جشنواره‌های مذهبی باستانی (1): «جشنواره‌های هندویان»

زهرا شعربافچی زاده

  هندوستان، ماتورا، سر در معبد بزرگ ماتورا(کریشنا)2009/02/10
نخستین و قدیمی‌ترین آثار نوشتاری هندویان یعنی کتب مقدس هندو در چهار کتاب گردآوری شد. این کتاب‌ها شامل ریگ وِدا، سامه وِدا، یجوروِدا و اتروه‌وِدا است که هندویان ارزش و اهمیت ویژه‌ای برای آنان قائلند.
«ریگ وِدا» به معنای قطعات حمد و ستایش است. هر قطعه را به زبان هندی قدیم «منتره» می‌نامند. این کتاب  مجموعه‌ای از اشعار مذهبی است که هر ده جلد خلاصه شده و متضمن هزار سرود است که قوۀ خلاقۀ نسل‌های متوالی افراد بشری را نمایان می‌سازد. این سروده‌ها، همه مناجات‌ها و ادعیه‌ای است که هر کدام به یک یا دو خدا از خدایان گوناگون قدیم خطاب می‌شود و زیباترین و جالب‌ترین صورت از پرستش طبیعت را جلوه‌گر می‌سازد.
سه ودای دیگر از بسیاری جهات وابسته به ریگ وِدا است. از آن جمله «یجور وِدا» که به نثر نوشته شده و ادعیه و ذکر و نمازهای مذکور و مقرر در ریگ وِدا را تکمیل می‌کند. وِدای دیگر موسوم به «سامه‌وِدا» مجموعه‌ای از سرودهای موزون است که برهمنان، هنگام قربانی و نیاز شراب «سوما» آنها را می‌سروده‌اند. امّا وِدای سوّم یا «اتروه وِدا» بیشتر از آن دو استقلال دارد و مجموعه‌ای از افسون‌ها و اوراد است که از سحر و جادوی زمان‌های بسیار دیرین باقی‌ مانده است. در این وِدا لغتنامه‌ها و تعریف‌ها و ادعیۀ سحرانگیز بسیاری هست و تا حدی علوم غریبۀ سحر و جادوی معمول در اروپا را به یاد می‌آورد، چنان‌که بعضی از آن اوراد برای شفای بیماری‌ها به کار می‌رود و با تلاوت آنها اشرار و ارواح موذی را دفع می‌‌کردند و یا با زور آن افسون‌ها ضربات هولناک سرنوشت را بر سر آدمی بدبخت و منفور فرو می‌آوردند. امّا پس از مدّتی برهمنان دارای افکار مترقی فلسفی شدند و از آنجا که می‌خواستند اصل پیدایش عالم را آشکار سازند و بدانند که اشیا از کجا آمده‌اند به ناچار به تفکرات فیلسوفانه متوسل شدند و کم کم عصر ودایی به پایان رسید. پس از سال‌ها تلاش و مطالعه به‌این نتیجه رسیدند که پیش از پیدایش زمین و آسمان و موجودات، موجود دیگری وجود داشته که مبدأ آفرینش بوده است و به این ترتیب اسامی بسیاری چون «ایندرا»، «میترا»،«وارونا» و «آگنی» را به او نسبت داده و آن موجود را دارای ذاتی علوی و نام‌های مقدّس «گروتمان» دانستند. پس از مدّتی دوباره مهاجمینی جدید به این منطقه هجوم آوردند و این منطقه به ناچار در معرض تحولات فکری و دینی گوناگونی قرارگرفت.
پس از این دوران برهمنیزم و طبقات و کاست‌ها پدید آمدند و به دنبال آن اوپانیشادها، امّا در پایان، چهار قرن از سکونت آریایی‌ها در صحراهای وادی رود گنگ گذشت و روز به روز شرایط برای مردم سخت‌تر شد. پس از گذشت این ادوار و بروز شرایط مختلف طبیعتاً مردمی که تحت لوای راجه‌ها و برهمنان زندگی می‌کردند و فرمانبردار آنها بودند به مناسبت‌های گوناگون مراسم، جشنواره‌ها و جشن‌های متفاوتی نیز برپا می‌داشتند. تعداد جشنواره‌های هندویان بسیار بوده است و تا امروز نیز تعداد زیادی ار آنها باقی‌ مانده‌ که اکنون به شرح برخی جشنواره‌های مهم باستانی آنها پرداخته می‌شود.

پیوست	اندازه
9895.doc	260 KB