بیش از یک میلیون کاربر سرگردان

از ابتدای دهه ۷۰ تا کنون مردم ایران و بخصوص ساکنان تهران با مفاهیمی همچون کابل برگردان، تغییر پیش شماره و ... آشنایی پیدا کرده‌اند، چرا که پس از برنامه دوم توسعه و با توجه به سیستم شماره گذاری قدیمی ( ۶ رقمی ) در مراکز تهران و ایران و ظرفیت محدود این نوع شماره گذاری و همچنین نیاز روز افزون به خدمات مخابراتی، شرکت مخابرات مجبور به تغییر سیستم شماره گذاری از ۶ رقمی به ۷ رقمی شد. علاوه بر این با توجه به احداث مراکز جدید تلفن شهری، محدوده بسیاری از مراکز دستخوش تغییرات اساسی شد و طی دوره‌ای خاص اکثر شماره تلفن‌های تهران به نوعی تغییر کرد.
اما در رابطه تلفن همراه قضیه کاملا متفاوت بود. پس از سال ۱۳۷۳ و ورود تلفن همراه به کشور، شماره‌های ۱۱ رقمی و پیش شماره ۰۹۱۱ برای این تلفن‌ها در نظر گرفته شد. از لحاظ ریاضی پیش شماره ۰۹۱۱ قابلیت سرویس دهی به ۹ میلیون مشترک را به در اختیار شرکت مخابرات قرار می‌داد و به نظر می‌رسید که در بدترین حالت این پیش شماره‌ها قابلیت پاسخگویی به مشترکین تلفن همراه در چند سال آینده را دارا خواهد بود.
اما در عمل اتفاق دیگری افتاد و شرکت مخابرات با وارد کردن کد هر شهرستان پس از پیش شماره عملا از حداکثر ظرفیت این پیش شماره استفاده نکرد. از سوی دیگر با در نظر گذفتن رقم ۲ برای مشترکین تهرانی باعث شد که پیش شماره ۰۹۱۱ تنها برای ۱ میلیون مشترک تهرانی قابل استفاده باشد. هر چند به سادگی و با توجه به آمارها کاملا مشخص بود که متقاضیان تلفن همراه در تهران و شهرهای بزرگ بیش از این تعداد هستند.
پس از ثبت نام سال ۱۳۷۸ و نام نویسی بیش از ۱.۲ میلیون متقاضی که بیش از ۷۰۰ هزار نفر از این تعداد را متقاضیان تهرانی تشکیل می‌دادند، شرکت مخابرات ایران با چالشی جدید روبرو شد چرا که بر اساس سیستم شماره گذاری پیشین، در اختیار گذاشتن پیش شماره‌های ۰۹۱۱ برای مشترکین غیر ممکن می‌نمود.
کارشناسان شرکت مخابرات راه حل این موضوع را در ایجاد پیش شماره‌های جدید ۰۹۱۳ دیدند. با این وجود باز محدودیت ۱ میلیون شماره در تهران و ۱۰ هزار شماره در برخی شهرستان‌ها وجود داشت.
سال ۸۰ و پس از دوره جدید ثبت نام تلفن‌های همراه، و با توجه به تجربه‌های قبلی شایعه واگذاری پیش شماره‌های ۰۹۱۵ قوت گرفت. اما شرکت مخابرات در اطلاعیه‌های خود در رسانه‌های جمعی طرخ تازه‌ای برای شماره گذاری تلفن‌های همراه اعلام کرد.
مطابق این طرح کل شماره‌های تلفن‌های همراه بر اساس کدهای منطقه‌ای تغییر خواهد کرد. به این معنی که تمامی شماره‌های جدید و شماره‌هایی که از قبل واگذار شده است به شکلی تغییر خواهد کرد. البته هنوز جزییاتی درباره چگونگی این تغییرات اعلام نشده است اما می‌توان حدس زد که این تغییر تنها به پیش شماره محدود نخواهد شد. چرا که با توجه به وجود بیش از ۱.۵ میلیون مشترک تهرانی و یکسان بودن ۳ رقم پس از پیش شماره در اکثر موارد، طبیعتا شماره برخی از مشترکین تغییر اساسی خواهد داشت.
شاید در دهه گذشته و با توجه به محدودیت‌هایی که در ابتدای مقاله در رابطه با تلفن‌های ثابت ذکر شد (به خصوص بحث موقعیت فیزیکی و جغرافیایی )، تغییر شماره‌های مشترکین تلفن ثابت قابل قبول می‌نمود، اما در رابطه با تلفن‌های همراه و با توجه به سیستم آن که عملا محدودیت‌های جغرافیایی و فیزیکی نقشی در اعطای شماره به مشترک نداشته است ( چرا که هر مشترک از طریق یک سیم کارت که شماره مشترک توسط مخابرات در HLR به این سیم کارت متناظر شده است شناخته می‌شود )، تغییر شماره مشترکین غیر قابل قبول می‌نماید.
از سوی دیگر این شماره‌ها بین ۳ تا ۸ سال گدشته به مشترکین واگذار شده است و بر خلاف تلفن ثابت، معمولا اشخاص با تغییر مکان فیزیکی، شماره تلفن همراه خود را حفظ کرده‌اند و به نوعی برخی اشخاص با شماره تلفن همراه خود شناخته می‌شوند، كه بدین ترتیب، تغییر این شماره می‌تواند باعث تحمیل اختلال و ضرر به ایشان گردد.
شاید تصمیم اعطای شماره مشترکین بر اساس منطقه یکی از بهترین راه حل‌های شماره گذاری باشد، اما به نظر می‌رسد که این تصمیم باید از ابتدای واگذاری تلفن‌های همراه و یا حداقل در ۳ سال گذشته و قبل از اضافه شدن ۱.۲ میلیون مشترک به شبکه انجام می‌شد. در هر حال امید است کارشناسان مخابرات با در نظر گرقتن عواقب این طرح و همچنین آینده نگری کافی برای عدم تکرار سناریوی تغییر شماره در سال‌های آینده این تصمیم را اتخاذ کرده باشند.

منبع : دنیای کامپیوتر و ارتباطات