دست کم نصف وزنمان آب است

آب به عنوان یک حلال نقشی مهم در بدن دارد و وجودش برای انجام واکنش‌های شیمیایی ضروری است و در فرآیند هضم، جذب و دفع هم بسیار موثر است همچنین باعث شکل‌دهی به بافت سلول‌ها می‌شود. …

آب به عنوان یک حلال نقشی مهم در بدن دارد و وجودش برای انجام واکنش‌های شیمیایی ضروری است و در فرآیند هضم، جذب و دفع هم بسیار موثر است همچنین باعث شکل‌دهی به بافت سلول‌ها می‌شود. تجمع آب در بدن، داخل و خارج سلول است. معمولا در بچه‌های نارس ۸۱ درصد وزن بدن را آب تشکیل می‌دهد که ۲۲ درصد داخل سلول و ۵۹ درصد خارج سلولی است و فقط ۱۹ درصد وزن بدن کودک نارس را ماده جامد تشکیل می‌دهد.

در کودکان تازه متولدشده، ۶۹ درصد وزن بدن آب است که ۲۷ درصد داخل سلول و ۴۲ درصد خارج سلولی است اما ۶۰ درصد وزن بدن کودک یک ساله را آب تشکیل می‌دهد که ۲۸ درصد داخل سلول و ۳۲ درصد خارج سلولی است. در مرد بالغ ۵/۵۴ درصد وزن بدن آب است که ۳۱ درصد آب داخل سلول و ۲۳/۵ درصد خارج سلولی است.

در عوض، در زن بالغ ۵۸/۷ درصد وزن بدن از آب تشکیل شده که ۳۶ درصد آب داخل سلول و ۲۲/۷ درصد خارج‌سلولی است. اصولا در مواردی که فرد دچار نارسایی کلیه است دفع مواد و تغلیظ آب به خوبی صورت نمی‌گیرد در این موارد توصیه می‌شود که حتما به پزشک متخصص مراجعه شود تا با معاینه و بررسی‌ اقدامات لازم صورت بگیرد اما با توجه به فواید و اهمیت نوشیدن آب، در حالت‌های بیماری خاصی مانند تروما، جراحی یا موارد خاصی که کلیه دچار نارسایی است، دریافت بیش از حد آب موجب مسمومیت می‌شود بنابراین در حالت عادی، نوشیدن ۸ لیوان و در مواردی که در محیط گرم زندگی می‌کنیم حداکثر نوشیدن بیشتر از ۲۰ لیوان آب توصیه نمی‌شود. در مواردی نیز افراد به قصد لاغری آب خنک می‌نوشند اما این مساله نقشی در لاغری ندارد.

در افرادی که رژیم غذایی دارند نوشیدن آب در حالت ناشتا باعث دفع مواد حاصل از شکسته شدن چربی می‌شود. براساس جدولی که ما برای مشکلات ناشی از کم‌آبی در اختیار داریم، کاهش آب بدن در حجم‌های مختلف می‌تواند مشکلات زیر را برایمان به همراه داشته باشد:

۲ درصد کاهش آب بدن: احساس تشنگی قوی و حتی در مواردی بی‌اشتهایی

۳ درصد کاهش آب بدن: کاهش حجم خون و عدم عملکرد مناسب بدن

۴ درصد کاهش آب بدن: نیاز به انرژی بیشتر برای انجام کارهای فیزیکی و حالت تهوع

۵ درصد کاهش آب بدن: کاهش قدرت تمرکز

۶ درصد کاهش آب بدن: عدم تحمل حرارت محیط

۸ درصد کاهش آب بدن: سرگیجه حین ورزش و فعالیت بدنی به شماره افتادن نفس‌ها، از دست دادن انرژی و ضعف بدن

۱۰ درصد کاهش آب بدن: اسپاسم عضلانی، عدم تمرکز و شاید اختلال در صحبت کردن و هذیان گفتن، اختلال خواب

۱۱ درصد کاهش آب بدن: اختلال در گردش خون و احتمال نارسایی کلیه

دکتر مسعود کیمیاگر

متخصص تغذیه و رژیم درمانی

استاد انستیتو تحقیقات تغذیه کشور و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی