سوریه دستور کار آمریکا

قیمت های بالای نفت سبب افزایش میانگین رشد به میزان ۳ درصد در منطقه خاورمیانه از سال ۲۰۰۳ تاکنون نسبت به دهه ۹۰ شده است این به معنای رشد بالا در این منطقه است براساس پیش بینی ها رشد خاورمیانه در سال ۲۰۰۶ همچنان بالای ۵ درصد باقی خواهد ماند

جهان کم و بیش به مسئله عراق عادت کرده است و از همین رو در سال ۲۰۰۶ عراق، نه موضوعی اصلی برای دنیا، بلکه بیشتر مسئله‌ای برای سیاست‌های داخلی آمریکا خواهد بود.

در مقابل مسائل مربوط به سوریه احتمالاً نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه ایفاء خواهد کرد.

از منظر تحولات جهانی با نوعی قطبی شدن مواجهیم. یعنی از یک سو محافظه‌کارها و راست‌ها به قدرت می‌رسند (مانند اتفاقی که در انتخابات آلمان رخ داد) و از سوی دیگر چپ‌ها زمام امور را را در دست می‌گیرند (مانند آنچه در بولیوی و شیلی اتفاق افتاد).

بی‌دلیل نیست که برخی معتقد هستند معطوف شدن توجه آمریکا به عراق در چند سال گذشته سبب بی‌توجهی به آمریکای لاتین، که به‌اصطلاح حیاط خلوت ایالات متحده بوده، شده است. موضوعاتی همچون شورش‌های فرانسه، واکنش‌ها نسبت به ورود ترکیه به اتحادیه اروپا، بعضاً رنگ و بوی نژادپرستانه و مذهبی، نشانه‌های شکل‌گیری زمینه این قطبی شدن در جهان هستند.

از نظر اقتصادی، جهان در سال ۲۰۰۵ توانست قیمت‌های بالای نفت را تحمل کند. حتی کشورهائی که قاعدتاً می‌بایست از قیمت بالای نفت صدمه ببیند و از رشد اقتصادی بازبمانند، توانستند از عهده قیمت‌های بالای نفت برآیند. برای مثال چین همچنان رشد ۴/۹ درصدی خود را تداوم بخشید. رشد ۸ درصدی هند، ۷ درصدی ترکیه، ۲/۵ درصدی مصر و ۳/۵ درصدی تایلند از متوسط رشد جهانی بیشتر است. جالب آنکه براساس پیش‌بینی‌ها رشد اقتصادی این کشورها در سال ۲۰۰۶ نیز ادامه خواهد یافت و حتی ممکن است بهتر از سال قبل باشد. دلیل این باور، بهبود نسبی اقتصاد اروپا و لاجرم ورود تقاضای فزاینده آن به بازارهای جهانی است.

از سوی دیگر قیمت‌های بالای نفت سبب افزایش میانگین رشد به میزان ۳ درصد در منطقه خاورمیانه از سال ۲۰۰۳ تاکنون نسبت به دهه ۹۰ شده است. این به معنای رشد بالا در این منطقه است. براساس پیش‌بینی‌ها رشد خاورمیانه در سال ۲۰۰۶ همچنان بالای ۵ درصد باقی خواهد ماند.

البته با بحث رشد ناموزون هم مواجه هستیم. گرچه از موضوعات جالب توجه در افزایش درآمد کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه سرریز شدن آن در خود منطقه است. سرریز شدن این درآمد عمدتاً از سه طریق انجام شده است:

- بازگشت درآمد کارگران مانند کارگران مصری، یعنی که ۹ درصد افزایش داشته است؛

- شمار جهانگردان منطقه دو برابر شده است؛

- رشد بازار سرمایه در منطقه به میزان نزدیک به ۶۰ درصد. این امر نشان می‌دهد ثروتمندان داخل منطقه ترجیح داده‌اند درون منطقه سرمایه‌گذاری و حرکت کنند.

در کنار این عوامل، البته رشد صنایع، به‌خصوص صنایع ساختمانی و سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهائی مانند اردن موجب افزایش رشد منطقه شده است. بدین‌ترتیب و براساس مجموعه پیش‌بینی‌ها این رشد در سال ۲۰۰۶ نیز ادامه خواهد یافت.

در مقابل، متأسفانه پیش‌بینی‌ها در مورد ایران متفاوت است. دلایل عمده این امر، سیاسی و در ارتباط با خروج سرمایه از ایران است. ایران احتمالاً رشد کمتری را در سال ۲۰۰۶ تجربه می‌کند. کسر بودجه رقمی قابل توجه است و به همین دلیل بهاء ۳۹ دلار برای هر بشکه نفت در بودجه پیشنهاد شده است. البته چاره‌ای هم در کار نیست؛ یا باید کسر بودجه عظیم را پذیرفت و یا درآمد بالاتری از دلارهای نفتی در نظر گرفت. این امر با بیان انتظارات گوناگون از سوی مردم، به‌ویژه بر مبنای وعده‌های انتخاباتی و پرداخت یارانه و پیش گرفتن سیاست توزیع از جانب دولت توأم شده است در چنین وضعیتی اعمال تحریم اقتصادی علیه کشورمان می‌تواند دشواری سال باشد. باید امیدوار بود که دولت با تمهیداتی مانع سقوط رشد اقتصادی کشور شود.