برای سال نو: پروانه ای که روزی بال زد، در سه قرن گفتگوی واقعیت وخیال

محمد تهامی نژاد

به سینما می گفتیم عکس مجسم و متحرک و114 سال ازآن سالن های رؤیا و عشق ونگاه خیره به جهان ، گذشت . اولین واقعه تاریخی آخر قرن نوزدهم بود . تاجری ایرانی در لندن تصاویر مجسم ومتحرک را دید و در آن شب، هنگامی که به هتل باز گشت ، خاطرۀ آن دیدار نخستین را فقط با یک پارگراف کوتاه نوشت و تاریخ آغاز شد. مثل  پروانه ای که روزی در آن سرزمین دور بال زد و روزی دیگر در جایی دیگر طوفان بر انگیخت ،

 

 آمدیم وآمدیم و در ساختن مجموعه عظیم تصویر جهان سهیم شدیم و ا مروز با  مباحثۀ واقعیت و خیال، سینمای ایرانیان در سراسر دنیا ، تاریخ را در اختیاردارد . نیمه شب در پاریس بود که  فیلمی از داریوش خنجی دیدم  ! و فکر می کنم   در لابلای فیلم ایران جنوب غربی  هنوز ریز گردها فرو ننشسته باشند . یک نفر سرفه می کرد دیروز آنجا در اطراف هور العظیم که همراه بچه های بلوچ تا اعماقش رفته بودیم در آب زلال پرماهی .  داستانی سازها با  خیال  ومستند سازها با واقعیت هایشان در میانۀ میدان اند . آنها هر کدام پروانه ای هستند که پروبالی  می زنند . آدم های یک حبه قند ، هنوز در آن خانه قدیمی و اتاق های تو در توی  یزد می خندندندندند ،  افسرده می شوند ، افسرده نمی مانند  : آنها زندگی را صبحگاه وقتی که همه خوابند شاید فقط با نوایی آهسته  که چند نفر بیشتر نشنوند ، دوباره در گوش ما ، تعریف می کنند ومی روند . زندگی در سینما دور نمی زند .تأثیر آن  پروبال های رنگین در فضای ذهن ما می ماند . سینما  اسطوره نیست . گاهی هست .   یادم هست پارسال نادر از سیمین در تهران جدا شد وچند روز بعد که  دوباره تا  اواسط فیلم را دیدم و رفتم برای دیدن   جرم ، سیمین از نادر جدا نبود، آنها تا ابد با یکدیگر وصل و از یکدیگر جدا می شوند . تا دنیا دنیاست مردمان یک حبه قند می خندند و به ناگهان  می میرند وزندگی نادر ها وسیمین ها همین است . حالا اگر درسال 2012  که سینمای ما 115 ساله می شود جایزه عمو اسکار را هم بگیرد ، آن پروانه ای که روزی پرو بال گشود در جایی دیگر طوفان بپا کرده است . سینما هم اسطوره می سازد هم از اسطوره می گریزد .    پرونده «محمد تهامی نژاد» در انسان شناسی و فرهنگ 
http://www.anthropology.ir/node/9139