اضطراب امتحان در کودکان، هفت روش درمان

این روزها برای بیشتر دانش آموزان با دلشوره و استرس همراه است که تا پشت سر گذاشتن امتحانات گریبانگیر آنهاست! البته این اضطراب و استرس برای آن دسته که در طول سال درس خوانده‌اند و مطالب را برای شب امتحان نگذاشتند، به مراتب کمتر است و رها کردن دانش آموزانی که تمام سال از زیر بار خواندن دروس فرار کرده اند، از زیر بار این اضطراب کار سختی است.

 

استرس برای امتحانات اگر کنترل شده و خارج از اندازه نباشد نه تنها مخرب نیست بلکه محرک و عامل موفقیت در پروسه مطالعه و آماده شدن برای نتیجه خوب است. اما والدین چطور می توانند در مدیریت اضطراب کودکان خود در این روزها موفق باشند و به کاهش آن کمک کنند؟
ندا شیخی، دکترای روانشناسی در مورد این موضوع به 7 نکته مهم می پردازد؛
1. توجه به آرامش فضای خانه مهم ترین نکته در کاهش استرس کودکان در زمان امتحانات است. البته آرامش در اینجا صرفا به معنای سکوت نیست بلکه منظور وجود آرامش در اتمسفر خانه و فضای بین فردی افراد خانواده است. عدم وجود تنش در روابط والدین و آرامش روحی در خانه به مراتب مهم تر از حفظ سکوت است، هر چند که آن هم برای ایجاد تمرکز برای درس خواندن کودکان اهمیت دارد.
2. بخش بزرگی از اضطراب کودکان و نوجوانان در زمان امتحانات به انتظارات والدین و برخورد آنها با فرزند خود برمی گردد. بسیار دیده شده که بچه ها بیشتر از درسی که باید در آن امتحان دهند و نتیجه آن، نگران ناراحتی یا قهر والدین از نمره خود هستند. برخورد والدین در مورد این موضوع می تواند فشار را روی کودک چند برابر کند یا در کاهش استرس به او کمک نماید. بچه ها نیاز دارند تا از والدین خود این اطمینان خاطر را دریافت کنند که حتی اگر نمره خیلی خوبی کسب نکنند، آنها باز هم دوست شان خواهند داشت.
3. خواب کافی همیشه مهم است ولی این اهمیت در زمان امتحانات بیشتر به چشم می خورد. والدین می توانند با مشورت دادن به کودک خود برای تنظیم وقت غذا خوردن، مطالعه و استراحت نقش مهمی در کاهش اضطراب از امتحان در فرزند خود داشته باشند چون شب بیداری برای امتحانات و مخصوصا در شب امتحان نتیجه معکوس دارد و استرس را نیز در فرد بالا می برد.
4. نکته با اهمیت دیگر، مساله تغذیه است. تغذیه خوب و درست در زمان امتحانات می تواند به کسب نتیجه بهتر کمک کند و حتی اضطراب و استرس را کاهش دهد. مصرف مواد غذایی مانند تخم مرغ، ماهی، گوجه فرنگی و بادام زمینی توان یادگیری و حافظه را بالا می برند. مواد غذایی مثل ویتامین های گروه B، لبنیات، عسل و سیب نیز باعث کاهش استرس می شوند. وعده صبحانه نیز همیشه و به خصوص در فصل امتحانات مهمترین وعده غذایی محسوب می شود و باید قبل از رفتن به سر جلسه امتحان، صبحانه خوب و کاملی به فرزند خود بدهید.
5. اگر استرس و اضطراب ناشی از امتحان روند یادگیری و آمادگی کودک شما را مختل کرده است، می توانید با یادآوری شایستگی های گذشته و موفقیت هایش در دروس، به او اعتماد به نفس دوباره بدهید که می تواند امتحانات را با نتایج خوب پشت سر بگذارد. در مقابل این رفتار، سرزنش کودک به خاطر گرفتار شدن به استرس و تحقیر او برای این موضوع که دچار وسواس شده یا ترسو و بی عرضه است، نه تنها مشکل استرس را حل نخواهد کرد بلکه آن را دامن می زند و حتی باعث سرخوردگی کودک می شود.
6. برخی از کودکان یا نوجوانان به دلیل روحیه کمال گرایی که دارند به جز بالاترین نمره، به نتیجه دیگری راضی نمی شوند و این موضوع خود باعث ایجاد استرس در آنها شود. گاهی نیز ممکن است والدین در حرف‌های خود به اشتباه به کودک القا کنند که تنها نمره قابل توجه برای آنها 20 است. مثلا می گویند اگر 20 بگیری این جایزه را به تو می دهیم. این کار اشتباهی است. باید به جای تاکید روی نمره ایده آل که ممکن است به هر دلیلی به دست نیاید، به تلاش فرزند خود جایزه دهیم.  به کودک خود بگوییم که توانایی هایش را باور داریم و هر نتیجه ای که از امتحانات بگیرد به خاطر اینکه تلاش خود را کرده ارزشمند است و نباید روی نمره خاصی حساسیت داشته باشد.
7. گاهی اوقات والدین قبل از فرزندان شان دچار استرس می شوند و این استرس را به آنها نیز منتقل می کنند. برخی از والدین به خاطر رقابت غیر منطقی و مقایسه ای که در ذهن خود از فرزندشان با کودکان فامیل و دوستان دارند، نسبت به نتیجه امتحانات فرزندشان دچار حساسیت بیش از اندازه می شوند. باید به این دسته از والدین تذکر داد که نباید نمرات کودک خود را با دیگران مقایسه کنید و او را تنها در مقایسه با نتایج قبلی خودش بسنجید. به جای توجه به ضعف های او توانایی هایش را مورد توجه قرار دهید و انتظارتان را از کودک خود با قابلیت های او منطبق کنید.