|
Capecitabine
|
|
سلاپسیتابین
|
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
سرطان پستان متاستاتيك مقاوم به پكليتاكسل و يك رژيم حاوي آنتراسايكلين يا سرطان پستان مقاوم به پكليتاكسل كه براي آن درمان بيشتر با آنتراسايكلين انديكاسيون ندارد؛ همراه دوستاكسل در درمان سرطان پستان متاستاتيك، پس از شكست يا پيش از رژيم حاوي آنترا سايكلين؛ درمان خط اول براي سرطان کولورکتال متاستاتيک زماني که مونوتراپي با فلوئوروپ يريميدين ارجح باشد، سرطان كولون در مرحله Dukes C پس از برداشتن تومور اوليه ، زماني كه مونوتراپي با فلوئوروپيريميدين ارجح باشد.
برزگسالان: مقدار mg/m2 2500 روزانه از راه خوراكي در دو روز منقسم (با فاصله حدود 12 ساعت) در پايان وعده غذايي، به مدت دو هفته مصرف مي‌شود، به دنبال آن يك هفته دارو تجويز نمي‌شود و پس از اين مدت، سيكل‌هاي 3 هفته‌اي تكرار مي‌شود. در بيماران مبتلا به سرطان كولون با مرحله Dukes C درمان كمكي ( adjuvant) به مدت 6 ماه توصيه مي‌شود.
تعديل دوز:
دوز شروع دارو در بيماران داراي كليرانس كراتينين ml/min 40-30 بايد به %75 دوز توصيه شده معمول كاهش يابد. همچنين تعديل دوز ممكن است بر اساس شاخص‌هاي سميت ارائه شده توسط انستيتوي ملي كانسر كانادا (NCIC) ضروري باشد:
NCIC grade 2 : در اولين بروز، علائم سميت، درمان بايد قطع شود تا علائم به grade 0-1 برسد ، سپس درمان با %100 دوز شروع در سيكل بعدي آغاز مي‌شود. در دومين بروز، درمان قطع شده تا به grade 0-1 برسد و درمان با %75 دوز در سيكل بعدي آغاز مي‌شود. در سومين بروز ، درمان تا رسيدن به grade 0-1 قطع شده و سپس %50 دوز در سيكل بعدي تجويز مي‌شود. در صورت چهارمين بروز ، درمان براي هميشه قطع مي‌شود.
NCIC grade 3 : در اولين بروز، درمان تا رسيدن به grade 0-1 قطع و در سيكل بعد %75 دوز شروع مي‌شود. در دومين بروز ، درمان تا رسيدن به grade 0-1 قطع و در سيكل بعد ، %50 دوز شروع مي‌شود. در سومين بروز، درمان براي هميشه قطع مي‌شود.
NCIC grade 4 : در اولين بروز، درمان يا براي هميشه و يا تا رسيدن به grade 0-1 قطع شده و در سيكل بعدي %50 دوز شروع استفاده مي‌شود.
شاخص‌هاي سميت مربوط به شدت اسهال، تهوع، استفراغ، استوماتيت و سندرم hand-foot مي‌باشد. براي تعريف‌هاي اختصاصي سميت ، به بروشور دارو مراجعه شود.
مكانيسم اثر
اثر ضد سرطان- كپسيتابين به داروي فعال 5- فلوئورواوراسيل (5-FU) تبديل مي‌شود. 5-FU در سلول‌هاي طبيعي و سرطاني به متابوليت‌هايي تبديل مي‌شود كه با دو مكانيسم مختلف باعث آسيب سلولي مي‌شوند: تداخل در سنتز DNA براي مهار تقسيم سلولي و تداخل در فرآيند‌هاي سنتز پروتئين از RNA.
|
موارد منع مصرف و احتياط:
تداخل دارويي
آنتاسيد‌ها ممكن است سرعت جذب كپسيتابين را افزايش دهند.
لوكوورين (فولينيك اسيد) ممكن است سطح 5-FU و سميت ناشي از آن را افزايش دهد. كپسيتابين ممكن است سطح فنيتوئين را افزايش دهد. دوز فنيتوئين را کاهش دهيد. كپسيتابين ممكن است اثر وارفارين و خطر خونريزي و حتي مرگ را افزايش دهد. از مصرف همزمان اين دو دارو خودداري نموده و يا مرتباً PT و INR را كنترل نماييد.
|
|
|
|
|
تداخل دارويي:
عوارض جانبي
اعصاب مركزي: گيجي، خستگي، سر درد، بي‌خوابي، پارستزي، تب.
قلبي- عروقي: ادم.
چشم: تحريك چشم.
دستگاه گوارش: درد شكمي، بي‌اشتهايي، يبوست، اسهال، سوء هاضمه، انسداد روده، تهوع، استوماتيت، استفراغ.
خوني: آنمي، لنفوپني، نوتروپني، ترومبوسيتوپني.
كبدي: هايپربيليروبينمي.
متابوليك: دهيدراسيون.
عضلاني- اسكلتي: درد اندام، درد عضلاني.
پوست: درماتيت، سندرم hand-foot، اختلال ناخن.
|
مکانيسم اثر:
فارماكوكينتيك
جذب: به خوبي از دستگاه گوارش جذب مي‌شود. غذا باعث كاهش سرعت و وسعت جذب مي‌شود.
پخش: %60 دارو به پروتئين‌هاي پلاسما متصل مي‌شود.
متابولسم: به طور وسيع به 5-FU متابوليزه مي شود.
دفع: نيمه عمر حذفي داروي اصلي و متابوليت فعال آن حدود 45 دقيقه است (به استثناي آلفا- فلوئورو- بتا- آلانين، كه نيمه عمر اوليه حدود 3 ساعت دارد) ؛ %70 آنها از طريق ادرار دفع مي‌شود.
|
|
|
فارماكوكينتيك:
موارد منع مصرف و احتياط
منع مصرف: حساسيت به 5-FU، نارسايي كليوي شديد ، اسهال شديد ممكن است بروز نمايد ، بيمار را از نظر تعادل الكتروليت‌ها و هيدراسيون مناسب پايش كنيد.
موارد احتياط: افراد سالمند، سابقه بيماري عروق كرونر، اختلال خفيف تا متوسط كبدي ناشي از متاستاز، هايپربيليروبينمي، اختلال كليوي.
|
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Tablet: 150, 500mg
|
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: كاربامات فلوئوروپيريميدين.
طبقه‌بندي درماني: ضد سرطان.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D
ملاحظات اختصاصي
1- در صورت بروز سندرم hand-foot، ممكن است نياز به قطع يا كاهش دوز دارو باشد.
(علائم سندرم : كرختي، پارستزي، تورم دردناك يا بدون درد، قرمزي، پوسته ريزي، تاول و درد شديد در دست‌ها يا پا‌ها، هايپربيليروبينمي و تهوع شديد).
2- تغيير شاخص‌هاي انعقادي و خونريزي ممكن است طي چند روز تا چند ماه از شروع دارو و به ندرت طي 1 ماه از قطع دارو، اتفاق افتد.
3- در مورد مصرف اسيد فوليك يا وارفارين بايد از بيمار سؤال شود.
4- تست‌هاي عملكرد كبدي در طول درمان بايد پايش شود. بروز هايپربيليروبينمي ممكن است قطع دارو را ضروري نمايد.
5- بيمار بايد از نظر بروز اسهال پايش شود. در صورت بروز اين عارضه، دارو بايد سريعاً قطع شود تا زماني كه اسهال بر طرف شده يا از شدت آن كاسته شود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- عوارض احتمالي به ويژه تهوع، استفراغ، اسهال و علائم سندرم hand-foot بايد به اطلاع بيمار برسد.
2- در صورت بروز هر يك از اين عوارض، دارو بايد سريعاً قطع شده و به پزشك مراجعه شود:
اسهال (بيش از 4 بار دفع روزانه يا اسهال شبانه)، استفراغ (2 تا 5 بار در 24 ساعت)، تهوع، كاهش اشتها، استوماتيت (قرمزي، تورم، درد و زخم در حفره دهان)، سندرم hand-foot، دماي 38 درجه سانتي‌گراد يا بيشتر يا ساير شواهد عفونت.
3- اكثر عوارض جانبي ، 2 تا 3 روز پس از قطع دارو بهبود مي‌يابد.
4- دارو بايد طي 30 دقيقه از مصرف صبحانه و شام، با آب مصرف شود.
مصرف در سالمندان: در افراد بالاي 80 سال ممكن است عوارض گوارشي بيشتري بروز كند.
مصرف در كودكان: اثر بخشي و بي‌خطري اين دارو در كودكان تأييد نشده است.
مصرف در شيردهي: در دوران مصرف اين دارو از شيردهي بايد اجتناب شود.
مصرف در بارداري: به دليل اثرات تراتوژنيك، زنان مصرف كننده نبايد در طول مصرف اين دارو باردار شوند.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
ممكن است باعث افزايش سطح بيلي‌روبين شود. ممكن است باعث كاهش سطح Hgb و هماتوكريت و شمارش WBC، پلاكت و نوتروفيل شود.
مسموميت و درمان
تظاهرات باليني: تهوع، استفراغ، اسهال، تحريك گوارشي، خونريزي گوارشي و سركوب مغز استخوان.
درمان: درمان حمايتي و علامتي است. دياليز ممكن است كمك كننده باشد.
|
