ویتامین چیست؟ + معرفی انواع ویتامین های مورد نیاز بدن

کشف ویتامین ها سبب پیدایش و ظهور علم تغذیه شد. انگلیسی‌ها در سفرهای طولانی (حدود یک سال) آذوقه‌ای با خود می‌بردند که سبزی و میوه کافی نداشت. بعد از مدتی متوجه شدند اطراف لثه‌ها، دهان و لب‌ها زخم ایجاد می‌شود و خونریزی بوجود می‌آمد و به دنبال آن خونریزی پوستی و علائم روانی بروز می‌کرد و سرانجام منتهی به مرگ می‌شد. بروز این علائم که به آن اسکوروی گفته می‌شود، به دلیل ناکافی بودن ویتامین C است. همچنین در گذشته برای درمان بیماری شب کوری عصاره جگر را داخل چشم شخص می‌مالیدند (به دلیل ذخیره ویتامین A بالای کبد.)

ویتامین چیست و چگونه دسته بندی می‌شود؟

اگر ماده‌ای دارای 4 ویژگی زیر بود به آن ویتامین گفته می‌شود:

1. ویتامین ها مواد عالی هستند که در دو دسته چربی و کربوهیدرات‌ها جای نمی‌گیرند.
2. در بدن به اندازه کافی سنتز (تولید) نمی‌شوند. (در بدن تنها ویتامین B12 و ویتامین K به مقدار کمی در روده بزرگ توسط باکتری‌ها سنتز می‌شوند.)
3. برای تولید مثل و رشد و تکامل مورد نیاز هستند.
4. اگر ویتامین‌ ها به مقدار کافی در بدن حضور نداشته باشند بیماری مخصوص به خود را ایجاد می‌کنند (به عنوان مثال اسکوروی در اثر کمبود ویتامین C ایجاد می‌شود.)

تفاوت ویتامین ها با اسیر مواد مغذی

ویتامین‌ها قابل جایگزینی با سایر ویتامین‌ها نمی‌باشند. (وقتی پروتئین‌ها کاهش پیدا کنند، از کربوهیدرات‌ها پروتئین ساخته می‌شود و اگر کربوهیدارت‌ها را در بدن کم داشته باشیم، انرژی بدن با مصرف چربی جبران می‌شود. –اگر کربوهیدارت را به میزان زیاد مصرف کنیم، کبد کربوهیدرات را به چربی تبدیل می‌کند- اما در مورد ویتامین این‌گونه نیست.)

تقسیم بندی ویتامین ها

ویتامین‌های محلول در چربی: ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین K

ویتامین محلول در آّب: تیامین (ویتامین B1)، ریبوفلاوین (ویتامین B2)، نیاسین (نیکوتینیک اسید)، پاناتونیک اسید، ویتامین B6، اسید فولیک (فولات)، بیوتین، ویتامین C (اسید آسکوربیک)

فاکتورهای شبه ویتامینی: کولین، کارنیتین، میو اینوزیتول، ابیکئینونس، یوبی کینون‌ها و بیوفلاوونوئیدها

ویتامین‌های محلول در چربی (Fat-soluble Vitamins) شامل موارد زیر می‌شود:

ویتامین A، D، E، K. این ویتامین‌ها برای جذب شدن به حضور چربی در غذا وابسته‌اند و اگر در رژیم غذایی نباشند نمی‌توانیم این ویتامین‌ها را جذب کنیم. ویتامین‌های محلول در چربی به صورت غیر فعال و بدون صرف انرژی جذب بدن می‌شوند و در بدن ذخیره می‌گردند. ذخیره شدن این دسته از ویتامین‌ها از یک جهت خوب و مناسب است؛‌ چون برای مدت زمان زیادی ذخیره خواهیم داشت، اما از جهتی دیگر خوب نیست؛ چون در صورت مصرف بیش از حد فرد دچار مسمویت می‌شود. ویتامین‌ها محلول در چربی از طریق چرخه روده‌ای-کبدی (به صورت مدفوع) از بدن دفع می‌گردند.

ویتامین‌های محلول در آب (Water-soluble Vitamins) شامل ویتامین C و گروه ویتامینی خانواده B می‌شوند و برای جذب شدنشان به پروتئین‌های حامل احتیاج دارند. ویتامین‌های محلول در آب هم به طریق انتقال فعال و هم به طریق انتقال غیرفعال جذب بدن می‌شوند و در مقادیر بسیار ناچیز و نامحسوسی در بدن ذخیره خواهند شد، به طوری می‌توان آن را در نظر نگرفت. مازاد این ویتامین‌ها از طریق ادرار از بدن دفع می‌شوند.

گرداوری: مجله اینترنتی وب