بستن لوله‌ها در زنان

در مورد فلسفه جلوگیری از بارداری و روش‌های مختلف آن، ۲ دسته روش جلوگیری وجود دارد که شامل روش‌های دائمی و غیردائمی هستند که از روش‌های دائمی می‌توان به بستن لوله‌ها در زنان …

در مورد فلسفه جلوگیری از بارداری و روش‌های مختلف آن، ۲ دسته روش جلوگیری وجود دارد که شامل روش‌های دائمی و غیردائمی هستند که از روش‌های دائمی می‌توان به بستن لوله‌ها در زنان یا بستن لوله‌ها در مردان (وازکتومی) اشاره کرد و از روش‌های غیردائمی، انواع قرص‌های خوراکی و آمپول‌های یک ماهه یا ۳ ماهه و همین‌طور کاندوم و دیافراگم و آیودی است که راجع به هریک از این روش‌ها و مزایا و معایبشان توضیحاتی داده خواهد شد.

در اینجا بستن لوله‌ها در زنان که شایع‌ترین روش مورد استفاده در برخی کشورهای پیشرفته است، بحث می‌شود. این روش برای کسانی مورد استفاده است که به هیچ عنوان تمایل به بارداری ندارند و حتی در صورت تغییر شرایط زندگی فعلی (مثل فوت همسر یا فرزندان یا ازدواج مجدد) هم نظرشان تغییر نخواهد کرد و بهتر است کسانی از آن استفاده کنند که سن بالایی داشته باشند، چون تحقیقات نشان می‌دهد بیشتر کسانی که از بستن لوله‌ها پشیمان شده‌اند، در سن زیر ۳۰ سالگی لوله‌هایشان را بسته‌اند یا ازدواج مجدد داشته‌اند. پس این تصمیم باید در شرایط مناسبی گرفته شود، نه در زمان خشم یا ناراحتی مثلا پس از سقط جنین.

بستن لوله‌ها در زنان روش‌های مختلفی دارد که هریک مزایا و معایب خود را دارند. ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش، بستن لوله‌ها حین سزارین یا پس از زایمان طبیعی است. این کار از طریق جراحی شکم و زیر نظر مستقیم جراح انجام می‌شود. این راه مطمئن‌ترین روش بستن لوله است و احتمال حاملگی به دنبال این روش کمتر از یک درصد است، چون هیچ روش جلوگیری در جهان روش قطعی و صددرصد نیست.

روش دیگر بستن لوله‌ها با یک برش کوچک ۴سانتی‌متری در قسمت پایین شکم انجام می‌شود که نیاز به بیهوشی مختصر و بستری به مدت یک روز در بیمارستان دارد و درصد اطمینان آن از روش قبلی کمتر است، بخصوص در مواردی که فرد قبل از انجام جراحی حامله شده؛ اما در زمان جراحی این موضوع را نمی‌داند.روش جدیدتر استفاده از لاپاروسکوپ است که از طریق ۲ شکاف کوچک در شکم و استفاده از تجهیزات خاص و دوربین، دستگاه وارد شکم شده و با لوازمی مثل حلقه‌های لاستیکی مخصوص، کلیپس‌های مخصوص یا جریان برق اقدام به برداشتن یا بستن لوله‌ها می‌کنند. روش‌های دیگر مثل بستن لوله‌ها از طریق واژن به دلیل احتمال عفونت بالا انجام نمی‌شود.همچنین تزریق مواد داخل لوله‌ها با کمک دستگاه‌های خاص (هیستروسکوپ) نیاز به مهارت بالایی دارد که مواد خاص مذکور در کشور موجود نیست، به همین دلیل فعلا این روش در کشور معمول نیست. هفته بعد در مورد سایر روش‌های دائمی جلوگیری از بارداری صحبت می‌شود.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان