نشانه‌های تنبلی تخمدان

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که در برخی موارد از آن به‌عنوان کم کاری تخمدان یاد می‌شود از بیماری‌های شایع در زنان است و به دلیل عوارضی که می‌تواند داشته باشد، بسیار مهم است.
این …

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که در برخی موارد از آن به‌عنوان کم کاری تخمدان یاد می‌شود از بیماری‌های شایع در زنان است و به دلیل عوارضی که می‌تواند داشته باشد، بسیار مهم است.

این سندرم اغلب با وجود سابقه در بستگان (خواهر، مادر، عمه، خاله و...) اتفاق می‌افتد و در واقع مجموعه‌ای از علائم است که می‌تواند در یک نفر همه این علائم باشد یا تنها برخی از آنها خود را نشان دهد.

مهم‌ترین علامت این سندرم، تخمک‌گذاری‌های کم و نامنظم ، عدم تخمک‌گذاری به مدت طولانی و حتی طی ماه‌هاست که این مشکل خود را به صورت پریودهای دیر به‌دیر و گاهی هر چند ماه یک بار نشان می‌دهد. اصولا قاعدگی طبیعی هر ۲۸ تا ۳۰ روز یک بار است و این فاصله می‌تواند از هر ۲۱ روز تا ۳۵ روز یک بار هم باشد. اما اگر طولانی‌تر از این زمان باشد یعنی از شروع یک قاعدگی تا شروع بعدی بیش از ۳۵ روز طول بکشد نیاز به بررسی و مراجعه به پزشک دارد. برخلاف تصور عمومی بروز این اتفاق در سنین پایین (۱۷ـ ۱۶ سالگی) بی‌اهمیت نیست و حتی بیماری کم کاری تخمدان یا تخمدان پلی‌کیستیک می‌تواند از همین زمان شروع شود.

از علائم دیگر این سندرم زیاد شدن هورمون‌های مردانه یا علائم آن است؛ یعنی می‌تواند این هورمون‌ها زیاد شوند یا فقط علائم افزایش این هورمون‌ها به صورت افزایش موهای زاید یا آکنه بروز کند. افزایش موهای زاید به معنی افزایش موهای نواحی خاصی از بدن که معروف‌ترین آن ناحیه فوقانی لب و چانه است اتفاق می‌افتد و در این نواحی به دلیل حساس بودن ریشه‌های مو به هورمون‌های مردانه، موها زبر، خشن و سیاه‌تر از معمول رشد می‌کنند. همانطور که گفته شد از نظر آزمایشگاهی میزان هورمون‌های مردانه در این بیماری می‌تواند افزایش نیابد اما علامت هیرسوتیسم با پرمویی وجود داشته باشد. علامت پرمویی در ۷۰ درصد کسانی که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک دارند، روی می‌دهد.

از دیگر علائم این بیماری بروز چاقی و آکنه (جوش‌های صورت در سن بلوغ) و هیرسوتیسم یا پرمویی بخصوص در سنین شروع پریود است. اغلب این علائم با پریودهای دیر‌به‌دیر همراه است. هرچند این سندرم می‌تواند بدون تاخیر پریود هم رخ دهد.از علائم آزمایشگاهی دیگر این سندرم مقاومت به انسولین است که در نهایت می‌تواند منجر به دیابت شود.

از مهم‌ترین علائم این سندرم که علت نامگذاری آن به‌عنوان تخمدان پلی‌کیستیک است، دیده شدن کیست‌های متعدد کوچک در تخمدان‌ها در سونوگرافی است. سایز این کیست‌ها معمولا زیر ۱۰ میلیمتر بوده (۹-۲ میلیمتر) و به تعداد زیاد در هر تخمدان می‌باشد و برخلاف کیست‌های بزرگ‌تر و منفرد تخمدان معمولا طی ۲ تا ۳ ماه بعد از بین نمی‌روند. به‌علاوه در سونوگرافی این افراد معمولا سایز تخمدان‌ها بزرگ‌تر از حد عادی است. البته این علامت هم مثل سایر علامت‌های این سندرم در همه افراد دیده نمی‌شود. در مورد عوارض و درمان این سندرم هفته آینده خواهیم نوشت.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان