نشست نهم «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»: فرهنگ و محیط زیست

گروه اخبار

نهمین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ» با موضوع: «فرهنگ و محیط زیست» روز یکشنبه 17 آذر ماه 1392، در زمان و مکان همیشگی(میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) از ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  برگزار خواهد شد. در این نشست فیلم «دریاچه ای که بود» به کارگردانی پژمان مظاهری پور به نمایش در خواهد آمد و سخنرانی های آن  به وسیله خانم دکتر شیما مدنی (عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی) درباره «نقش انسان در اقتصاد محیط زیست» و مرجان والا (کارشناسی ارشد انسان شناسی از دانشگاه تهران) با عنوان «معنای فرهنگی تخریب محیط زیست» انجام خواهد گرفت. 

انسان شناسی و فرهنگ را در جهان واقعی تجربه کنید

هر یکشنبه ساعت 4 تا 7 بعد از ظهر

محل: تهران، میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز،  جنب کوچه برادران مظفر(انتقال خون سابق) و کتاب فروشی شهر فرهنگ، ساختمان مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران

زمان:  ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  یکشنبه  17آذر 1392.

برنامه راس ساعت 4 بعد از ظهر شروع می شود، لطفا یک ربع پیش از شروع،  در محل حاضر باشد.

ورود برای عموم آزاد است

 

خلاصه سخنرانی ها

نقش انسان در اقتصاد محیط زیست

دکتر شیما مدنی

اقتصاد محیط زیست بطور کلی به بررسی رابطه بین فعالیت‌های اقتصادی و محیط زیست و آثار این دو بر یکدیگر می‌پردازد. منابع موجود در محیط زیست شامل منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر می‌شود که در حال حرکت از محیط زیست به سوی اقتصاد هستند و از سوی دیگر، اغلب پسماندهای محصولات که به وسیله فعالیت‌های اقتصادی تولید می‌شوند، در حال حرکت از اقتصاد به محیط زیست هستند. با توجه به اینکه انسان مهمترین عامل تولید و تصمیم‌گیرنده در فرآیند تولید است، میتواند موجب تخریب و یا عدم تخریب محیط زیست شود. در این خصوص دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که در دیدگاه اول قائل به حداکثر برداشت از منابع در راستای منافع اقتصادی و رفاه جامعه و در دیدگاه دوم حداقل برداشت برای توسعه پایدار و اقتصاد سبز مطرح است.

در طول سالهایی که بحث اقتصاد سبز مطرح بوده، نتایج مطالعات نشان داده است که در کشورهایی که مردم آگاهی بیشتری نسبت به محیط زیست و تعامل آن با زندگی انسان دارند، نقش موثرتری در مدیریت محیط زیست خود داشته‌اند. در مواردی حتی مدیریت محیط زیست جهانی نیز توسط گروه‌های فشار زیست محیطی یا NGOs برای حفاظت از تنوع زیستی جهانی شکل گرفته است.

با توجه به نقش آگاهی عمومی جامعه از منافع محیط زیست و نقش آن در زندگی امروز و نسل‌های آینده، به بررسی مطالعه‌ای که در خصوص ارزش آبسنگهای مرجانی جزیره کیش انجام شده است، پرداخته و به ارائه نوع نگرش افراد به  محیط زیست دریایی و نوع تفکر آنها در زمینه حفاظت از این منابع می‌پردازیم. در این خصوص تاکید بر نشان دادن علت تمایل به محافظت انسانها از منابع طبیعی است که در این خصوص بحث نسل‌های آتی یا حق زندگی سایر گونه‌ها و موجودات زنده بدون در نظر گرفتن منابع برای انسانها بعنوان مهمترین عوامل انگیزشی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

معنای فرهنگی تخریب محیط زیست

مرجان والا

کارشناسی ارشد انسان شناسی از دانشگاه تهران

دوگانه فرهنگ/محیط‌زیست در تاریخ اندیشه قدمت بسیار طولانی دارد اما محیط‌زیست به عنوان یک حیات هم‌زمان تخریب‌شده و تخریب‌کننده از دهه 70 میلادی به این سو در حال تبدیل شدن به یک دغدغه جهانی است. بحران‌های زیست‌محیطی با نام عمومی تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی و پیامدهای انسانی آن در حوزه‌های بیماری و سلامت، تامین مواد غذایی، تنش بر سر تامین انرژی و موارد دیگر باعث‌ شده است تا رابطه میان فرهنگ و محیط‌زیست فراتر از اندیشه‌های جبرگرایی طبیعی و فرهنگی مطرح شود، موجودیت‌های زنده‌ای که حیات هر کدام به دیگری وابسته است و بقای هر دو به ویژه جوامع انسانی نیازمند بازنگری جدی در تمامی اشکال رابطه اقتصادی، سیاسی، فناورانه با منابع طبیعی و به ویژه بازتعریف معنای فرهنگی محیط‌زیست است.

کشور ایران در چند سال اخیر با بحران‌های بسیاری مانند خشکسالی، گسترش پهنه‌های بیابانی، خشک شدن تالاب‌ها مانند گاوخونی و هورالعظیم، دریاچه ارومیه و رودخانه‌ها، ریزگردها، آلودگی‌های مختلف و ... مواجه بوده است. پرسش اصلی در این بحث تعریف، مداخله و واکنش گروه‌های بومی در برابر مسئله تخریب/ تغییر محیط‌زیست است. دگرگون شدن شیوه ارتباط با محیط‌زیست با تمرکز بر روی مفهوم سرزمین (اصلی‌ترین واقعیت کالبدی محیط‌زیست) در پهنه‌های طبیعی متفاوتی مانند استان گیلان، یزد و تهران محور اصلی این سخنرانی است.

تغییر شکل ارتباط با سرزمین به دلایل متعددی مانند افزایش جمعیت، ارتقا فناوری، مداخله دولت‌ و حذف محیط‌زیست از زندگی روزمره معنای محیط‌زیست را برای مردم تغییر داده است بنابراین مفهوم "محیط‌زیست" یک معنای واحد و ارزشمند برای تمامی گروه‌ها نیست و در نتیجه "تخریب محیط‌زیست" نیز یک معنای واحد به ویژه در حوزه آسیب‌شناختی به شمار نمی‌آید.

 

گزارش نشست های پیشین:

گزارش نشست نخست: سکونتگاه های غیر رسمی در ایران (21 مهر 1392)
http://www.anthropology.ir/node/19994

گزارش نشست دوم: کردارشناسی جانوری و شهر (28 مهر 1392(
http://www.anthropology.ir/node/20060

 گزارش نشست سوم: نقد نظریه فرهنگ فقر و مطالعه ای بر فقر و همبستگی (5 آبان 1392)
http://anthropology.ir/node/20170

گزارش نشست چهارم: دین، شهر و هویت (12 آبان 1392)
http://www.anthropology.ir/node/20271

گزارش نشست پنجم: کالایی شدن، سرمایه مالی و هنر(19 آبان 1392)

http://anthropology.ir/node/20376

گزارش نشست ششم: نشانه شناسی و معنا(26 آبان 1392)

http://www.anthropology.ir/node/20472

گزارش نشست هفتم: پیامدهای اجتماعی طرح های توسعه (3 آذر 1392)

http://anthropology.ir/node/20608

تقدیر از استاد محمد تهامی نژاد در هشتمین نشست یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ

http://anthropology.ir/node/20668

گزارش نشست هشتم: نگاهی به تاریخ فیلم مستند (10 آدر 1392)

http://www.anthropology.ir/node/20704


متن کامل  سخنرانی  استاد تهامی نژاد در روزهای آینده در انسان شناسیو فرهنگ منتشر خواهد شد