مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان

گروه کتاب و رسانه

مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان (مطالعات مردم شناسی)؛ کریستیان برومبرژه، ترجمه ی علاء الدین گوشه گیر، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی با همکاری استانداری گیلان، 1370
کوه های البرز با بلنداهای خود سرزمین گیلان را با فاصله ای جغرافیایی و طبیعی به دو دنیای متفاوت تقسیم می کنند، از این رو گیلان هماره چهره ای متمایز در کنار نقاط گرم و خشک  کشور می یابد که بسیاری از توجهات جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی و... را به سمت خود جلب کرده است.
دکتر کریستیان برومبرژه، یکی از انسان شناسان متخصص ایران و انسان شناس فرانسوی، از افرادی است که در پی مطالعات مردم شناسی خود بر ایران، چندین دهه بر روی منطقه ی گیلان کار و تحقیق نموده که نتایج ارزشمند این پژوهش ها درباره ی ایران همواره در پژوهش های بعدی پیرامون این منطقه می تواند مورد استناد و ارجاع قرار گیرد.
برومبرژه که از همکاران و نزدیکان انسان شناسان ایرانی و علم نوپای انسان شناسی در ایران است، تا کنون در این راستا کمک ها و همکاری های جالب توجهی با این حوزه داشته است. می توان گفت، منطقه ی گیلان که همواره با نام برومبرژه تداعی می شود، حوزه ی تخصصی او در ایران محسوب می شود. کتاب «مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان» یکی از مطالعات مردم شناسی او در این زمینه است. این کتاب که در سال 1370 و توسط موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی به انتشار رسیده است، از اولین کارهای میدانی و پژوهشی در علم انسان شناسی و مردم شناسی است که به عنوان یک مرجع در اینجا معرفی می گردد.
فعالیت های اجتماعی زنان و مردان گیلان و تقسیم کار جنسیتی، خصیصه های معماری سنتی گیلان و مواد و مصالح مورد استفاده در آن، بررسی محیط جغرافیایی و شیوه های مقابله با آن برای رهایی از قیود جغرافیایی مردمان ساکن در این منطقه و... ، از موضوعاتی است که در این کتاب شرح داده شده است. که در ادامه برای آشنایی بیشتر با این کتاب، و ضمن این که خواندن آن را به عنوان یکی از منابع اولیه در علم انسان شناسی و پژوهشی درباب منطقه ی گیلان به محققان حوزه علوم اجتماعی و به خصوص انسان شناسی و علاقمندان به بوم شناسی و معماری پیشنهاد می کنیم، فهرست آن را در پی می آوریم؛

o    مقدمه؛
- گیلان، تافته ی جدابافته در ایران
- جهنم باتلاقی
- جنگل گسترده
- طیف فعالیت های گوناگون تولیدی
- روش های زمین داری و قشربندی جمعیت دهقانی
- شیوه های اصیل زندگی در گیلان

o    طیف تعلقات مکانی: دو واحد اجتماعی و مکانی عمده ی خویشاوندی: خانه (خونه) و محله؛
- خانه، محوطه، گروه های خانگی
- همسایگان
- محله
- ورای محله: محل، بخش، شهرستان

o    خصیصه های بارز معماری روستایی و سنتی

o    ساختمان سازی؛
- قیود محیط زیست و پاسخ های معماری
- مصالح ساختمانی
- فنون ساختمان سازی
- پی سازی و زیر سازی
- دیوارها
- بام
- پوشش و خرک بام
- فن و جنبه های هنری
- وجوه ساختمان سازی

o    توضیح فضاهای خانه و آداب سکونت؛
- سکونت در گیلان: آهنگ تغییرات فصلی و اشغال فضا
- تجهیزات داخلی و فضاهایی که کاربرد خاصی دارند
- مذکر، مونث: حجاب های نامرئی
- ابعاد نمادی مسکن

o    ساختمان های فرعی: نقش ها و نشانه ها

o    نتیجه گیری؛
- انگاره ی تقسیم بندی انواع بناها

+ واژه نامه

:: ::

صفحه های مربوط در انسان شناسی و فرهنگ:
http://anthropology.ir/node/286 : انسان شناسان متخصص ایران
http://anthropology.ir/node/263 : کریستیان برومبرژه
http://anthropology.ir/node/4001 : گفت و گو با کریستیان برومبرژه
http://anthropology.ir/branches/gilan : صفحه ی فرهنگ گیلان