بیوگرافی سلیم موذن زاده اردبیلی (پیرغلام و ذاکر برجسته کشور)

استاد سلیم موذن زاده اردبیلی

استاد سلیم موذن‌زاده اردبیلی یکی از مداحان برجسته ایرانی بود که به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی تسلط داشت. استاد موذن زاده در سال ۱۳۱۵ خورشیدی در شهر اردبیل زاده شد و صبح دوم آذر ماه سال 1395 دار فانی را وداع گفت.

پدرش شیخ عبدالکریم موذن‌زاده اردبیلی، نخستین موذن رادیوی ایران بود و برادرش رحیم موذن‌زاده اردبیلی نیز از موذنان برجسته و مشهور ایرانی و تاریخی جهان اسلام در آواز بیات ترک و در گوشه روح الارواح بود. اذان مرحوم موذن‌ زاده در در سال ۱۳۳۴ در استودیو یک رادیو ضبط شد و در سال ۱۳۸۷ به عنوان اثر ملی معنوی شناخته شد. اذان‌هایی که توسط او خوانده شده‌ است هنوز به عنوان زیباترین اذان‌های موجود در رسانه‌های صوتی و تصویری ایران پخش می‌گردد. 

سبک مداحی سلیم موذن زاده اردبیلی

موذن زاده اردبیلی به‌طور متوسط روزانه پنج ساعت از عمر خود را صرف مداحی کرده بود و بیش از دو هزار عنوان نوار کاست مربوط به برنامه‌های او از زمان پیدایش ضبط صوت تاکنون به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی موجود می‌باشد.

سلیم موذن زاده صدای خوب در مداحی را از رشته‌های هنری ظریف توصیف می‌کرد و معتقد بود که ملاحت، زیر و بم آهنگ، ادای کلام و تحریرهای مناسب لازمه این هنر است. وی که خود علاوه برحفظ روش‌های قدیمی، سبک‌های جدیدی با اصالت فرهنگی را در نوحه خوانی و مداحی ابداع نموده، در جایی گفته؛ صدای من در برابر صدای پدرم مانند قطره‌ای است در مقابل دریا. 

موذن زاده در حضور آیت الله طباطبایی مفسر تفسیر المیزان نیز مداحی داشت و ایشان از موذن زاده تقاضای مداحی عربی می‌کرد.

برترین آثار سلیم موذن زاده اردبیلی

 به گفته کارشناسان، اگر آثار او از طریق سازمان‌های دولتی ثبت و حق تکثیر در آنها لحاظ می‌شد، فقط کاست "زینب زینب" ایشان که در سال 1363 در یک هیآت عزاداری محلی اجرا شده است، شاید بیش از ده میلیارد تومان برای ایشان سوددهی داشت در حالی که تمامی اجراهای ایشان بدون ذره‌ای چشم داشت مالی در اختیار عشاق امام حسین قرار دارد. به گفته مردم استان اردبیل در دهه 60 ایشان بیش از 5 ساعت در اوج می‌خواند و بیش از 15 ساعت پی‌درپی مداحی می‌کرد که در نوع خود بی‌نظیر است.

اساتید موسیقی دانشگاه‌های کشور آذربایجان صدای ایشان را لاهوتی می‌دانند و به گفته ایشان در هر 100 سال یکبار همچین صدائی در جهان پدیدار می‌گردد بنابراین در نوع و سبک و قدرت صدا ایشان را جزو عجایب قرن دانسته‌اند. اساتید فن نام او را هم‌ردیف استاد عبدالباسط در زمینه تلاوت قرآن و استاد شجریان در زمینه اجرای سنتی ایرانی دانسته‌اند.

نسب خانوادگی

صدای گیرا در خانواده موذن زاده اردبیلی موروثی بوده و همه فرزندان و نوادگان مرحوم شیخ فرج این موهبت الهی را از او به یادگار بردند. شیخ فرج، پدربزرگ سلیم موذن زاده اردبیلی، قدیمی‌ترین موذن کشور است که اطلاعات مختصری از وی موجود می‌باشد.
به گفته سال‌خوردگان، صدای اذان وی را ساکنان روستاهای واقع درحاشیه سه فرسنگی شهر اردبیل سحرگاهان از بام مسجد زینال در مرکز شهر می‌شنیده‌اند.
شیخ عبدالکریم، فرزند شیخ فرج هم نخستین مؤذن درایران است که نوای اذان دلنشین او شهرت جهانی دارد.
او در سال ۱۲۷۳ خورشیدی در محلهٔ "تازه شهر" اردبیل متولد گردید و تا سال ۱۳۲۱ خورشیدی نوای توحیدی‌اش از مناره مسجد میرزا علی اکبر این شهر به گوش می‌رسید. نعیم، سلیم، رحیم، محمود و داود پنج فرزند او نیز از مداحان اهل بیت و موذن‌های مشهور جهان اسلام هستند.
شادروان رحیم موذن زاده اردبیلی نیز که اذان بی‌مانند او در دستگاه بیات ترک در فهرست آثار معنوی ایران به ثبت رسید، چند سال قبل بر اثر بیماری دعوت حق را لبیک گفت.
استاد سلیم درباره پدرش می‌گفت: او در سال ۱۳۲۱ خورشیدی به قصد زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا عازم مشهد مقدس می‌شود و در بین راه شبی را در منزل یکی از دوستان خویش در تهران سپری می‌کند. از آنجایی که شیخ عبدالکریم عشق موذنی داشته، سحرگاه به پشت بام منزل واقع در خیابان عین الدوله رفته و ندای توحیدی اذان را سر می‌دهد.
امام جماعت وقت مسجد سلطانی (امام فعلی) صدای اذان او را از دور شنیده و قبل از ظهر سراغ او را از تمام خانه‌های اطراف می‌گیرد.
به او می‌گویند که شیخی از اردبیل آمده و درخانه "مطلب بلوری " میهمان است و با درخواست امام جماعت، ظهر همان روز "شیخ عبدالکریم" در پشت بلندگوی مسجد قرار گرفته و نوای ملکوتی "اشهدان لااله الاالله " را به گوش مردم می‌رساند.
او پس از بازگشت از زیارت مشهد در تهران ماندگار شده و موذن مسجد سلطانی می‌شود بطوریکه تا سال ۱۳۲۹ خورشیدی که دارفانی را وداع گفت صدای اذان وی روزی سه بار از رادیو واقع در میدان ارک تهران پخش می‌شده است.
استاد سلیم موذن زاده، صدای خوب در مداحی را از رشته‌های هنری ظریف توصیف می‌کرد که ملاحت، زیر و بم آهنگ، ادای کلام و تحریرهای مناسب لازمه این هنر است.
وی که خود علاوه برحفظ روش‌های قدیمی، سبک‌های جدیدی با اصالت فرهنگی را در نوحه خوانی و مداحی ابداع نموده، در جایی گفته صدای من در برابر صدای پدرم مانند قطره‌ای است درمقابل دریا.

درگذشت

سلیم موذن زاده اردبیلی سه شنبه دوم آذرماه ۱۳۹۵ در سن ۸۰ سالگی در بیمارستان امام خمینی (ره) بر اثر بیماری قلبی درگذشت.

گردآوری: مجله اینترنتی وب