پوسیدگی دندان، شایع ترین بیماری عفونی در کودکان

باشگاه خبرنگاران: در سی سال گذشته، پیشرفت‌های قابل توجهی در کاهش پوسیدگی دندان صورت گرفته است؛ اما هنوز هم پوسیدگی دندان یکی از مشکلات اصلی و قابل توجه و یکی از شایع‌ترین بیماری های عفونی دوران کودکی است.

به نظر می‌رسد هر چقدر افراد از لحاظ اقتصادی محروم تر باشند، دندان‌های آنها خراب‌تر و پوسیدگی آنها بیشتر است. بیش از 80 درصد پوسیدگی‌ها در 25 درصد دندان‌های کودکان دیده می شود و بیشتر کودکان (تقریبا 80 درصد) تا سن 17 سالگی دست کم یک دندان پر کرده دارند. پوسیدگی دندان، یک بیماری عفونی و مسری است که دندان با باکتری های موجود در اسید پلاک دندانی، پوسیده و تخریب می‌شود. پوسیدگی یک فرایند پویاست و یک مشکل همیشگی و ثابت نیست. قبل از اینکه حفره و سوراخ در دندان به وجود آید، می توان از آن پیشگیری کرد. اسید لاکتیک تولید شده توسط باکتری‌ها، مواد معدنی فسفات کلسیم مینای دندان را حل می‌‌کند و آن را زا بین می‌برد و از آنجایی که مینای دندان کودکان نازک تر از دندان های دائمی است، بیشتر از بزرگسالان مستعد پوسیدگی است و زودتر خراب می‌شود. پوسیدگی در دندان کودکان به طور معمول ابتدا به صورت یک نقطه سفید مشاهده می‌گردد و اگر والدین متوجه آن نشوند و به دندانپزشک مراجعه نکنند، به تدریج عمیق شده در نهایت کل سطح دندان را در بر می‌گیرد و سوراخ می‌کند.

پوسیدگی دندان در کودکی

پوسیدگی‌های دندانی در دوران کودکی در واقع نوع شدیدی از پوسیدگی است که می‌تواند حتی در سنین پایین کودکان نوپا و پیش دبستانی به وجود بیاید و دندان‌های کودک را از بین ببرد. پوسیدگی زودهنگام دندان ها در دوران کودکی را می توان با مشاهده نشانه های پوسیدگی بر ریو دندان های کودکان زیر سه سال تشخیص داد. محرومیت اقتصاید یکی از علل اصلی پوسیدگی دندان ها است. پوسیدگی دندان‌ها در دوران کودکی نوعی بیماری عفونی است و باکتری استرپتوکوک موتانس عامل اصلی آن می‌باشد. این باکتری نه تنها اسید تولید می‌کند، حتی مقدار آن را در دهان افزایش می‌دهد. وجود قند در دهان، مقدار اسید روی دندانها را افزایش می‌دهد. پوسیدگی دندان‌ها در خردسالان و شیرخواران معمولا از دندان‌های جلو و بالا شروع می‌شود و سپس به دنبال آن دندان‌های عقب درگیر می‌گردند. نشانه اولیه پوسیدگی‌های زودهنگام دوران کودکی، خطوط سفید رنگی است که روی سطح مینای دندان در امتداد خط لثه به وجود می‌آید و به تدریج این خطوط تغییر رنگ می‌دهند و دندان را سوراخ می‌کنند.

علل پوسیدگی و عوامل خطر

مصرف مکرر غذاهای غنی از کربوهیدرات و شیرینی‌ها، PH دهان را پایین آورده و شرایط لازم برای رشد باکتری‌های پوسیدگی‌زا فراهم می‌گردد.

تغذیه کودکان با شیشه شیر در طول شب، امکان پوسیدگی دندان‌ها را افزایش می‌دهد؛ زرا تشرح بزاق دهان در هنگام خواب کواهش می‌یابد و مواد شیرین مدت بیشتری روی دندان‌ها باقی می‌ماند.

هر چقدر دهان کودکان سریع تر با باکتری استرپتوکوک موتانس آلوده گردد، خطر ابتلا به پوسیدگی دندان ها در آینده افزایش می‌یابد.

کودکانی که دندان پوسیده دارند، دندان‌های آنها به نسبت سایر افراد بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد.

کاهش فلوراید سطح دندان‌ها نیز احتمال پوسیدگی دندان‌ها را افزایش می‌دهد.

راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان

نقش رژیم غذایی

نقش رژیم غذایی در پوسیدگی زودرس دندان‌ها بسیار حیاتی است و مصرف سوکروز، یکی از دلایل عمده گسترش پوسیدگی آنها می‌باشد. اغلب کودکانی که از پوسیدگی دندان رنج می‌برند، به طور مکرر نوشیدنی‌های شیرین مصرف کرده‌اند. سوکروز و گلوکزو فروکتوز موجود در آب میوه ‌ها به سادگی موجب تشکیل باکتری موتانس می‌شود و می تواند به راحتی مینای دندان را از بین ببرد. فرآورده‌های مصنوعی احتمال پوسیدگی دندان را به مقدار قابل توجهی افزایش می‌دهند.

مراقبت از دندان‌ها

برای مراقبت صحیح از دندان‌ها باید به طور مرتب آنها را بررسی کنید تا اگر کودک شما در معرض پوسیدگی زود هنگام دندان‌ها قرار دارد، آن را تشخیص دهید. ارزیابی خطر احتمال پوسیدگی دندان‌ها، اولین هدف دندان پزشک از معاینه دندان ها است. پس از این مرحله، نوبت به تشخیص، پیگیری و ترمیم می‌رسد. خدمات و روش‌های پیشگیری جهانی، برای تمامی کودکان مناسب نیست، زیرا خطر پوسیدگی دندان‌ها معمولا همه گیر نبوده و محدود به یک سری اقشار و کودکان خاص است. در واقع این بیماری به سه مولفه محیط زیست، ژنتیک و عامل عفونی مربوط می‌شود. هر یک از این مولفه‌ها در ایجاد پوسیدگی دندان موثر هستند، اما لزوما داشتن یک مولفه به معنی پوسیدگی صددرصد نمی‌باشد. منظور از محیط زیست همان عوامل محیطی شامل مصرف شکر، قرار گرفتن در معرض فلوراید، بهداشت دهان و شرایط اجتماعی و اقتصادی است و منظور از ارث، اختلالات بزاق و یا نوع دندان است که احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهد. باکتری استرپتوکوک موتاس در هر میلی لیتر از بزاق 500000 واحد کلنی را تشکیل می‌دهد. بهترین روش پیش بینی پوسیدگی دندان‌های کودک در آینده، بررسی شرایط دهان و دندان او در گذشته است.