تاثیر امکانات و انگیزه در یادگیری زبان

در فرآیند آموزش زبان‌های خارجی علل و عوامل مختلفی نقش دارند و نمی‌توان آن را مساله‌ای تک‌بعدی دانست. همان طور که همگان بخصوص اهل فن بر آن واقفند، عللی همچون انگیزه یاددهنده …

در فرآیند آموزش زبان‌های خارجی علل و عوامل مختلفی نقش دارند و نمی‌توان آن را مساله‌ای تک‌بعدی دانست. همان طور که همگان بخصوص اهل فن بر آن واقفند، عللی همچون انگیزه یاددهنده و یادگیرنده، سن یادگیری، نگرش فرد نسبت به زبان مورد نظر، عوامل سخت‌افزاری همچون آزمایشگاه زبان، کلاس‌های مناسب، معلم علاقه‌مند و مسلط، بسته‌های آموزشی همچنین کتاب آموزشی و... در یادگیری زبان تاثیر بسزایی دارند. از آنجا که ممکن است برخی عوامل یادشده به صورت بهینه فراهم نشده باشند و در فراهم‌کردن آنها دچار مشکلاتی هستیم، آموزش زبان خارجی دارای کاستی‌هایی است که می‌توان آنها را با فراهم آوردن امکانات رفع کرد.

همان‌طور که اشاره شد، برخی عوامل ذکرشده اگر به صورت مطلوب در اختیار دانش‌آموز و معلم قرار گیرد و امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب تهیه شود و کلاس‌های ضمن خدمت کاربردی و هدفمند برای دبیران تدارک دیده شود؛ همچنین دبیران با انگیزه‌های بیشتری، علاقه‌مندی و کاربردی‌بودن زبان خارجی را در دانش‌آموزان تقویت کنند و به طور کلی همه عوامل موثر دست در دست هم دهند تا درس زبان خارجی را تقویت کنند، می‌توان به آموزش زبان خارجی به صورت کاربردی‌تر امیدوار بود.

توجه به تمام مهارت‌های زبانی ازجمله سخن‌گفتن و شنیدن یکی دیگر از عواملی است که باید مورد توجه قرار گیرد که این دو مهارت مغفول مانده است.

همچنین سخت‌افزار لازم برای تقویت این دو مهارت باید در مدارس ایجاد شود تا محیطی مناسب برای آموزش زبان در اختیار دبیران و دانش‌آموزان باشد. علاوه بر این، معلم نقش کلیدی و حیاتی را در کلاس درس به عهده دارد. وی باید فردی مطلع، مسلط، علاقه‌مند و توانا باشد تا بتواند انگیزه لازم را در دانش‌آموزان ایجاد کند و آنها را به فراگیری زبان ترغیب کند.

لازم به ذکر است اگر تمام عوامل نیز فراهم باشد، اما معلم کارایی و انگیزه لازم را نداشته باشد، تمام تلاش‌های ما کم‌اثر یا حتی بی‌اثر خواهد ماند، اما آنچه در اختیار ما به عنوان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی قرار می‌گیرد، تهیه بسته آموزشی مناسب ازجمله کتاب، لوح فشرده، کارت‌های آموزشی و به طور کلی برنامه درسی مناسبی است که گروه زبان‌های خارجی دفتر تالیف، متولی انجام آن است و این روزها شورای برنامه‌ریزی گروه زبان جهت تهیه راهنمای برنامه درسی وارد صحنه خواهد شد و امیدواریم پس از تدوین راهنمای برنامه درسی و اخذ تائیدات لازم از مراجع ذی‌صلاح ازجمله شورای عالی وزارت آموزش و پرورش، به تهیه و تدوین مواد آموزشی مناسب که به تمام مهارت‌های زبانی ازجمله سخن‌گفتن (مکالمه)‌ که تقریبا مغفول مانده بود، می‌پردازد.

ناگفته پیداست مواد آموزشی بهینه اثرگذار نخواهد بود اگر دیگر عوامل تاثیرگذار دارای کاستی باشند یا این که امکانات لازم یادشده از سوی دیگر نهادهای ذی‌ربط به صورت بهینه پیش‌بینی نشود.

بهنام علوی

مدیر گروه زبان دفتر تالیف آموزش و پرورش