گزارش مراسم بزرگداشت محمد تهامی‌نژاد

...

جشن تولد برای مردی که مستند اورا نکشت
مراسم بزرگداشت به همراه جشن تولد صمیمانه محمد تهامی‌نژاد، مستند‌ساز و پژوهشگر برجسته، همزمان با روز پژوهش، دیروز (چهارشنبه ) به همت سایت "و‌مستند" و انجمن مستند‌سازان ایران، در خانه سینما برگزارشد.
در این مراسم که با حضور جمع کثیری از بزرگان، دست‌اندرکاران و علا‌قمندان سینمای مستند برگزار شد، ابتدا فیلم "بحران مهاجرت و مسکن" ازمجموعه"سرپناه" از ساخته‌های تهامی‌نژاد به نمایش در آمد. سپس رضا بهرامی‌نژاد ازاعضای سایت "و‌مستند" که اداره جلسه را به عهده داشت از مجتبی میرتهماسب، رئیس انجمن مستندسازان ایران خواست که در رابطه با این مراسم صحبت کند.
میرتهماسب با اشاره به این موضوع که مدت‌ها در این اندیشه بوده‌اند که کاری درخور زحمات تهامی‌نژاد انجام بدهند گفت: وقتی سایت "و‌مستند" پیشنهاد برگزاری این مراسم را داد با جان و دل پذیرفتیم وامیدواریم امشب درشرایطی که کمتر پیش می‌آید دورهم باشیم، لحظات خوبی در کنار هم داشته باشیم.
سپس تیزرسایت "و‌مستند" پخش شدو پیروزکلانتری به نمایندگی ازاعضای این سایت درباره شکل‌گیری آن گفت : این سایت توسط دوستان جوانی راه‌اندازی شده و من پیرشان هستم بدون اینکه پیرشان باشم.
وی ادامه داد: این سایت تلاش می کند فراگیرتربه مسائل تحلیلی، نظری و کاربردی سینمای مستند بپردازد وما امیدواریم که شما پیگیراین سایت باشید ورابطه‌ای دوجانبه با اعضای آن داشته باشید تا سایت فعال‌ترباشد.
فیلم گفتگوی پانزده دقیقه ای که با تهامی نژاد انجام شده  وتوسط مهدی گنجی ازاعضای سایت "ومستند"( که کارگردانی مراسم را نیز بر عهده داشت) ساخته شده بود در این قسمت برنامه پخش شد ودرادامه سه مستند سازاز نسل‌های مختلف درباره تهامی‌نژاد به اجمال صحبت‌هایی ایراد کردند که محمدرضا اصلانی به عنوان اولین سخنران، متنی را که برای وی نوشته بود قرائت کرد.
اصلانی در بخشی از نوشته خود اظهار کرد: " بگویم تهامی‌نژاد نماد نسلی است که با تمام کمبودها و مشکلات تاریخ خود کنار می‌آید تا شاید کاری کند در نجات آنچه که در هیاهوی بسیار کسی به فکر آن نیست، کسی - بگیریم تاریخی- که به فکر باغچه نیست و تهامی‌نژاد باغچه این تاریخ کوچک را دلسوزانه آبیاری می‌کرد و آبیاری می‌کند.
فیلم‌هایش حتی نوعی ثبت تاریخی فضاهایی است که کسی به فکر آن نیست و هر لحظه در خطر حذف‌اند. این نجات بخشی، این ثبت کردن که به شدت بی شائبه می‌آید همان که در مسیرسالیان وجهی علمی، پروسواس و آکادمیک گرفته هم دریک معنای ناخودآگاه جمعی، گویی معنای نجات‌بخشی نسلی است که کسی به فکر آن نبود.
فرهاد ورهرام به عنوان دومین سخنران با اشاره به پیشرفت علم در جوامع مختلف و سنت استاد-شاگردی گفت : "من اعتقاد دارم تهامی‌نژاد درزمینه تحقیقات سینمایی ازهمان نسل دود چراغ خورده‌هاست و مراکزعلمی و دانشگاهی بدون حمایت ازاوهمیشه ازآبشخور تحقیقات او رفع تشنگی کردند.
وی با ذکر این مطلب که تهامی‌نژاد علاقه‌ای به مدارج عالی دانشگاهی نداشته وگرنه می‌توانست چندین دکترا در آستین خود داشته باشد، افزود: اگر تلاش‌های تهامی‌نژاد در پژوهش در سینما و به خصوص سینمای مستند نبود اکنون این بخش از سینمای ما خالی از ادبیات بود.
محمدرضا فرزاد از نسل فیلمسازان جوانتر نیز درباره تهامی‌نژاد گفت: من همیشه سعی داشتم به او نزدیک شوم وترجیح می‌دادم که خلوتش را به هم نزنم ولی همه راه‌ها به او ختم می‌شد و او بود که همیشه به عنوان یک مرجع محکم وقابل اعتماد باید به او مراجعه می‌شد.
وی به شخصیت الهام‌بخش او برای فیلمسازان جوان اشاره کرد و با استفاده ازگفته جلال درباره نیمایوشیج که گفته بود " پیرمرد چشم ماست "، گفت: " تهامی‌نژاد نیز حافظه ماست و شاید بتوان گفت "پیرمرد یاد ماست ".
در ادامه مکالمه تلفنی با کامران شیردل برقراروبرای حضار درسالن پخش شد. وی از اینکه به دلیل کسالت نتوانسته درمراسم حاضر باشد ابراز ناراحتی کرد وگفت: متاسفانه کارهای تهامی‌نژاد به واقع درک و فهمیده نشده ومن هربارکه دررابطه با کاری به آرشیو فیلمخانه ملی می‌رفتم، دستش را می‌فشردم ومی‌گفتم که چه کار مهمی انجام داده است.
مهران عباسی صفا به نمایندگی از نشر ساقی که کتابچه مراسم که درآن ۱۸ مقاله درباره تهامی‌نژاد درج شده است، به همت آنها منتشر شده بود نیز پشت تریبون حاضر شد و با اشاره به اینکه نشرساقی تاکنون کتاب‌های متعددی درزمینه سینمای مستند منتشرکرده گفت: متاسفانه خبربدی برایتان دارم وآن این است که این کتاب آخرین کتابی است که این انتشارات در زمینه سینمای مستند منتشر می‌کند.
پایان بخش قسمت اول این مراسم، متنی بود که توسط یکی از دوستان قدیمی و صمیمی تهامی‌نژاد، سهراب مشهودی که به دلیل مشغله کاری نتوانست در مراسم شرکت کند، نوشته شده بود و توسط مینا کشاورز ازاعضای سایت "و‌مستند" قرائت شد.
وی در بخشی از نوشته خود آورده بود: من امروزدرحالی به یکی از بهترین آرزوهایم که قدر‌شناسی از تهامی‌نژاد است می‌رسم، که در دنیایی که یا باید در آن نشست و یا دوید، دویدن مجالم نداد که خود این آرزو را ازنزدیک به تماشا بنشینم ولی خوشحالم که لااقل چند خطی که نوشته‌ام، که بسیار کمتر از لیاقت‌های اوست در جلسه قرائت می‌شود.
 درفرصت استراحت نیم ساعته‌ای که میان دو بخش مراسم بود، کیک تولدی به شکل کتاب که روی آن طرح روی جلد کتاب "ریشه‌یابی یاس درسینمای ایران" نوشته تهامی‌نژاد که هرگزفرصت انتشار پیدا نکرد، چاپ شده بود به او تقدیم شد و وی جشن تولد ۶۷ سالگی خود را در میان دوستان و خانواده‌اش جشن گرفت.
در این قسمت مراسم که هدایت آن به عهده رخساره قائم‌مقامی وماکان مهرپویا از دیگر اعضای سایت "ومستند" بود،هدیه‌ای نیزازطرف این سایت وانجمن مستندسازان به اواعطا شد.
در آغاز بخش دو مراسم تهامی‌نژاد در میان تشویق فراوان حضار پشت تریبون رفت و از برگزاری این مراسم تشکرکرد وگفت: این لطف‌های شما باعث می‌شود که بیشتر کار کنم، اگر بتوانم و فرصت داشته باشم.
 وی با اشاره به تصویر پوسترمراسم گفت: این پوستر با استفاده از عکس سرصحنه یکی از فیلم‌هایم بعد از یک روز کاری خسته کننده در بیابان، طراحی شده است و درباره این پوستر تعابیر مختلفی شنیده‌ام از جمله این‌که تهامی‌نژاد در مرکز هدف تهاجم قرار داشته است.
وی با اشاره به اینکه تعابیر دیگری هم از این پوستر می‌توان داشت به اظهار محبتی که در این مدت توسط خانواده‌اش، دوستان، انجمن مستندسازان و سایت "و‌مستند" در حق او شده گفت : حال می‌بینم در روز پژوهش در مرکز هدف محبت دیگران قرار دارم.
در ادامه نشستی با حضور خود تهامی‌نژاد و فیلمسازان همدوره او در تلویزیون، رخشان بنی‌اعتماد، ابراهیم مختاری ومنوچهر مشیری برگزار شد که پیروز کلانتری هدایت آن را بر عهده داشت.
در این نشست، حاضران ضمن مرور خاطرات و اتفاقات تلخ و شیرین آن ایام به تاثیر مهمی که آن دوره بر آینده کاری آنها و نقشی که در ایجاد فضای خاصی از مستندسازی که تاثیری بردوره‌های بعدی داشت اشاره کردند وبرنقش مهم تهامی‌نژاد درآن دوره تاکید داشتند.
ابراهیم مختاری که فیلمی از مجموعه سرپناه را ساخته است گفت : من در دو مقطع با تهامی‌نژاد گره خوردم، یکی در زمان ساخت فیلم‌های بحران مسکن (سرپناه) بود و دیگر در زمان تاسیس انجمن مستندسازان که در آن مقطع با اولین کسی که برای تاسیس این انجمن تماس گرفتم تهامی‌نژاد بود که او نیز به آن پاسخ مثبت داد.
بنی اعتماد نیز با اشاره به اینکه بدون هیچ تعارفی بسیار مفتخر است که در مراسم بزرگداشت تهامی‌نژاد حضور دارد گفت: ما نباید به خاطر سن و سال برای کسی بزرگداشت بگیریم بلکه مهم اثری است که آن شخص به جا گذاشته است، چه با کارهایش و چه با کاراکترش. من از تهامی‌نژاد به عنوان یک شاگرد بسیار آموختم نه فقط در زمینه فیلمسازی که از شخصیت ومنش او.
در پایان مراسم لوح تقدیر خانه سینما توسط مجتبی میرتهماسب و لوح تقدیر سایت " ومستند " توسط الهام حسین‌زاده به نمایندگی از اعضای سایت به تهامی‌نژاد که همسرش نیز روی سن در کنارش حاضر بود اعطا و متن این لوح‌ها توسط آنها برای حضار قرائت شد.
مراسم با پذیرایی از حاضران و گپ و گفت آن‌ها با هم به پایان رسید. از مهمانان این مراسم می‌توان به ابوالحسن تهامی‌نژاد، ناصر ممدوح، همایون امامی، مهوش شیخ‌الاسلامی، ارد زند،هوشنگ گلمکانی، مانی پتگر، شفیع آقامحمدیان، ارد عطارپور،محسن عبدالوهاب،سعید رشتیان، احمد میراحسان، شادمهرراستین، مرتضی رزاق کریمی و نظام کیایی اشاره کرد.

منبع: روابط عمومی سایت "ومستند"