صفر و یک, تا بی نهایت

شبکه های اجتماعی جایگاه خود را در دنیای مجازی به عنوان رسانه های پیشرو تثبیت کرده اند

رسانه اجتماعی واژه ای است که برای تکامل یافته ترین رسانه های عصر حاضر به کار می رود. شبکه اجتماعی مجازی، معمولاً به معنای شبکه الکترونیکی ارتباطات متقابل است که محدوده اش را خود تعریف می کند و پیرامون علاقه یا هدف مشترکی تشکیل شده است.

یک اجتماع مجازی معمولاً از روابط بین افراد که یک شبکه را می سازند تشکیل می گردد. ویژگی دیگر اغلب شبکه های اجتماعی دسترسی آسان و آزاد افراد به محیط آن شبکه است. همچنین گفت وگو، ارایه نظر و نقد و تقسیم مطالب نیز از شاخصه های مهم یک شبکه اجتماعی اند.

● رؤیای آمریکایی قاره های دیگر

نتایج یک نظرسنجی صورت گرفته در ۲۴ کشور جهان نشان می دهد که بخش زیادی از جمعیت جهان توانسته اند به مدد فناوری پست الکترونیک و شبکه های اجتماعی مثل فیس بوک و تویتر با هم ارتباط برقرار کنند. بر اساس نتایج این نظرسنجی در سراسر جهان به طور متوسط از هر ده نفر، شش نفر از شبکه های اجتماعی بازدید می کنند.

به گزارش رویترز، در حال حاضر ۸۵ درصد از مردم در سراسر جهان به فناوری های آنلاین دسترسی دارند و با یکدیگر به تبادل پیام الکترونیک می پردازند و ۶۲ درصد نیز از طریق شبکه های اجتماعی با یکدیگر در ارتباط اند. بنابر این گزارش، شبکه های اجتماعی در کشورهای اندونزی، آرژانتین و روسیه بالاترین درصد کاربران را به خود اختصاص داده اند. در اندونزی از هر ده نفر، هشت نفر از شبکه های اجتماعی بازدید می کنند. در آرژانتین، روسیه و آفریقای جنوبی این رقم ۷۵ درصد است.

در مقابل، کشور مجارستان از نظر استفاده از پست الکترونیک برترین جایگاه را به خود اختصاص داده است. در این کشور ۹۴ درصد مردم از این فناوری برای ارتباط با یکدیگر استفاده می کنند. کشورهای سوئد، بلژیک، اندونزی، آرژانتین و لهستان نیز از این نظر رتبه بالایی را از آن خود کرده اند.

نتایج مطالعه خبرگزاری رویترز که با همکاری شرکت Ipsos انجام شده است، نشان می دهند که اگرچه فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی، وبلاگ ها و فروم های اینترنتی همگی در آمریکا متولد شده اند، اما کاربران این پایگاه ها در آمریکا کمتر از ۶۰ درصدند. کشور ژاپن نیز از نظر تعداد کاربران شبکه های اجتماعی جایگاه پایینی دارد. این مطالعه نشان می دهد فقط ۳۵ درصد از مردم ژاپن از شبکه های اجتماعی بازدید می کنند.

بر اساس نتایج این مطالعه، کشورهای عربستان سعودی و هند از نظر استفاده مردم از پست الکترونیک در جایگاه پایین تری قرار دارند. نسبت استفاده از این فناوری در این دو کشور به ترتیب ۴۶ و ۶۸ درصد است.

● شبکه های اجتماعی در صدر

به هر ترتیب مهمترین شکل رسانه های اجتماعی چه از نظر تعداد کاربران اینترنتی و چه از نظر اهمیت اجتماعی آنها بدون شک شبکه های اجتماعی اند. تعداد کاربران فیس بوک از مرز ۹۰۰ میلیون نفر گذشته است. اهمیت این شبکه اجتماعی باعث شده تا ارزش سهام آن در عرضه اولیه آن به ۱۰۰ میلیارد دلار برسد. اگر فیس بوک به جای دنیای مجازی در دنیای فیزیکی حضور داشت، این تعداد جمعیت آن را به یکی از چند کشور پرجمیعت دنیا تبدیل می کرد! در رده بندی برترین وب سایت های دنیا بر اساس آمار الکسا - یکی از معتبرترین وب سایت های بین المللی که با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف، اقدام به رده بندی وب سایت ها می کند - فیس بوک در رده دوم قرار دارد و در لیست ۱۰۰ وب‏سایت برتر نام چندین شبکه اجتماعی دیگر نیز به چشم می خورد. فیس بوک در بسیاری از کشورها پربیننده ترین وب سایت محسوب می شود و در بیش از ۱۰۰ کشور محبوب ترین شبکه اجتماعی است. در فاصله زمانی سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰، زمانی که کاربران در سایت فیس بوک صرف کرده اند رشدی ۵۰۰ درصدی داشته، در حالی که زمان صرف شده در کل فضای اینترنت تنها ۱۸ درصد افزایش یافته است. آمارهای اعلام شده از طرف گوگل نیز نشان می دهند اعضای فیس بوک و سایر شبکه های اجتماعی، این صفحات را حدود ۱۰۰ برابر سایر صفحات اینترنتی بازدید می کنند. این آمار و آمارهای دیگری از این دست، بیانگر این مطلب اند که شبکه ها ی اجتماعی نه تنها به پربیننده ترین وب سایت های اینترنتی تبدیل شده اند، بلکه کاربران اینترنتی بیشتر زمان حضورشان در فضای مجازی را نیز در این وب سایت ها می گذرانند. آمارهای مربوط به استقبال از شبکه های اجتماعی همچنان رو به رشد است. در هر روز حدود ۱۰۰ هزار نفر عضو جدید به فیس بوک می پیوندند، حدود سه میلیون عکس در فلیکر آپلود می شود، حدود ۳۰ هزار ساعت ویدیو در یوتیوب مشاهده می شود و آمارهای مربوط به سایر شبکه های اجتماعی نیز به همین ترتیب رو به افزایش اند. با چنین آمار و ارقامی اغراق نیست اگر آینده اینترنت را در سلطه شبکه های اجتماعی بدانیم. این موضوع باعث شده تا شرکت های بزرگ دیگری که در زمینه رسانه اجتماعی مشغول به کارند نیز به ایجاد یک شبکه اجتماعی مخصوص به خود دست بزنند. شرکت گوگل که سرآمد موتورهای جستجوگر اینترنتی است به راه اندازی یک شبکه اجتماعی به نام گوگل پلاس (+Google) مبادرت کرده و مایکروسافت هم در پی ایجاد شبکه سوشیال (Social) است.

● چه کسانی عضو چه شبکه هایی اند؟

ترکیب فراوانی کاربران پنج رسانه اجتماعی منتخب که می توانند نماینده گروه های مختلف رسانه های اجتماعی نیز باشند، نشان می دهد که از نظر ترکیب جنسی، بجز سایت Digg که به ارایه اخبار متنی می پردازد، در بقیه موارد زنان حضور فعال تری در این رسانه ها دارند.

اما از نظر ترکیب سنی کاربران این شبکه ها، معمولاً جوانان تمایل بیشتری به این رسانه ها از خود نشان می دهند. به غیر از My Space که یک رسانه تصویری است و بیشتر اعضایش افراد زیر ۱۷ سال اند، در بقیه موارد اعضای این شبکه ها در دهه سوم و چهارم عمر خود قرار دارند. همچنین از نظر تحصیلات نیز قشر دانشجو بیشترین فراوانی را در گروه کاربران این رسانه ها در اختیار دارد. البته در این مورد سایت LinkedIn که به شکل تخصصی در بازار کار فعالیت می کند بیشتر به فارغ التحصیلان اختصاص یافته و My Space هم که بیشتر از خدمات تصویری بهره می برد محبوب افراد با سطح تحصیلات پایین تر است.