شازاێه بۊچگڵه(شازده کوچولو)

منصور منصوری مقدم

یه کێ له کاره ییل ئه دبی که له زووانه یل بێگانه(زووان فرانسه) وه زووان کوردی که ڵهری ئه ڵگردیاسه و، چیروک شازاێه بۊچگڵه س. ئێ کاره وه ده س موحسن ئه مینی انجام گرتگه وه ئراێ چاپ ناسه ێ له ئختێار ئنتشارات دانشگاێ کوردستان. وه قسیه خوه ێ له سال 84 ده س کردگه سه ئه ڵگردانن ئێ کتاوه یه ێ راس له نسخه ێ حه قه تی فرانسه ێ ک یه ێ سال تمام وه پێ چێه. چاپ ئوه ڵێ له سال 88 بۊه ک 1500گڵه لێ ...دریاسه و ده یشت.
 ئی  چیروکه گه پ کوڕه  بۊچگڵه ێگه  ک وه  ته نیا  له بان  یه کێ  له  هۊرده  هساره یل  ئاسمان ژییه ێد. ئێکه   گولباخیێگ له هساره گه ێ  سه ونز   که ێدو کوڕ بۊچگ دڵی چووده وپێ. دۊاێ ئه وه بووده ده نگێان و شازاێه له گوڵباخی توورییه ێدو وه ل قه ێرێ مه له وه ر کۊیله ێا بان گرێده وه ر وه چووده ڕێه و. شه ش گله هۊرده هساره هیلێده جی تا ته قیه ێده هساره ێ زه ۊ.
له هه رکام له و شه ش گله هساره ئاێه مێ وه ته ک ته نیا ژییه ێدو خه ریک کارێگیشه ک که م تا فره نیشانه ێ زات و ده رۊن خوه ێه، هه رکامێانیش ته نیا له چه و خوه ێانه و نووڕنه شازاێه  وه ولێا قسیه که ن.
ئه وه ڵێنه پاتشاس ک تا چه وێ تێده مل شازاێه ێا، خوه شاڵه و بوود بۊه سه خاوه ن نه وکه رێ. ئێکه قت قووزه ک هه ر ها له ئه زره ت یه که سێ تاریفێ بکه ێد و چه پ ئڕاێ بکوتێ. ئێکه شراو خوه ره وه قسیه یل قۊل و ئڵاجه ۊێه و. دۊاێ ئه وه بازه رگانه که ته نیا ها له فکر هساره ژمارتن و ده وڵه مه نی. ئمجا چراخچییه ک گڕێ یه ێجار چراخ دارته لێ ده م ده ێد و کوشێده و. دۊاجار له شه شمین هساره، شازاێه جغرافی زانێ دۊنی ک نیشتگه سه پێشت مێزێگ و له پسا کتاوه یل قه ۊ قه ۊ نۊسێد. یانه گیشتێ نیشانه و سه مبول به شه رن که دیاره نووسه ر خوه ێ ئێ جوور ئاێه مه یلێ له نزیکه و دییه  وه خاسیش ناسییه سان.
شازاێه ئاخرێ وه ناونیشانه یلێ که جغرافی زان ده ێده پێ، تێده هه فتمین هساره، یانێ زه ۊ. له وره شازاێه ته قیه ێده ئگزۊپریا! ک له پسا تێاره گه ێ خاسه و که ێد و وه قسیه خوه ێ خه ریک کاره یل جدیه. یه کێ له قسیه یل گران و حه قه تی ئێ چیروکه یه سه ک «ئاێه م گه ورایل» زوورمێان پۊچه لن و بێووده چۊن ته نانه نیه تۊه نن دنیا له چه و مناڵیگه و بۊنن.
شازاێه له رۊ زه ۊ ته قیه یده یانه ێا: مارێگ، ته نیا گوڵێگ، قه ێری تاش تێژ،باخێگ پڕ له گولباخی،ڕووییێگ، سووزن وانێگ و دکاندار هه پ فروشێگ.

ترجمه فارسی
یکی از کارهای ادبی که از زبان فرانسه به زبان کردی کلهری ترجمه شده، داستان شاهزاده کوچولو می باشد که کار ترجمه آن توسط محسن امینی انجام گرفته است. ترجمه داستان شاهزاده کوچولو در اختیار انتشارات دانشگاه کردستان گذاشته شده و  چاپ اول آن مربوط به سال 1388 است و 1500 نسخه از آن منتشر گردید.
شاهزاده کوچولو داستان پسری کوچک و تنها است که در یکی از سیاره ها زندگی می کند. از قضا روزی گل سرخی از خاک سیاره اش سر بر آورد و شاهزاده عاشق گل سرخ می شود. ولی بعد از مدتی بین آنها اختلاف پیش می آید و شاهزاده قهر کرده و سیاره خود را ترک می کند و سفری را در پیش می گیرد. در این سفر شاهزاده بعد از گذشتن از شش سیاره به زمین می رسد. در هر کدام از این سیاره ها شاهزاده با شخصی روبرو می شود که بنحوی مشغول کاری هستند. در اولین خرده سیاره ای پادشاهی زندگی می کرد و به محض دیدن شاهزاده کوچولو خوشحال می شود که صاحب نوکری شده است.
در سیاره دوم با مرد خودپسند مواجه می شود که در حسرت این است که کسی از وی تعریف کند و برایش دست بزند. شازهزاده کوچولو در سیاره سوم با مرد میخواره روبرو شد. شاهزاده کوچولو در حالیکه تعجبش از رفتار آدم بزرگ ها هی بیشتر و بیشتر می شد به سیاره چهارم رسید. جایی که مرد تاجر زندگی می کرد و همه ش در فکر حساب و کتاب و جمع کردن ثروت بود. شاهزاده کوچولو در سیاره پنجم با مردی روبرو شد که بنا به دستور با طلوع خورشید، فانوس را خاموش می کرد و با غروب خورشید فانوس را روشن می کرد. در سیاره ششم پیرمردی بود که کتابهای کلفت کلفت می نوشت. بنا به توصیه و راهنمایی این پیرمرد،  شاهزاده کوچولو در سفر هفتم به زمین میاید و روی زمین با چیزهای مختلفی روبرو می شود. داستان شاهزاده، داستان فلسفی و شامل انتقادات اجتماعی است، که بیشتر به دنیای عجیب بزرگسالان تاکید می کند. و اینکه بزرگسالان نمی تواند دنیا را از چشم بچه ای ببینند.

 

فراخوان نوشتن به زبان مادری در انسان شناسی و فرهنگ

http://anthropology.ir/node/22920