درباره یزد، نگین کویر

● به صحرا شدم، داشت ویران می‌شد
چشم كه ببندی و گوش كه بسپاری به نجوای خاطره‌ها، هنوز صدای نفس نفس اسب‌های هزار ساله را در كوچه پس‌كوچه‌های كهن ایران می‌شنوی و خوب كه نگاه كنی، ردپای تاریخ را روی آباد و ویرانه‌اش می‌بینی. ایران، سرایی كهن است و دیرینه و نوشتن و گفتن از تاریخچه و هنر و قدمت آن جز انگشت فشردن بر واضحات و گفتن هزار باره گفته‌ها، عایدی ندارد. از صنعت توریسم و درآمد كلا‌ن آن و منفعت‌های اقتصادی ،سیاسی‌اش هم گفتن، زدن حرف‌هایی است كه پیش‌تر گفته‌اند و احتمالا‌ نشنیده‌اند. در این بین یك گفته نشنیده شده دیگر می‌ماند كه به جانم افتاده و ناگفتنش، مثل خوره روحم را می‌خورد.چند روز پیش به یزد رفته بودم، برای اولین بار. شهر پر بود از بناهای تاریخی با ارزش، آثاری در خور اعتنا و شگرف:
دیواره‌های راست قامت كاه‌گلی كه هی هی چوپان‌های دشت‌های هزار سال پیش را شنیده بودند و حصار و با رویی كه تیرهای چندصد ساله از فرازشان، صفیر كشیده بودند و بادگیرهای بلندی كه فقیر و غنی را به سال‌ها پیش، در هرم گرمای تابستانی كویر خنك كرده بود و آب انباری كه دست دویست ساله حنابسته‌ای، به كاسه از آن آب برداشته بود.ورای حد تقریر است داستان شكوه پینه بسته تاریخ ایران، كه عظمت‌اش در چند كلمه نمی‌گنجد. اما در این میان چند نكته كوچك بود كه درخور اعتنا است. اول این‌كه رسیدگی به این بناهای تاریخی در مراحل بدوی‌اش قرار دارد. بسیاری از این ابنیه‌- اگر دیگر چیزی از آن‌ها مانده باشد-‌ بی‌توجه رها شده‌اند و آثار ویرانی بر جبین‌شان هویدا است. بله، میراث فرهنگی زحمت بسیار كشیده و خیلی از بناهای در حال ویرانی را در صورت درخواست صاحبان‌شان، به رایگان مرمت می‌كند اما تفاوت ره از كجاست تا به كجا؟ شمایل و نمای آن اثر دیرین كجا و این ساخته دست استادان امروزه كجا، كه تفاوتش گاه حسابی توی ذوق می‌زند. برای یك مخاطب عام، این تفاوت توی ذوق می‌زند تا چه رسد به گردشگران حرفه‌ای و تیزبین ... دو دیگر این كه،بافت تاریخی یزد، تقریبا در دو، سه نقطه شهر مجتمع شده و ایجاد مراكز راهنمایی برای سهولت دسترسی به آنها، نباید كار چندان پرزحمتی باشد، اما در یزد‌ كه نگین كویر است و تبلیغات برای جذب گردشگر به آن، ناچیز، فقط به چسباندن چند تابلوی كوچك در شهر بسنده كرده‌اند و اگر این تمركز بناها در كنار هم نبود، چه طاقت‌فرسا می‌شد یافتن این آثار- كه تا حدودی هم هست- حتی گروه (شاید زیادی) از خود مردم یزد هم آدرس برخی از نقاط دیدنی، تاریخی شهرشان را نمی‌دانند‌. سرآخر می‌ماند این سئوال كه كار درخشان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی در این شهر باستانی چه بوده كه ما خودمان سلا‌نه سلا‌نه، پرس‌وجوكنان این آثار را یافتیم و ویرانی آنها هم چیزی نیست كه بتوان پشت كلمات پنهانش كرد؟

منبع : روزنامه حیات نو