|
دنيا دار مکافات است
|
|
|
نظير:
|
|
|
دنيا مکافات خانه است
|
|
|
ـ مکافات به آن دنيا نمى‌ماند
|
|
|
ـ تقاص به قيامت نمى‌ماند
|
|
|
ـ دنيا اگرچه سراى آفات است اما دار مکافات نيز هست
|
|
|
نيزرک: از مکافات عمل غافل مشو...
|
|
دنيا دايم بر يک قرار نيست
|
|
|
نظير:
|
|
|
هميشه در به يک پاشنه نمى‌گردد
|
|
|
ـ دنيا هزار رو دارد
|
|
|
ـ آنچه ديدى برقرار خود نمانْد
|
و آنچه هم بينى نمانَدْ برقرار (سعدى)
|
|
|
ـ دائماً يکسان نمانَد حال دوران غم مخور (حافظ)
|
|
|
ـ هميشه آب در يک جوى نمى‌رود
|
|
|
ـ روزگار چون درياست، گاهى ببخشد و گاهى بکُشد (تاريخ‌الوزراء)
|
|
دنيا دنياى زور است
|
|
|
رک: زورت بيش است، حرفت پيش است
|
|
دنيا دو روز است، باقيش روز به روز است٭ (عا).
|
|
|
نظير: دنيا محل گذر است ـ دنيا پنج روز است
|
|
|
|
٭ به مزاح به‌کار برند
|
|
دنيا دون‌پرور است
|
|
|
نظير:
|
|
|
زمانه سفله‌پروز است
|
|
|
ـ زمانه سفله‌نواز و مرد‌گُداز است
|
|
|
ـ هزاران خر زمانه بُرد بر بام
|
ولى يک يوسف از چَهْ برنياورد
|
|
|
ـ دنيا حريف سفله و معشوق بى‌وفاست (سعدى)
|
|
|
ـ دنيا رذل‌پسند است
|
|
|
ـ فلک نرکُش و ماده‌پرور است
|
|
دنيا ديدن٭ بِهْ از دنيا خوردن است
|
|
|
نظير:
|
|
|
جهان ديدن بهتر از جهان خوردن است
|
|
|
ـ بر و اندر جهان تفرّج کن
|
پيش از آن روز کز جهان بروى (سعدى)
|
|
|
|
٭ يا: دنيا گشتن...
|
|
دنيا را آب ببرد فلان را خواب مى‌برد٭
|
|
|
بى‌نهايت بى‌قيد و تنبل است
|
|
|
|
٭ تمثّل:
|
|
|
|
عاشقان را همه گر آب بَرَد
|
خوبرويان همه را خواب بَرَد (ايرج ميرزا)
|
|
دنيا را ببين چه فنده، کور به کچل مى‌خنده! (عا).
|
|
|
رک: ديگ به ديگ مى‌گويد رويت سياه
|
|
دنيا را هرطور بگيرى مى‌گذرد
|
|
|
رک: سخت مى‌گيرد جهان بر مردمان سخت‌کوش
|
|
دنيا رذل‌پسند است
|
|
|
رک: دنيا دون‌پرور است
|
|
دنيا زندان مؤمنان است
|
|
دنيا سراى گذشتنى است و حُطام او گذاشتنى (مقامات حميدى)
|
|
دنياطلبان ز آخرت محرومند (اوحدى)
|
|
دنيا طلبيديم و به‌جائى نرسيديم
|
آيا چه شود آخرت ناطلبيده؟
|
|
دنيا طويله‌اى است پر از جنس چارپاى (عرفى)
|
|
|
نظير:
|
|
|
خر به بازار رى فراوان است
|
|
|
ـ اگر بخواهند براى هر خرى آخور ببندند بايد از اين جا تا کناره گرد آخور بست!
|
|
دنيا عزيز و مال دنيا عزيزتر است
|
|
|
نظير: دنيا با مالش عزيز است
|
|
دنيا عزيز و مال عزيز است و جان عزيز
|
ليکن رفيق بر همه چيزى مقدّم است
|
|
|
نظير:
|
|
|
از هر چه بگذرى سخن دوست خوشتر است (سعدى)
|
|
|
ـ رضاى دوست به‌دست آر و ديگران بگذار
|
|
دنيا قديم است
|
|
|
نظير: اين همان چشمهٔ خورشيد جهان‌افروز است
|
که همى تافت بر آرامگه عاد و ثمود (سعدى)
|
|
دنيا گذرگاه است نه قرارگاه
|
|
|
نظير:
|
|
|
دنيا محل گذر است
|
|
|
ـ دنيا سراى گذشتنى است (و حطام او گذاشتنى)
|
|
|
ـ اين زن و زور و زر گذاشتنى است (اوحدى)
|
|
دنيا لُنگ حمام است هر روز عورت يکى را مى‌پوشاند
|
|
|
نظير: دنيا شاخ گاو است هر روز به ماتحت يکى فرو مى‌رود!
|
|
دنيا محل گذر است
|
|
|
رک: دنيا دو روز است، باقيش روز به روز است
|
|
دنيا مزرعهٔ آخرت است
|
|
|
رک: دنيا بازار آخرت است
|
|
دنيا مکافات خانه است
|
|
|
رک: دنيا دار مکافات است
|
|
دنيا مکرّرات است
|
|
|
رک: تا چرخ و فلک بر سرِ دور است هر شب همين‌طور است
|
|
دنيا ميدان جنگ است
|
|
|
رک: دنيا آکل و مأکول است
|
|
دنيا نيرزد آنکه پريشان کنى دلى٭
|
|
|
مقا: زنهار ميازار ز خود هيچ دلى را
|
|
|
|
٭ .........................
|
زنهار بد مکن که نکردست عاقلى (سعدى)
|
|
دنيا و آخرت با هم جمع نمى‌شوند
|
|
|
نظير:
|
|
|
دين و دنيا به‌هم نيايد راست (نظامى)
|
|
|
ـ دين و دنيا دو ضد يکدگرند (سنائى)
|
|
|
ـ مَثَل دنيا و آخرت مَثَلِ شخصى است که دو زن دارد هر کدام را راضى ساخت ديگرى را مکدّر کرده است (از ترجمه زهر‌الربيع)
|
|
دنيا وفا ندارد
|
|
|
نظير:
|
|
|
دنيا وفا ندارد، اى نور هر دو ديده (حافظ)
|
|
|
ـ وفادارى مجوى از دهر خونخوار (سعدى)
|
|
دنيا هزار رو دارد
|
|
|
رک: دنيا دايم بر يک قرار نيست.
|
|
دنيا هَمَش (=همه‌اش) پنج روزه، باقيشَمْ (=باقى‌اش هم) روز به روزه! (عا).
|
|
|
عبارتى است که به شوخى و طنز در شکايت از روزگار و سختى زندگى بر زبان رانند
|
|
دنيا همه هيچ و کار دنيا همه هيچ
|
اى هيچ ز بهر هيچ در هيچ مپيچ (جامى)
|
|
دنياى خراب و شهر ويران
|
خر خورده شرابِ تخم ريحان
|
|
|
رک: چرا دنيا نشود خراب که گربه به‌هم مى‌خورد شراب
|
|
دنياى دو رنگ به پشيزى نيرزد (تاريخ بيهقى)
|
