Oxytocin | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو

Oxytocin

اکسیتوسین

موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف)‌ القاي زايمان.
بزرگسالان: ابتدا mU/min1-5/0 انفوزيون وريدي مي‌ شود. سرعت انفوزيون را مي‌ توان به آهستگي افزايش داد (mU/min 2-1 هر 60-30 دقيقه تا پاسخ مناسب) با برقراري روند زايمان بايد سرعت انفوزيون كاهش يابد.
ب)‌ تسريع زايمان.
بزرگسالان: ابتدا mU/min 2 انفوزيون وريدي مي شود. سرعت انفوزيون را مي‌ توان به آهستگي تا حداكثر mU/min 20 افزايش داد.
پ) كاهش خونريزي بعد از زايمان پس از خروج جفت.
بزرگسالان: mU/min 40-20 بعد از خروج جفت انفوزيون وريدي مي‌ شود (مقدار كلي 10 ميليون واحد است). مي‌ توان دارو را به‌صورت عضلاني تزريق كرد .
ت) القاي سقط جنين.
بزرگسالان: 10 واحد در ml 500 دكستروز 5% و يا نرمال سالين مخلوط شود و با سرعت mU/min 100-10 تزريق وريدي گردد (بيش از 30 واحد در 12 ساعت مصرف نشود).
ث) آزمون اثر اكسي توسين (Oxytocin Challenge test) براي بررسي زجر جنيني بعد از هفته سي و يكم بارداري.
بزرگسالان: با افزودن 10-5 واحد اكسي توسين به يك ليتر دكستروز پنج درصد تزريقي محلول آماده مي‌ شود (كه حاوي mU/min 10-5 اكسي توسين است). مقدار mU/min 5/0 انفوزيون مي‌ شود و سپس، به تدريج هر 15 دقيقه بر اين مقدار افزوده مي‌ شود تا حداكثر به mU/min 20 برسد. بعد از سه انقباض متوسط رحمي در هر 10 دقيقه، بايد انفوزيون قطع شود. پاسخ ضربان قلب جنين مي‌ تواند پروگنوز وضعيت را مشخص نمايد.
مكانيسم اثر
اثر اكسي توسيك: اكسي توسين نفوذ پذيري سديم در رشته‌هاي عضلاني رحم را افزايش داده و به طور مستقيم انقباض عضلات صاف رحم را تحريك مي‌ كند. در صورت وجود غلظت زياد استروژن، آستانه تحريك كاهش مي‌ يابد. پاسخ رحم به اين دارو با افزايش طول مدت بارداري زياد مي‌ شود ‌و طي يك زايمان فعال باز هم بيشتر افزايش مي‌ يابد. پاسخ رحم به اين دارو شبيه به انقباضات رحم در زايمان است.

موارد منع مصرف و احتياط:
عوارض جانبي
براي مادر
اعصاب مركزي: خونريزي زير عنكبوتيه ناشي از زيادي فشار خون، ‌تشنجات يا اغما ناشي از مسموميت با آب.
قلبي ـ ‌عروقي: افزايش فشار خون، افزايش ضربان قلب، افزايش بازگشت سيستميك وريدي و برون ده قلبي، ‌آريتمي.
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ.
خون: فقدان فيبرينوژن خون كه ممكن است مربوط به افزايش خونريزي بعد از زايمان باشد.
ادراري- تناسلي : پارگي جفت، جريان مختل خون در رحم، ‌افزايش حركات رحمي، هماتوم لگن، ‌خونريزي پس از زايمان، انقباضات تتاني رحمي، ‌پارگي رحم.
ساير عوارض: حساسيت مفرط (آنافيلاكسي)، احتباس آب.
براي جنين
اعصاب مركزي:‌ صدمه مغزي جنين.
قلبي ـ ‌عروقي: براديكاردي، انقباضات نارس بطني، آريتمي.
چشم، گوش ،‌ حلق، بيني : خونريزي چشمي.
کبد: زردي.
تنفسي: آنوکسيا، آزفکسيا.
ساير عوارض: رتبه Apgar پايين.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: تحريك بيش از حد رحم كه موجب انقباضات شبه كزاز، پارگي احتمالي رحم، پارگي دهانه گردن رحم، جدا شدن زودرس جفت، ‌ايجاد اشكال در جريان خون رحم، آمبولي مايع آمنيوتيك و آسيب جنين مي‌ شود.
درمان: اين دارو داراي نيمه عمر بسيار كوتاهي است . بنابراين، درمان با اين دارو بايد قطع شود و اقدامات حمايتي به عمل آيد.

مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: شروع اثر دارو بعد از تزريق وريدي فوري است. بعد از تزريق عضلاني 5-3 دقيقه طول مي‌ كشد تا اثر آن شروع شود.
پخش: در سرتاسر مايعات خارج سلولي انتشار مي‌ يابد. مقادير كمي از آن ممكن است وارد گردش خون جنين شود.
متابوليسم: در كليه و كبد به سرعت متابوليزه مي‌ شود. در اوايل بارداري، يك آنزيم موجود در گردش خون، به نام اكسي توسيناز، مي‌ تواند اين دارو را غير فعال كند.
دفع: فقط مقادير كمي به صورت اكسي توسين از طريق ادرار دفع مي‌ شود. نيمه عمر دارو 5-3 دقيقه است.

فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به دارو، مواردي كه به دليل مضرات دارو براي مادر يا جنين ، ‌عمل جراحي ترجيح داده مي‌ شود، بروز الگوهاي همراه با زيادي فشار خون در زايمان، ‌در مواردي كه زايمان مهبلي منع شده است. توكسمي شديد، ‌رحم هيپرتونيك، وضعيت چرخيده جنين در رحم، نارس بودن جنين، ‌اورژانس‌هاي زنان زايمان خاص، ‌اختلالات سري ـ‌ لگني، ‌جفت سر راهي.
موارد احتياط: زماني كه مراحل اول و دوم زايمان بطور طبيعي طي گرديده؛ سابقه جراحي رحمي و سرويكس (از جمله سزارين)، سپسيس رحمي، زايمان تروماتيك، رحم بيش از حد منبسط، سرطان تهاجمي سرويكس، ‌چند زايي.
تداخل دارويي‌
مصرف همزمان با سمپاتومي متيك‌ها باعث افزايش اثر تنگ كنندگي عروقي اكسي توسين مي‌ شود، ‌ممكن است باعث افزايش فشار خون مادر پس از زايمان گردد.
مصرف اكسي توسين به هنگام بيهوشي با تيوپنتال ممكن است باعث تأخير در القاء بيهوشي شود . با احتياط مصرف شوند.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي : گزارش موجود نيست .

اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Injection: 5 U/ml, 1ml, 10 U/ml

اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: هورمون بيرون زاد.
طبقه‌بندي درماني: اكسي توسيك، محرك شيردهي.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده X
ملاحظات اختصاصي
اين دارو بايد انفوزيون وريدي شود. از تزريق وريدي آن به صورت حمله اي خودداري شود.
اكسي توسين بايد فقط از يك راه مصرف، تجويز شود.
هر 15 دقيقه يك بار انقباضات رحم، سرعت ضربان قلب، فشار خون، فشار داخل رحم، ‌تعداد ضربان قلب جنين و چگونگي از دست رفتن خون پيگيري و گزارش شوند.
در موارد استفاده از آزمون اثر اكسي توسين، ‌تعداد ضربان قلب جنين و انقباضات رحم بلافاصله قبل از انفوزيون و در طول آن پيگيري شود. اگر تعداد ضربان قلب جنين در طول آزمون تغيير نكند، آزمون يك هفته ديگر تكرار مي‌ شود. در صورت مشاهده كاهش ديررس تعداد ضربان قلب جنين، ‌مسئله پايان دادن به بارداري نيز بايد در نظر گرفته شود .
اين دارو ممكن است موجب بروز اثر آنتي ديورتيك شود، مقدار مصرف مايعات و دفع آنها پيگيري شود.
طي انفوزيون طولاني مدت اكسي توسين، بيمار بايد از نظر بروز علائم مسموميت با آب پيگيري شود.
براي شل كردن عضلات رحم، در صورت لزوم، بايد محلول 20 درصد سولفات منيزيم در دسترس باشد.
به طور معمول از راه تزريق عضلاني اين دارو توصيه نمي‌ شود، ‌ولي بعد از خروج جفت، براي كنترل خونريزي رحم بعد از زايمان، مي‌ توان مقدار 10 واحد از دارو را تزريق كرد.
محلول حاوي mU/ml 10 را مي‌ توان با اضافه كردن 10 واحد اكسي توسين به يك ليتر محلول كلرور سديم 9/0 درصد يا دكستروز پنج درصد تزريقي تهيه نمود. محلول حاوي mU/ml 20 را نيز مي‌ توان با اضافه كردن 10 واحد اكسي توسين به 500 ميلي ليتر محلول كلرور سديم 9/0 درصد يا دكستروز پنج درصد تزريقي تهيه كرد.
توصيه مي شود دارو براي موارد پزشكي و درماني و نه براي القاء سقط اختياري، استفاده گردد.
مصرف در شيردهي: مقادير كمي از اين دارو در شير ترشح مي‌ شود. خطرات اين داور براي شيرخوار بايد ارزيابي شود.