نزاع بر سر قانون

آیا سهمیه بنزین برای روزهای باقی مانده از بهار و فصل تابستان کاهش می یابد

ماجرای بنزین نیز به فهرست موضوع‌های جذاب و جنجال‌برانگیز تبدیل شده است. کل بنزین تولید داخل ایران، حدود ۴۳ میلیون لیتر در روز است و کل مصرف بنزین در کشور نیز روزانه به‌طور میانگین حدود ۶۵ میلیون لیتر است. در قانون بودجه سال ۱۳۸۸، نمایندگان مجلس تصویب کردند که بودجه یارانه بنزین به صفر برسد. بر اساس بند الحاقی ۳۱ بند الف قانون بودجه سال ۱۳۸۸، دولت موظف است در مورد مدیریت مصرف سوخت به‌گونه‌ای اقدام کند که نیازی به پرداخت یارانه برای واردات بنزین نباشد. بر اساس این قانون «استفاده از هر محل و منابع بودجه کل کشور برای پرداخت یارانه واردات بنزین به هر صورت ممنوع است.»

طبق نظر نمایندگان مجلس، با حذف یارانه بنزین وارداتی، میزان سهمیه‌بندی بنزین برای هر خودروی بنزین سوز، حداقل باید تا حد ۷۰ لیتر پایین آورده شود و بنزین وارداتی به قیمت تمام شده ( هر لیترحدود ۴۰۰ تومان ) در ایران عرضه شود. اما با فرا رسیدن زمان انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری ( ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ )، دولت محافظه کار نهم حاضر به اجرای قانون بودجه و کاهش میزان سهمیه‌بندی نیست. پیش از این معاون وزیر نفت، اختصاص ماهیانه ۱۰۰ لیتر بنزین به هر خودروی بنزین‌سوز را غیر قانونی ارزیابی کرده بود. خبرهایی از وزارت نفت نیز منتشر شد مبنی بر اینکه سهمیه‌ها طبق سناریوهای ارائه شده به ۵۰ یا ۷۰ لیتر برسد.

معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت در پاسخ به اینکه با توجه به قانون بودجه سال ۸۸ درمورد ممنوعیت پرداخت یارانه به واردات بنزین امکان کاهش نیافتن سهمیه تابستانی وجود دارد یا خیر گفت: «در این‌صورت باید قانون دیگری تصویب شود چراکه در قانون بودجه امسال یارانه‌ای برای واردات بنزین اختصاص نیافته است.» با توجه به صراحت قانون و همچنین تایید مهندس ترکان، معاون وزیر نفت این اقدام دولت، خلاف قانون بوده است. مهندس اکبر ترکان معاون برنامه ریزی وزارت نفت در گفت‌وگو با خبرگزاری آفتاب همچنین درباره احتمال کاهش سهمیه بنزین در تابستان گفت: «اطلاعی از این موضوع ندارم. سردار رویانیان، رئیس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت در این خصوص تصمیم می‌گیرد.» معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت روز شنبه نیز با بیان اینکه «از نظر قانون، امسال یارانه‌ای برای واردات بنزین اختصاص نیافته است و تحویل ماهانه ۱۰۰ لیتر به خودروهای شخصی با حکم قانون تطبیق نمی‌کند، پیشنهاد کرده بود: «سهمیه‌ بنزین خودروها در سال جاری نسبت به سال گذشته حداقل دوسوم کاهش یابد.»

وی با بیان اینکه اخیرا هرگونه اظهارنظر درباره سهمیه بنزین را به مسائل سیاسی مرتبط می‌کنند درباره طرحی که از سوی دولت برای خودکفایی بنزین در ۴۸ ساعت مطرح شده است گفت: «درمورد این طرح نیز هیچ اطلاعی ندارم. به واسطه مسوولیتم در خصوص برنامه‌ریزی در وزارت نفت چنین طرحی با من در میان گذاشته نشده است.»

طرح تامین تمام بنزین مصرفی کشور از تولید داخل، اولین بار سال گذشته از سوی وزیر نفت در واکنش به تحریم احتمالی ایران در واردات بنزین مطرح شد و اکنون نیز پس از آنکه جزئیات طرح مورد بررسی تحریم بنزین ایران در کنگره آمریکا توسط رویترز منتشر شد، مسوولان وزارت نفت ایران دوباره از بررسی طرح خودکفایی و افزایش تولید بنزین طی ۴۸ ساعت خبر دادند. آخرین گزارش‌های رسیده حاکی از آن است که کنگره آمریکا به منظور همراهی با رویکرد جدید باراک اوباما در قبال ایران، موضوع تحریم‌ واردات بنزین به کشور را موقتا‌ مسکوت گذاشته است.

براساس طرح خودکفایی ۴۸ ساعته، تولید بنزین در ۹ پالایشگاه‌ ایران از رقم ۴۵ میلیون لیتر فعلی به بیش از ۶۵ میلیون لیتر افزایش خواهد یافت. هدف از اجرای این طرح تامین تمام نیاز کشور به بنزین در «شرایط خاص» اعلام شده است. خبرگزاری نزدیک به دولت، فارس، روز جمعه با طرح این سوال که «آیا انتشار اخباری مبنی بر کاهش سهمیه‌های بنزین در تابستان برای اغراض و بهره‌برداری‌های انتخاباتی متصور است یا خیر» به نقل از امیررضا رجبی مدیر سوخت و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت هر گونه «سناریوی کاهش سهمیه بنزین» را در شرایط کنونی رد کرده بود.

رجبی در تکذیب هرگونه برنامه‌ای برای کاهش سهمیه‌بنزین در تابستان به این خبرگزاری گفت: «در حال حاضر سناریوی خاصی مبنی بر کاهش میزان سهمیه بنزین خودروها در دستور کار ستاد قرار ندارد حتی سناریوهایی را از برخی دستگاه‌ها مبنی بر افزایش میزان سهمیه‌ها دریافت کردیم.» اما این اظهارات در حالی مطرح شد که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از ارائه سه سناریوی پیشنهادی خود برای کاهش سهمیه‌های تابستانی بنزین خودروهای شخصی به ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت خبر داده است. براساس گزارش‌های منتشر شده شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی چند روز آینده سه سناریوی پیشنهادی خود را برای کاهش سهمیه‌های بنزین خودروهای شخصی به ستاد مدیریت و حمل و نقل سوخت ارائه می‌کند.

بر این اساس، در دو سناریو کاهش سهمیه‌های بنزین خودروهای شخصی به ۵۰ و ۷۰ لیتر در ماه به ستاد مدیریت و حمل‌ونقل سوخت پیشنهاد شده است که در صورت موافقت اعضای ستاد، کاهش سهمیه‌های بنزین از ۳۱ خردادماه سال جاری در سراسر کشور اجرایی خواهد شد.

در صورتی که کاهش سهمیه ماهانه ۳۰ تا ۵۰ لیتری بنزین خودروهای شخصی به تصویب اعضای ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت برسد، سهمیه خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی کشور و به ویژه تاکسی‌ها بدون تغییر باقی خواهد ماند.

● سهمیه بنزین در تابستان تغییر نمی‌کند

یک عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیزگفت: سهمیه بنزین خودروها در تابستان تغییر نمی‌کند و مانند سه ماه نخست امسال خواهد بود.

حسین نجابت در گفت‌وگو با خبرگزاری شانا درباره اظهارنظرهای اخیر اعضای این کمیسیون در زمینه ضرورت تغییر سهمیه بنزین خودروها تصریح کرد: نمایندگان معتقدند در صورت بروز بحران اقتصادی، باید مصرف بنزین را متناسب با تولید کشور به مقدار روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین کاهش دهیم و اظهارنظر اخیر رئیس کمیسیون انرژی مبنی بر اختصاص ماهیانه ۴۰ لیتر بنزین به خودروها نیز در چارچوب این پیش‌بینی‌ها بوده است. نجابت با ابراز ناآگاهی از هر گونه طرح تازه مجلس درباره تغییر روند سهمیه سوخت خودروها پیش‌بینی کرد سهمیه بنزین خودروها در تابستان تغییر پیدا نکند. نجابت تصریح کرد: با توجه به بالابودن مصرف و قیمت بنزین در کشور، همچنین به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم در میان مدت متکی بر واردات بنزین باشیم.

این عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ساخت پالایشگاه جدید ستاره خلیج‌فارس، اجرای پروژه بنزین‌سازی در پالایشگاه اصفهان و اجرای طرح‌های توسعه و بهینه‌سازی در پالایشگاه اراک را از طرح‌های اولویت‌دار برای افزایش تولید بنزین در کشور خواند و گفت: با اجرای طرح بنزین‌سازی، طرح توسعه و بهینه سازی پالایشگاه‌ها و ساخت هفت پالایشگاه جدید در کشور بیش از نیاز داخل بنزین در کشور تولید خواهد شد.