدن اكسیژن كافی به قسمت های مختلف بدن بویژه قلب شده و باعث از كار افتادن آن می شود. این گاز بی بو و بی رنگ، به دلیل همین خاصیت سریع تركیب شدن با خون تا كنون سبب مرگ عده زیادی شده است. از دیگر عوارض آشكار این گاز می توان به ایجاد سردرد، تندخویی و عصبی شدن افراد اشاره كرد كه به وفور در جامعه امروز نمود یافته است. همچنین دی اكسیدگوگرد ناشی از اگزوز خودروها با بخار آب و رطوبت موجود در هوا تركیب شده و اسیدسولفوریك تشكیل می دهد. این اسید باعث پوسیدگی سریع فلزات و پارچه ها، بارش باران های اسیدی و... می شود. تمام این موارد ضرر اقتصادی بزرگی ست كه دولت به خاطر پرداخت یارانه بنزین و پایین نگه داشتن قیمت آن متحمل می شود.

فرق ایران با همه جا

براساس آمارهای به دست آمده، بیش از ۴۰ درصد خودروهای كشور عمری بالاتر از ۲۰ سال دارند كه همین معضل به همراه تكنولوژی پایین به كار گرفته شده در خودروهای ساخت داخل، سبب شده میانگین مصرف خودروهای شخصی در ایران برابر ۱۵ لیتر و برای تاكسی ها و خودروهای مسافركش برابر

۱۸ لیتر در هر ۱۰۰ كیلومتراست. این درحالی ست كه متوسط مصرف سوخت خودرو در دنیا برابر ۸ لیتر برای ۱۰۰ كیلومتر است و این بدین معنی ست كه یك خودرو مسافركش یا تاكسی در ایران برای هر۱۰۰ كیلومتر به میزان ۱۰ لیتر بیشتر از یك خودرو معمولی و متوسط اروپایی بنزین مصرف می كند. حال اگر متوسط مسافتی كه یك تاكسی در طول روز می پیماید برابر ۱۸۵ كیلومتر باشد، به آسانی می توان محاسبه كرد كه یك تاكسی در ایران برای پیمودن مسیر روزانه خود بیش از دو برابر یك خودرو استاندارد متوسط و معمولی امروزی بنزین مصرف می كند.این وضعیت در مورد خودروهای شخصی نیز صادق است. براساس آمار ارائه شده از سوی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور، متوسط مصرف روزانه بنزین در ایران ۷۵/۱۰ لیتر برای هر خودروست. این درحالی ست كه در كشورهای اروپایی مثل فرانسه، آلمان و انگلستان این رقم به ترتیب ۹/۱، ۵/۲ و ۵/۳ لیتر در روز است. این مقایسه محدود به كشورهای اروپایی نمی شود، حتی ژاپن نیز با داشتن ركورد ۵/۲ لیتر در روز در این زمینه پیشتاز است. در این بررسی كانادا با متوسط مصرف ۵/۶ لیتر، آمریكا با ۳/۷ و مكزیك با ۸/۷ لیتر در روز وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند.شاید نگاهی به میزان مصرف سوخت خودروهای تولید داخل بتواند این اختلاف وحشتناك را توجیه كند. در میان خودروهای ایرانی، پژو ۲۰۶-۱۴۰۰ با مصرف ۹۷/۸ لیتر در هر ۱۰۰ كیلومتر چرخه شهری و ۰۸/۵ لیتر در چرخه برون شهری، كمترین میزان مصرف سوخت را داراست.مدل ۱۶۰۰ همین خودرو نیز با مصرف ۴۶/۹ لیتر در چرخه شهری و ۱۳/۵ لیتر در چرخه برون شهری و با داشتن رتبه D انرژی و استاندارد یورو ۲ در جایگاه دوم كمترین مصرف كننده های ایرانی قرار دارد. پراید نسیم انژكتوری نیز درحالی در رتبه سوم جای دارد كه مصرف درون شهری آن در هر ۱۰۰ كیلومتر ۰۲/۱۰ لیتر و در چرخه برون شهری ۳۷/۵ لیتر است.حضور سپند و پی.كی انژكتوری در رتبه چهارم كم مصرف ترین خودروهای ساخت داخل با مصرف ۱۸/۱۰ لیتر در چرخه درون شهری و ۵۲/۵ لیتر در چرخه برون شهری نیز جالب توجه است. پراید۱۴۱ انژكتوری، پراید صبا انژكتوری، هیوندای ورنا، پژو ۲۰۶-۱۶۰۰ اتوماتیك، مزدا ۳۲۳، زانتیا ۱۸۰۰، پژو پارس ELX، پروتون هاچ بك، سمند، پژو پارس، پروتون سدان، پژو ۴۰۵ و زانتیا ۲۰۰۰ در رتبه های بعدی این جدول قرار دارند.این در حالی ست كه براساس اطلاعیه مشترك موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، سازمان بهینه سازی مصرف سوخت كشور و سازمان حفاظت محیط زیست در مورد برچسب مصرف سوخت و رتبه انرژی خودروهای تولیدی كشور، پیكان ۱۶۰۰ انژكتوری با مصرف ۹۴/۱۴ لیتر در هر۱۰۰ كیلومتر درون شهری و ۶۱/۹ لیتر در هر ۱۰۰ كیلومتر برون شهری به عنوان پرمصرف ترین خودرو ایرانی شناخته شده است. با این شرایط بی جهت نیست اگر متوسط مصرف روزانه بنزین در ایران، بیش از پنج برابر فرانسه، چهار برابر ژاپن و آلمان و سه برابر انگلستان باشد.مقایسه صورت گرفته میان میزان متوسط مصرف روزانه بنزین در ایران با برخی كشورهای جهان، یافتن راهكارهای مناسب جهت كاهش مصرف سوخت در كشور را بیش از پیش ضروری می سازد. شاید سریع ترین و موثرترین راه حل این مشكل استفاده از وسایل نقلیه عمومی به جای خودروهای شخصی باشد، اما از آنجا كه بنا به دلایلی از جمله ناكافی بودن ناوگان حمل و نقل عمومی و... نمی توان بسادگی از وسوسه داشتن و استفاده از وسایل نقلیه شخصی چشم پوشی كرد، لذا این راه حل ممكن است در حال حاضر و در كوتاه مدت چندان قابل اجرا نباشد. در عوض می توان با به كار بستن نكاتی هرچند كوچك اما موثر كه موجب پایین آوردن مصرف سوخت خودروها می شود، عوارض سوء ذكر شده را تا حد زیادی كاهش داد.

۱۰ نكته برای رانندگی پاك

۱ -یك موتور از تنظیم خارج شده به طور متوسط تا ۱۵ درصد بیشتر از یك موتور تنظیم شده، سوخت مصرف می كند.

۲ -یك موتور از تنظیم خارج شده می تواند تا ۲۰ برابر یك موتور تنظیم شده هوا را آلوده كند.

۳ موتور روشن درحال تولید آلودگی ست، در جا كار كردن خودرو سوخت بیشتری نسبت به حالت خاموش و روشن كردن مجدد مصرف می كند. هر جا كه می توانید موتور خودرو خود را خاموش كنید.

۴ تنظیم نبودن باد لاستیك ها می تواند مصرف سوخت را تا ۶ درصد افزایش دهد.

۵ بهترین ساعت برای داشتن بیشترین بازده مصرف سوخت، سرعت ۹۰ كیلومتر در ساعت یا كمتر است.

۶ با طرح برنامه ریزی در سفر و انتخاب مسیر كم ترافیك پیش از سفر، در هزینه مصرف سوخت صرفه جویی كنید.

۷ سنگین بودن خودرو سبب مصرف سوخت بیشتری می شود. از افزایش وزن غیرضروری خودرو خود بكاهید یا از خودروهای سبك تر و كوچك تر استفاده كنید.

۸ استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، تعداد خودروهای موجود در خیابان ها و جاده ها را كاهش داده وعلاوه بر آلودگی كمتر، مصرف سوخت را نیز كاهش می دهد.

۹ كاهش مقاومت هوا منجر به كاهش مصرف سوخت می شود. سعی كنید در حركت خودرو با سرعت بالا شیشه ها را بالا داده و آفتابگیرهای سقفی را ببندید.

۱۰ سوخت گاز طبیعی، سوختی پاك، ایمن و مقرون به صرفه است. با دوگانه سوز كردن خودرو خود از مزایای آن بهره مند شوید.