خواص تخم کتان (بذر کتان) و موارد مصرف آن

تخم کتان چیست

تخم کتان (Flax seed) دانه خوراکی و دارویی است که در قرون متوالی، در طب سنتی مدیترانه‌ای از آن به‌عنوان دارو استفاده می‌شده است. روغن تخم کتان نیز از محصولات همین ماده خوراکی بوده و حاوی بخشی از فواید و خواص تخم کتان می‌باشد.
تخم کتان حاوی ریزمغذی‌های زیادی همچون فیبر خوراکی، منگنز، ویتامین B1 و اسیدچرب ضروری آلفالینولینک اسید که به امگا ۳ معروف است، می‌باشد. تخم کتان می‌تواند به کاهش خطر دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی کمک نماید.

اکثر افراد تصور می‌کنند که از تخم کتان یا دانه کتان فقط در روغن‌کشی استفاده می‌شود، در حالی می‌توان از این دانه همچون دانه کنجد یا سیاه‌دانه، به صورت خام یا آسیاب‌شده استفاده کرد. ظاهر تخم کتان تقریبا مشابه دانه کنجد اما به رنگ طلایی یا قهوه‌ای تیره بوده و کمی براق است. طعم بذر کتان اما مانند کنجد خوب و دلنشین نیست اما؛ فواید بسیار زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین خواص تخم کتان که این روزها آن را به یکی از محبوب‌ترین دانه‌های خوراکی تبدیل کرده است، تاثیر آن بر کاهش وزن و از بین بردن چربی‌های شکمی و رسیدن به تناسب اندام است. 

در اینجا قصد داریم شما را با این بذر خوراکی و خواص آن بیشتر آشنا کنیم.

درباره تخم کتان

تخم کتان حاوی اسید‌های چرب امگا3 است. این بذر، میزان بسیار کمی کلسترول و سدیم نیز دارد و یک قاشق سوپ‌خوری از آن حاوی 36 کیلوکالری است. همین میزان تخم کتان آسیاب‌‌شده اما دارای 50 کیلوکالری انرژی است. 

بذر کتان یا دانه کتان، دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است به گونه‌ای که مصرف ۱۰۰ گرم از آن، بیش از ۱۹ درصد از نیاز بدن ما به پروتئین، فیبر غذایی، برخی از ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی را تامین می‌کند. به خصوص مصرف این میزان تخم کتان، بیش از ۹۰ درصد از نیاز بدن انسان به تیامین (یکی از ویتامین های گروه B)، منیزیم و فسفر را نیز تامین می‌نماید. میزان کالری بذر کتان نیز در هر ۱۰۰ گرم، حدود ۵۳۴ کالری انرژی می‌باشد، که در مقایسه با بیشتر مواد غذایی میزان بسیار بالا و قابل توجهی است.
در هر ۱۰۰ گرم از تخم کتان ۴۲ گرم چربی وجود دارد که این میزان چربی شامل، ۲۳ گرم اسیدهای چرب امگا ۳ و اسیدهای چرب امگا ۶ می‌باشد. میزان ویتامین E ،B و املاح منیزیم و منگنز تخم کتان اما مقدار قابل توجهی است و البته حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی نیز هست.

خواص تخم کتان

خواص تخم کتان در پیش گیری از سرطان:

تخم کتان سرشار از فیتواستروژن است. فیتواستروژن یک ماده مغذی گیاهی است که به هورمون استروژن که در بدن زنان تولید می‌شود، شباهت زیادی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف تخم کتان، بیش از هر ماده غذایی دیگری، از بروز سرطان سینه پیشگیری می‌کند و حتی می‌تواند در کوچک‌شدن اندازه تومورهای سینه نیز موثر باشد.
تاثیر مصرف تخم کتان در مقابله با سرطان سینه را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

• مصرف تخم کتان میزان تولید و ترشح استروژن را در بدن کاهش می‌دهد.
• تخم کتان سبب افزایش تولید نوعی استروژن خوب می‌شود که دارای خاصیت محافظت‌کنندگی است.
• چرخه قاعدگی را طولانی‌تر می‌کند.
• از چسبیدن استروژون‌های محیطی به بافت پستان جلوگیری می‌کند.
• از بافت پستان در برابر تاثیرات مخرب مواد سمی محیطی محافظت می‌کند.

پیش‌گیری از پوکی استخوان تحت تاثیر خواص تخم کتان:

مصرف تخم کتان باعث جلوگیری از تحلیل بافت استخوانی در بدن و پوکی استخوان می‌شود. وجود امگا 3 در تخم کتان عاملی است که از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

کاهش فشار خون و جلوگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی:

از جمله مهم‌ترین خواص تخم کتان می‌توان به تاثیر آن در اقدامات ضد التهابی، تنظیم ضربان قلب، بهبود سیستم قلبی-عروقی و کاهش فشار خون اشاره نمود. 

کاهش فشار خون منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود. همچنین، یک رژیم غذایی اصولی که حاوی دانه‌ کتان باشد، از گرفتگی شریان‌ها جلوگیری کرده و باعث حفظ سلامت قلب می‌شود. 

پیش گیری از دیابت با مصرف تخم کتان:

مصرف دانه کتان یا بذر کتان خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا 80 درصد کاهش می‌دهد. مصرف روزانه 1-2 قاشق چای‌خوری تخم کتان، به دلیل وجود لیگنان، سبب بهبود قند خون شده و از آنجا که این بذر قدرت آنتی اکسیدانی بالایی دارد، می‌تواند با عامل دیابت مقابله نماید. 

کاهش کلسترول خون از جمله خواص تخم کتان:

ار جمله فواید تخم کتان می‌توان به تنظیم کلسترول خون اشاره کرد. این تاثیر به دلیل وجود ماده‌ای به نام امگا 3 در تخم کتان است که اسیدهای چرب مفید را افزایش داد و حالت ارتجاعی رگ‌های خونی و جریان خون را بهبود می‌بخشد. مصرف این دانه خوراکی، باعث کاهش چربی مضر خون شده و سطح کلسترول را کاهش می‌دهد. 

درمان یبوست با مصرف تخم کتان:

دانه کتان دارای مقادیر زیادی فیبر محلول و نامحلول است. این میزان فیبر، در بدن به عنوان یک ماده ملین عمل کرده و دفع را راحت‌تر می‌سازد بنابراین اگر از یبوست مزمن رنج می‌برید، حتما از تخم کتان استفاده کنید. برای این منظور کافی است:

•  یک قاشق چای‌خوری بذر کتان را به مدت 1 شب داخل یک لیوان آب خیس کرده و فردای آن، آب را به همراه دانه‌ها میل کنید.
• یا این‌که، 20 دانه خشک کتان را به مدت 5 دقیقه داخل یک لیتر آب بحوشانید و سپس آن را از صافی عبور داده، هر روز صبح و شب یک فنجان از این دمنوش تخم کتان میل کنید. 
  
  

تخم کتان و لاغری

تخم کتان به طور مستقیم باعث چربی‌سوزی نخواهد شد اما؛ سرشار از فیبرهای غذایی مفید می‌باشد که خوردن این مقدار فیبر غذایی، باعث ایجاد احساس سیری در انسان شده و باعث پایین‌آمدن میزان مصرف کالری و نهایتا منجر به کاهش وزن می‌شود. اگر قصد دارید از تخم کتان با هدف کاهش وزن استفاده کنید به دو روش استفاده از این ماده غذایی توجه کنید:

1. روش اول لاغری با تخم کتان:

حدود 30 دقیقه قبل از خوردن غذا، یک قاشق پودر تخم کتان را همراه با آب فراوان میل کنید. این کار باعث ایجاد حس سیری طولانی‌مدت شده و جلوی پرخوری شما را خواهد گرفت. در نتیجه دریافت چربی‌ها و کالری‌ها از طریق وعده‌های مصرفی کمتر شده و به مرور، موجب کاهش وزن و کاهش چربی‌های انباشته‌شده در بدن می‌گردد.

2. روش دوم لاغری با تخم کتان:

اگر از تخم کتان همراه غذا استفاده کنید، فرایند هضم غذا کندتر شده، و غذا مدت بیشتری در معده شما باقی می‌ماند و به صورت آهسته و به تدریج وارد روده کوچک شده، سطح انسولین را پایدار می‌کند و اشتها را کاهش می‌دهد.

خواص تخم کتان در درمان نفخ شکم:

همان‌طور که گفته شد، تخم کتان دارای مقادیر زیادی فیبر محلول و نا محلول است که به هضم غذا در معده کمک می‌کند و نفخ شکم را از بین می‌برد. برای این منظور کافی است مقداری دانه کتان را آسیاب نموده و داخل یک نمک‌پاش بریزید و به همراه غذا، مانند یک ادویه کمی از آن را روی غذای خود بپاشید. بسیاری از افراد از تخم کتان داخل ماست، شیر و یا سالاد استفاده می‌کنند.

تخم کتان و جلوگیری از چین و چروک پوست:

امگا 3 موجود در تخم کتان نه تنها باعث کاهش کلسترول خون می‌شود، بلکه لکه‌های قهوه‌ای پوستی ناشی از افزایش سن را نیز درمان می‌کند. مصرف تنها نصف قاشق چای‌خوری تخم کتان به مدت 1 ماه و نیم، باعث ایجاد طراوت و شادابی پوست خواهد شد. این ماده خوراکی همچنین، التهابات پوستی را فروکش کرده و سبب جذب آب توسط سلول‌های پوستی و در نتیجه ازبین‌رفتن چین و چروک پوست می‌شود. 

از دیگر خواص تخم کتان می‌توان به درمان گر گرفتگی در زنان، درمان التهابات و زخم‌های پوستی، ازبین‌بردن جای لک و جوش، آبرسانی به پوست، پرپشت و ضخیم‌شدن مو و جوان‌سازی پوست اشاره نمود. امیدواریم از این توضیحات استفاده لازم را ببرید و در صورت نداشتن منع مصرف تخم کتان و همچنین عدم آلرژی به این ماده غذایی، از خواص بسیار زیاد آن بهره‌مند شوید. 

گردآوری: مجله اینترنتی وب