تأثیر بحران اخیر اقتصادی بر خودروسازان و قطعه سازان

مؤسسه مشورتی Just auto طی گزارشی, تأثیر بحران اخیر اقتصادی بر خودروسازان و تأمین­کنندگان عمده جهانی را مورد ارزیابی قرار داده­است

مؤسسه مشورتی Just-auto طی گزارشی، تأثیر بحران اخیر اقتصادی بر خودروسازان و تأمین­کنندگان عمده جهانی را مورد ارزیابی قرار داده­است. براساس یافته­های این مؤسسه، به­طور کلی چشم­اندازهای (آتی) این صنعت اعم از بازارهای سه­گانه امریکای شمالی؛ اروپای غربی و ژاپن و حتی بازارهای نوظهور روندی نزولی خواهد داشت.

الف) خودروسازان

بازنگری چشم­انداز درامدی تویوتا، شاخصی ترسناک برای سلامت صنعت خودروی جهانی است. از دیگر سو، شرکت BMW که در بخش­بندی محصول، بسیار قدرتمند است، به‌خاطر ایجاد الگوی کسب‌وکار متمرکز بر افزایش حجم تولید، موردانتقاد قرار گرفته­است؛ الگویی که پیشگامی شرکت را به‌همراه داشته و از سال ۲۰۰۰ موجب افزایش ۵۰ درصدی در میزان فروش آن شده­است.

همچنین، انتظار می­رود که متوسط درامد قابل تصرف در کشورهای توسعه­یافته، به‌دلیل افزایش بیکاری و کاهش میزان دستمزدها، کاهش یابد. همزمان با هزینه­های وام­های استقراضی به شکلی بی­سابقه افزایش یافته و عملاً مانع از توسعه پروژه­های توسعه­ای شده و معاملات ادغام و تصاحب انجام­شده با استفاده از وام­های کوتاه­مدت و طرح­های مالی پرهزینه، در معرض خطر قرار داده­است.

تغییر ترجیحات مشتری، مسئله­ای است که گرفتاری بیشتر سیستم کنونی را به‌همراه آورده­است. خودروسازان تا سال­های اخیر، از عرضه خودروهای کوچک که حاشیه­های سود پایین­تری دارند، پرهیز می­کردند. اما ترجیحات مشتریان تغییر یافته و اکنون خودروهای کوچکتر و کم­مصرف­تر را ترجیح می­دهند.

با معرفی تکنولوژی­های پیش برنده جایگزین و گسترش آن، شمار فزاینده­ای از خریداران نسبت به خرید خودروهای دوستدار محیط­زیست، اظهار علاقه کرده­اند. در مجموع، حجم بازار این صنعت روندی کاهنده دارد. براین‌اساس، انتظار می­رود که فروش خودرو در منطقه امریکای شمالی در سال ۲۰۰۹ به ۷/۱۱ میلیون دستگاه کاهش یابد.

در این بین، خودروسازان برخوردار از نقدینگی کمتر و پلتفرم­های قدیمی­تر، با مشکل روبه­رو خواهندشد.

سرمایه­گذاری­های اعلام­شده در حوزه محصول و تصاحب­ها نیز در حال توقف هستند. نمونه عملی این امر تصاحب ۲ میلیارد دلاری شرکت روسی تولید­کننده کامیون (OAO KamAZ) توسط شرکت دایملر است. تاتاموتورز هند نیز در کسب خطوط اعتباری برای انجام خرید لندروور- جاگوار از شرکت فورد، با مشکل روبه­رو شده­است. تعدادی از خودروسازان برای رهایی از موجودی­های انباشته در انبارها، در حال توقف تولید، برکناری کارگران موقت و یا تعطیلی برخی کارخانه­ها هستند. مثلاً ثبت سفارشات شرکت ولوو در سه ماهه سوم سال مالی ۲۰۰۸، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۶۳/۹۹ درصد کاهش یافته­است.

ب) تأمین­کنندگان

فروپاشی نظم مالی جهانی که ناشی از تجمع دارایی­های زهرآگین توسط بانک­ها و واسطه­های مالی است، وضعیتی چالشی برای صنعت خودروسازی ایجاد کرده­است. عدم دسترسی (اعتبارات) مالی برای خریداران، موجب شده­است که برنامه­های خرید خودروی خود را تا زمان بازنگری ریسک برنامه مؤسسات مالی، به تعویق اندازند. افزون‌بر این، انتظار می­رود که متوسط درامد قابل تصرف در کشورهای توسعه­یافته، هر ماه با افزایش بیکاری و کاهش حقوق و دستمزدها، روندی نزولی داشته­باشد.

همزمان، هزینه وام­های استقراضی به سطح بی­سابقه­ای افزایش یافته و عملاً مانع از توسعه طرح­های مختلفی شده که مستلزم تضمین سرمایه­گذاری بوده­اند. انجام معاملات ادغام و تصاحب (M & A) از طریق استفاده از وام­های کوتاه­مدت و طرح­های مالی پرهزینه، به‌خطر افتاده­است.

در این میان، چالش همراه با این بحران، مربوط به بخش تأمین­کنندگان یعنی تغییر ترجیحات مشتری است. خریداران منطقه امریکای شمالی، به سرعت از خودروهای پرمصرف بنزینی، به سوی خودروهایی کوچکتر و کم‌مصرف­تر حرکت کرده­اند. افزون‌براین، تکنولوژی­های جایگزین در بخش نیرو محرکه، روزبه‌روز اهمیت بیشتری یافته و علاقه خریداران به خودروهای دوستدار محیط­زیست را به خود جلب کرده­است. بخش اعظم پایگاه تأمین شرکت­های جنرال موتورز، فورد و کرایسلر بسوی خودروهای بزرگتر جهت­گیری کرده، اما اکنون ناگهان با خریدار کمتری روبه‌رو شده­اند.

سایر تأمین­کنندگان دارای برنامه­های عقلانی­تر در حوزه تأمین نیز در حال تلاش برای کاهش تولید پرهزینه خود هستند. یکی از نمونه­های جالب توجه در این زمینه، شرکت تایرسازی گودیر است که تلاش می­کند تا نیمی از ظرفیت تولیدی خود را به کشورهای کم­هزینه انتقال داده و همزمان، کارخانه­های دارای هزینه بالا را برای تولید تایرهای دارای ارزش‌ افزوده بالاتر، ارتقا دهد. تمامی تأمین­کنندگان، به‌منظور کاهش هزینه­های ثابت خود و در راستای کاهش قیمت اقداماتی انجام داده­اند.

برخی دیگر از تأمین­کنندگان، با انتظار تغییر در ترکیب محصول، اقدامات مؤثری را برای تکوین تکنولوژی­هایی انتخاب کرده­اند که به آنان کمک کنند تا با شراکت خودروسازان برنامه­هایی را برمبنای فناوری­های جایگزین در حوزه نیرومحرکه Propulsion اجرا کنند. شرکت­های بوش، دنسو و جانسون کنترلز، سرمایه­گذاری­های قابل‌ملاحظه­ای را برای کسب مزیت برتر نخست در بخش باتری­های سازگار برای خودروهای هیبریدی انجام داده­اند.

تأمین­­کنندگان متعدد دارای اضافه ظرفیت، به­طوری فزاینده در حال بازبینی استراتژی­های بخش خدمات پس از فروش هستند تا از این طریق نسبت به حفظ سلامت حاشیه سود خود اطمینان حاصل کنند. در این ارتباط، تایرسازان در وهله نخست، در حال تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا برای ارائه در بازار قطعات یدکی و سپس بخش­های OE است تا از این طریق نسبت به سلامت وجود تقاضا، اطمینان یابند.

در این بین، تأمین­کنندگان مستقر در منطقه آسیا نیز به­دلیل نوسانات شدید مبادلات ارزی ناشی از تزریق نقدینگی تازه توسط بانک­های مختلف جهان، با فشارهای مختلفی در بخش حاشیه سود روبه‌رو شده­اند.

منبع:

Just-auto.com, "Auto industry prospects", ۲Des.۲۰۰۸.

نویسنده : محمدابراهیم فتاحی