جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
حمل ونقل كند, ناوگان فرسوده
توجه جهانی به مساله حمل و نقل در آسیا و اقیانوسیه و برنامه‌ریزی برای توسعه هماهنگ آن از اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد. اولین فعالیت‌های متشكل بین‌المللی در این زمینه توسط كمیسیون اقتصادی اجتماعی برای آسیا و اقیانوسیه (اسكاپ) آغاز و در مراحل نخستین مقرر شد ارتباط تجاری ملل شرق و غرب (آسیا و اروپا) از طریق پروژه راه‌آهن و بزرگراه سراسری آسیا برقرار شود كه این طرح ناكام ماند.
در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی شرایط آسیا به كلی تغییر كرد و رشد اقتصادی كشورهای جنوب شرقی و شرق آسیا از متوسط نرخ رشد اقتصاد جهانی پیشی گرفت.حجم مبادلات در تجارت جهانی بطور تقریبی سالانه دو هزار میلیارد دلار است كه ده درصد ارزش این مبادلات سهم هزینه حمل و نقل برآورد شده و رقابت شدیدی را بین عوامل و صاحبان سیستم‌های خدمات حمل و نقل پدید آورده است. این مساله موجب رونق تكنولوژی ارتباطی، حمل و نقل و ارایه طرح‌های استراتژیكی شده است.
حجم تجارت آسیا و اروپا در طی این سال‌ها بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد دلار یعنی یك سوم از كل تجارت جهانی بود. قاره آسیا با برخورداری از ۶۰ درصد جمعیت كل جهان، ۳۰ درصد تجارت جهانی را دارا است. این میزان با توجه به رشد بالای اقتصادی كشورهای آسیایی بویژه چین و كشورهای آسیای جنوب شرقی و جنوب در سال‌های آینده بسرعت افزایش پیدا خواهد كرد، در نتیجه سیستم‌های حمل و نقل كالا از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شوند.
● شتاب حركت ترانزیت
اگر حمل و نقل را عامل اصلی تجارت و به تبع آن ترانزیت در نظر بگیریم موارد دیگری نیز در كنار آن معنا پیدا می‌كنند.
بررسی ارقام مربوط به عملكرد كل كالاهای ترانزیتی در سطح جهان برای نشان دادن اهمیت ترانزیت كافی است. براساس آخرین ارقام منتشر شده از سوی منابع سازمان تجارت جهانی، در حال حاضر ارزش كالاهایی كه در سطح جهان میان كشورهای مختلف ترانزیت میشود فراتر از ۵ میلیارد دلار است كه هر سال به میزان قابل توجهی در رشد است. فقط میان آسیا و اروپا، سالانه بیش از ۱۷۰۰ میلیارد دلار كالا مبادله میشود كه نزدیك ۱۴۰۰ میلیارد دلار آن را هزینه‌های حمل و نقل تشكیل می‌دهد. به زبان ساده‌تر این مبلغ میان كشورهایی تقسیم میشود كه كالای ترانزیتی از قلمرو آنها عبور كرده است. بنابراین هر كشور كه بیشترین سهم را در ترانزیت این مقدار كالا میان آسیا و اروپا یا آسیا و كشورهای داخل این قاره داشته باشد، متقابلاً نصیب بیشتری از این درآمد هنگفت می‌برد.
اما مهمترین عاملی كه به تقسیم عادلانه‌تر این مقدار درآمد ارزی میان كشورهای منطقه كمك می‌رساند، موقعیت استراتژیكی كشورها است كه به صورت طبیعی یا به ابزارهای ترانزیتی مناسب‌تری دسترسی دارند یا در موقعیتی قرار گرفته‌اند كه كشورهای دیگر گریزی جز عبور از خاكشان برای صدور كالاهای تولیدی یا ورود كالاهای خریداری شده از خارج منطقه در برندارند.
حال اهمیت حمل و نقل و نقش آن در توسعه ترانزیت بیش از پیش روشن میشود و این برای ایران نیز از بالاترین مزیت در كل منطقه برخوردار است.چرا كه بیشترین كریدورهای سنتی و باستانی منطقه از ایران می‌گذرد و اكنون نیز ایران مهمترین محور برای مبادلات كالایی این منطقه آسیای میانه به شمار می‌رود. در واقع ایران در این بازار كوتاه‌ترین و امن‌ترین مسیر را عرضه می‌كند، مسیری كه با استفاده از آن كشورهای آسیای میانه و قفقاز می‌توانند كالای خودشان را با سرعت بالا و هزینه پایینی به مقصد برسانند.
با وجود این همه مزیت، هنوز كشورمان با اهداف مورد نظر در زمینه استفاده بهینه از ظرفیت ترانزیتی خود، فاصله بسیار زیادی دارد.
برآوردهای مقدماتی در اوایل همین دهه نشان می‌دهد كه بازار ۳۰۰ میلیون نفری آسیای میانه باید حداقل ۵۰ میلیون تن كالا برای عبور دادن از ایران عرضه كند كه در عمل این‌گونه نبوده است. این عقب‌ماندگی‌نشان می‌دهد كه ترانزیت كالا فقط با افزودن بر امكانات حمل و نقل، توسعه ظرفیت‌های تخلیه و بارگیری در بنادر و نوسازی ناوگان‌های جاده‌یی و ریلی به حجم موردنظر، توسعه می‌یابد.
براساس اطلاعات منتشر شده از سوی مركز آمار ایران، كشورمان در سال ۷۹ با عبور دادن ۶/۳ میلیون تن كالا سهم ناچیزی در حمل و نقل منطقه داشته است. این رقم در سال ۸۰ به بیش از ۸ میلیون تن و در سال ۸۳ از مرز ۱۰ میلیون تن فراتر رفته كه با توجه به سرمایه‌گذاری‌های جدید و پروژه‌های در دست اجرا در بنادر شمالی و جنوبی، می‌تواند رقم امیدبخشی باشد.این گزارش سرعت رشد ترانزیت ریلی را نسبت به ترانزیت جاده‌یی نشان می‌دهد. در واقع از رشد سالانه بیش از ۳۰ درصد فعالیت‌های ترانزیتی كشور، تنها ده درصد آن نصیب حمل و نقل جاده‌یی شده است كه از دلایل این برتری امن‌تر بودن خطوط ریلی و امكان برنامه‌ریزی بهینه حمل از این طریق است.
البته اغلب كارشناسان حمل ونقل، ترانزیت كالا از طریق جاده را بسیار سودمندتر از سیستم ریلی دانسته و آن را موجب شكوفایی بخش‌هایی می‌دانند كه با حمل و نقل ریلی ارتباطی ندارد.
به عنوان نمونه نقش مهم حمل و نقل جاده‌یی در تولید ارزش ناخالص ملی تا بدانجا است كه از ۸ درصد تولید ناخالا ملی حاصل از فعالیت‌های بخش حمل و نقل، ۵/۶ درصد آن سهم حمل و نقل جاده‌یی و ۵/۱ درصد بقیه از سایر روش‌های حمل و نقلی حاصل میشود. به عبارت دیگر ارزش افزوده حمل و نقل جاده‌یی از ۷ میلیارد دلار (معادل ۵۶ هزار میلیارد ریال) ارزش افزوده حاصل از كل فعالیت‌های اقتصادی، بیشتر است.
● چالش‌های حمل و نقل ایران
با وجود همه مزیت‌های حمل و نقل در گسترش فعالیت‌های اقتصادی هر كشور و بالابردن درآمدهای ارزی حاصل از رونق آن، اما عدم وجود زیرساخت‌های مناسب ریلی و جاده‌یی و فرسودگی ناوگان از موانع این توسعه بوده است.
در این میان كند بودن رشد اقتصادی، چشم‌انداز نامطلوبی را برای بخش حمل و نقل داخلی و بین‌المللی ایران به وجود آورده است.
در اوایل دهه ۱۳۶۸ شمسی تلاش‌های متمركزی برای توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل در ایران آغاز شد و در عین حال كنترل و مدیریت اكثر صنایع و ارایه بیشتر خدمات در اختیار دولت قرار گرفت و در عین حال قسمت زیادی از تجارت و سرمایه‌گذاری نیز در اختیار دولت بود كه توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل از آن مستثنی نشد.
بیشترین موارد حمل و نقل كالا در ایران به بخش نفت و گاز اختصاص دارد و علاوه بر حمل و نقل بین‌المللی نفت و فرآورده‌های نفتی كه توسط كشتی‌های بزرگ از دریا انجام میشود همان‌گونه كه قبل نیز گفته شد، ایران از زیرساخت‌های حمل و نقل خود در داخل كشور به عنوان معبر ترانزیت بین‌المللی استفاده می‌كند بطوری كه در سال ۱۳۸۱ بیش از ۸/۶ میلیون تن انواع محموله از این كشور ترانزیت شد كه در مقایسه با سال ۱۳۸۰، شش درصد افزایش یافته بود و ارزش این محموله‌ها نیز بیش از یك میلیارد دلار بوده است.
● سهم ایران از زیرساخت‌های حمل و نقل
با بررسی انواع زیرساخت‌های حمل و نقل از جمله جاده، راه‌آهن و خطوط هوایی و دریایی متوجه میزان توسعه هركدام از آنها در كشور خواهیم شد. طبق برآوردهای صورت گرفته، ۱۶۵ هزار كیلومتر جاده در ایران وجود داشته كه در حال حاضر قابل استفاده است و حدود ۶۰ درصد از آن نیز آسفالت شده است.
شبكه حمل و نقل جاده‌یی شامل ۸۹۰ كیلومتر آزادراه مخصوص با شرایط بسیار عالی، ۲۴۹۰۰ كیلومتر بزرگراه یا جاده اصلی و۶۸ هزار كیلومتر نیز جاده غیربزرگراهی است.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران غزه حسن روحانی روسیه مجلس شورای اسلامی نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس بابک زنجانی دولت
هلال احمر یسنا سیل آتش سوزی قوه قضاییه پلیس تهران بارش باران شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سازمان هواشناسی
بانک مرکزی دولت سیزدهم حراج سکه قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار خودرو بازار خودرو دلار سایپا ایران خودرو کارگران
سریال نمایشگاه کتاب کتاب مسعود اسکویی تلویزیون عفاف و حجاب سینمای ایران سینما دفاع مقدس
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین حماس جنگ غزه اوکراین چین نوار غزه ترکیه انگلیس نتانیاهو ایالات متحده آمریکا
استقلال فوتبال علی خطیر پرسپولیس سپاهان باشگاه استقلال لیگ برتر ایران تراکتور لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ
هوش مصنوعی گوگل کولر اپل آیفون همراه اول تبلیغات اینستاگرام ناسا
فشار خون خواب کبد چرب بیمه کاهش وزن دیابت داروخانه