خوردن باتری توسط کودک، چه باید کرد؟ (2)

کودکان برای شناسایی محیط از حس چشایی کمک می‌گیرند و این عمل منجر به بلع مواد جدید و غیرمعمول در آنها می‌شود. در ۸ ماهگی که کودک کار با انگشتان خود را یاد گرفته و قسمت بلع نیز به اندازه کافی فعال شده، امکان در دهان گذاشتن مواد خطرناک بیشتر است؛ این همان اتفاقی است که برای روژان افتاده است. روژان، دختر کوچولوی ۴ سال و ۶ ماهه‌ای است که ۲۷ماه پیش از روی کنجکاوی کنترل ضبط ماشین را شکسته و باتری سکه‌ای آن را بلعیده بود. در مطلب قبل اینکه یک نمونه از بلعیدن باتری توسط کودک و اقداماتی که در مورد او انجام شد را آوردیم در ادامه در خصوص مواد شوینده و خوردن آن توسط کودک توضیحاتی می دهیم:

اورژانس بلعیدن اجسام خارجی از زبان دکتر خالق‌نژاد
براساس تحقیقات مختلف، بلعیدن اجسام خارجی و وجود جسم خارجی به‌علت تاثیری که در انسداد راه‌های تنفسی دارند از مهم‌ترین علل مرگ و میر در کودکان است. کودکان از حدود 10 ماهگی به بعد هر چیزی را در دهانشان می‌گذارند و ممکن است حین بازی جسمی را داخل دهان گذاشته و آن را ببلعند. یکی از اورژانس‌هایی که برای کودکان اتفاق می‌افتد، همین بلع یا آسپیره‌کردن اجسام خارجی به دستگاه گوارش و مجاری هوایی است.

جسم خارجی در 90درصد موارد به دستگاه گوارش و بقیه موارد به دستگاه تنفسی وارد می‌شود. در بلعیدن اجسام خارجی که به مری و معده می‌روند به جز مواد سوزاننده معمولا فرصت کافی وجود دارد و می‌توان تشخیص و اقدام به‌موقع که در بسیاری از مواقع غیرجراحی است را انجام داد. اقدام فوری بستگی به جسم بلعیده شده دارد. حدود 80 تا 90درصد اجسام خارجی بلعیده شده خودبه‌خود در مدت 4 تا 7 روز بدون هیچ عارضه‌ای از دستگاه گوارش دفع می‌شود اما در 10 تا 20 درصد موارد نیاز به اقدام مداخله‌ای وجود دارد.
اگر جسم خارجی در راه هوایی‌ گیر کند
اگر جسمی در راه هوایی قرار گیرد و آنقدر بزرگ باشد که راه هوایی را مسدود کند، باید سریع به پزشک مراجعه کرد تا با آندوسکوپی راه تنفسی، بتوان جسم را خارج کرد. تنها اقدامی که والدین در این مواقع می‌توانند درباره کودکان خود انجام دهند، این است که پشت بچه را بزنند یا او را خم کنند تا جسم خارجی بیرون بیاید. اگر جسم خارجی کوچک باشد به‌طوری که تنفس بچه مختل نشود، ایجاد سرفه تحریکی ‌می‌کند. در صورتی که خانواده متوجه سرفه‌های ناگهانی و بدون پیش‌زمینه در فرزندشان شوند از آنجا که ممکن است خطر عفونت در اثر وجود این جسم وجود داشته باشد، بهتر است هرچه سریع‌تر با دیدن این علامت هشدار به پزشک مراجعه کنند. اقدام نهایی درباره وجود جسم خارجی در راه هوایی آندوسکوپی مجاری تنفسی است.
اورژانس تروما
سالانه 12 میلیون کودک در سراسر دنیا به‌علت بیماری‌های اورژانس فوت می‌کنند. بنابراین پرداختن به اورژانس‌های اطفال در کشوری که دوسوم قشر آن را کودکان و جوانان زیر 19 سال تشکیل می‌دهند، حائز اهمیت است. غرق‌شدگی، افتادن از بلندی، حوادث رانندگی و دوچرخه‌سواری و مواردی که ممکن است در مدرسه پیش بیاید، همگی می‌تواند جزو اورژانس‌های اطفال باشد. تروما و حوادث غیرمترقبه ‌علت 40 درصد از مرگ‌ومیرهای کودکان یک تا 4 ساله را تشکیل می‌دهد که 3برابر مرگ ناشی از ناهنجاری‌های مادرزادی در اطفال است. بنابراین درصورت بروز حادثه باید نهادهای دیگر اقدامات لازم برای به حداقل‌رساندن صدمات را در کودکان انجام دهند. برای مثال وقتی حادثه‌ای رخ داد، باید تمام تمهیدات انتقال سریع و صحیح به یک مرکز درمانی مجهز صورت گیرد.
بلعیدن مواد شوینده چه خطراتی دارد؟
مواد سوزاننده‌ای مانند مواد شوینده، اسید پاک‌کن، گاز پاک‌کن، جرم‌گیر از آنجا که در آشپزخانه و زیر کابینت قرار دارند و به‌راحتی در دسترس بچه‌ها هستند، آنها به‌دلیل کنجکاوی زیاد ممکن است اقدام به نوشیدن آنها کنند. اکثر مواد شوینده به‌دلیل قلیایی‌بودن تمام طول مری و گاهی معده را می‌سوزانند. در این موارد باید بلافاصله کودک بستری شود و درمان در همان روزهای اول آغاز شود. متاسفانه گاهی میزان سوختگی آنقدر زیاد است که باید عضو سوخته شده را خارج کرده و به جای آن عضو دیگری را که بتواند کار مری را انجام دهد، جایگزین کرد.
بلعیدن برخی اجسام بدون علامت است
وجود جسم خارجی در دستگاه گوارش معمولا هیچ علامتی ندارد مگر آنکه آنقدر بزرگ باشد که انسداد ایجاد کند و کودک نتواند چیزی بخورد. درباره مواد سوزاننده هم به‌دلیل سوختگی و التهابی که این مواد ایجاد می‌کنند هم بلعیدن برای کودک مشکل می‌شود و هم می‌تواند تنگی و استفراغ ایجاد کند. اگر والدین از وجود جسم خارجی در دستگاه گوارش اطمینان دارند حتی با وجود نداشتن هیچ‌گونه علائمی باید کودک را به بیمارستان منتقل کنند تا بررسی لازم انجام شده و مشخص شود جسم در کجای دستگاه گوارش است و اقدامات تشخیصی سریال مانند عکس‌گرفتن روزانه صورت گیرد و مسیر جسم خارجی دنبال شود. اگر جسم خارجی تیز باشد، ممکن است در دستگاه گوارش فرو برود و عفونت و پارگی ایجاد کند که باید با آندوسکوپی و درنهایت جراحی خارج شود.