یادی از فیروز شیروانلو در سالگرد درگذشتش

غلامرضا امامی

تصویر: پرتره شیروانلو اثر آغذاشلو
سی‌ام بهمن مصادف است با سال‌روز درگذشت فیروز شیروانلو، نخستین مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.غلامرضا امامی، از پیشکسوتان ادبیات کودکان و نوجوانان، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: زنده‌یاد فیروز شیروانلو پیش از آن‌که یک چهره سیاسی باشد، چهره‌ای فرهنگی بود. او تمام توان و تلاش خویش را در راه آگاهی و دانایی مردم این سرزمین - بویژه کودکان و نوجوانان که دوست‌شان داشت - به کار برد. شیروانلو انسانی مهربان، اندیشمندی دانا و مدیری توانا بود. کار انتشارات کانون را از اتاقی تاریک در خیابان .بهار آغاز کرد و با برنامه‌ریزی دقیق کاری کرد کارستان

او افزود: بسیاری از کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران، شهرستان‌ها و روستاها با برنامه‌ریزی قد علم کردند. گفتنی است که پایه نخستین کتابخانه‌های کانون در مناطق محروم و نیازمند تهران پی‌ریزی شد. آن‌گاه به دورترین روستاها کتاب برده شد. در نقاطی که جاده و وسیله نقلیه‌ای نبود، کتاب‌ها در صندوق‌هایی بر پشت قاطرها سوار می‌شدند و برای بچه‌های روستایی پیام‌آور آگاهی و دانایی می‌شدند.

این نویسنده و مترجم اظهار کرد: کتابخانه‌های کانون تنها کتابخانه نبود. من که بیش از 30 سال در اروپا زیسته‌ام و بسیاری از کتابخانه‌های کشورهای جهان را دیده‌ام، به جرأت می‌توانم بگویم همانند کتابخانه‌های کانون را در هیچ کجا نیافته‌ام. مثلا در شهر رم تنها یک کتابخانه کودک است، اما کتابخانه‌های کانون جایی برای نقاشی،فیلم‌سازی، موسیقی، داستان‌سرایی و بسیاری از هنرهای دیگر بود  ت

امامی گفت: سازمان انتشارات کانون که من افتخار آن را داشتم زمانی ویراستاری و پس از آن مدیریت آن را بر عهده بگیرم، کتاب‌هایی فراهم می‌کرد با نهایت دقت در متن، ویراستاری و گرافیک. هدف انبوه‌سازی نبود و سودآوری؛ هدف نمونه‌سازی بود. برای کشوری که کار کتاب کودک و نوجوان در آن تازگی داشت در آن روزگار تعداد کتاب‌های کودک این مرکز فراتر از تعداد انگشتان یک دست نبود. با وجود این چاپ اول کتاب‌ها در 30 هزار نسخه منتشر می‌شد و نه تنها با اقبال و استقبال کودکان این خاک پاک روبه‌رو می‌شد، بلکه در صحنه جهانی نیز جوایز بی‌شماری را برای نخستین‌بار نصیب هنرمندان کشورمان می‌کرد. هرچند آفتاب عمر فرهنگی او در کانون چندان نپایید، اما بنایی افکند که از باد و باران نیابد گزند.

او افزود: این روزها دوستی بازنگری و ویرایش ترجمه کتابی از زنده‌یاد شیروانلو را به من سپرد. شگفت که این کتاب به روانی و زیبایی ترجمه شده بود. نام کتاب «شعر معاصر عرب» است و امیدوارم به زودی توسط نشر روزبهان همراه با یادنامه او منتشر شود

این نویسنده تأکید کرد: من سال‌هاست که از کار کتاب‌های کانون بی‌خبرم. گفتنی است پس از سال‌ها خدمت نه حقوق و نه حق بازنشستگی دریافت نمی‌کنم. آقایی می‌فرمایند پرونده کارگزینی من گم شده است ! و سوابق خدمات من که به گواهی خودشان بیش از 15 سال است باد هوا شده است!!. اما کانون برای من که سال‌های نوجوانی و جوانی‌ام را در انتشارات آن گذرانده‌ام و به سهم خویش کتاب‌هایی  پیشکش کودکان و نوجوانان کرده و یا ویراستار آن‌ها بوده‌ام همچون آرم مرغ کانون در آسمان اندیشه، آگاهی و آزادی همچنان در پرواز است

به گزارش ایسنا، فیروز شیروانلو نخستین مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود. او که ابتدا مدیریت هنری نشریات پیک را بر عهده داشت در اسفند 1345 به کار سرپرستی انتشارات کانون فراخوانده شد. او با مدیریت خود در انتشارات کانون دگرگونی شگرفی در زمینه تولید کتاب، فیلم و نقاشی متحرک ویژه کودکان و نوجوانان پدید آورد. شیروانلو مرکز سینمایی و مرکز پژوهش‌های فرهنگی کانون را نیز پایه‌گذاری کرد

منبع: ابسنا 
 

ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/21139