پنجشنبه, ۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 23 January, 2025
مجله ویستا

اوریون و مراقبت های بیماری مبتلا به آن


اوريون يک بيماري ويروسي مسري و خفيف است که در قديم به آن «گوشک» مي گفتند. اين بيماري باعث تورم دردناک غدد پاروئيد (غدد بزاقي واقع در بين گوش و فک) مي شود و گاهي ساير اعضاء از قبيل بيضه، تخمدان، پانكراس (لوزالمعده)، پستان، مغز و پرده پوشاننده مغز نيز درگير در فصل بهار و زمستان ديده مي شود و در هر سنی مي تواند بروز کند ولي شايع ترين سن بروز در کودکان 2 تا 12 سال است . 10 درصد بزرگسالان نيز مستعد ابتلا به اين بيماري هستند.
راه انتقال بيماري اوريون
ويروس اين بيماري از طريق بزاق يا ترشحات تنفسي فرد آلوده وارد دستگاه تنفسي فوقاني فرد سالم شده و از طريق گردش خون، خود را به غده بزاقي بنا گوش (پاروئيد) رسانده و در آنجا تكثير مي شود و از 48 ساعت قبل تا 6 روز بعد از بروز علايم قابل سرايت است.
بيماری اوريون دوره نهفتگي طولاني مدت دارد که به طور متوسط 14 تا 21 روز طول مي کشد و ميانگين آن18 روز است.
علايم و نشانه ها
عفونت در يک سوم افراد بدون علامت است. در صورت وجود علايم، دو تا سه هفته بعد از تماس با ويروس رخ مي دهد که عبارتند از:
    بدحالي عمومي يک يا دو روز پيش از شروع علايم عمده بيماري
    تورم غدد لنفاوي علامت اوليه اوريون است که منجر به تورم گونه ها مي شود
    تورم و درد غدد بزاقي در يک يا هر دو طرف صورت . (غدد مزبور در لمس سفت است)
    جويدن و بلعيدن دردناک
    آبريزش بيني و چشم
    تب
    ضعف و خستگي
    سردرد
    گلو درد
    دربعضی موارد تورم دردناک بيضه ها
    درد شكم در صورت درگيري تخمدان و يا پانكراس (لوزالمعده) و سردرد شديد در صورت درگيري مغز يا پرده پوشاننده آن.
عوارض احتمالي نادر وخطرناک بيماري اوريون
گرچه اوريون بيماري خطرناکي نيست با اين حال بايد مراقب بود و جانب احتياط را از نظر عواقب مورد انتظار رعايت کرد. در صورت عدم بروز عوارض، بيماري طی حدود 10 روز به طور خود به خود بهبود مي يابد. بيمار پس از ابتلا به اوريون مصونيت مادام العمر نسبت به آن پيدا مي کند.ازجمله عوارض احتمالی اوريون می توان موارد زير را ذکر کرد:
تورم بیضه ها (اورکیت): تورم یک یا هر دو طرف بيضه که دردناک است و به ندرت منجر به عقيمي مي شود.
التهاب پانکراس (پانکراتیت): که با درد در قسمت فوقاني شكم ، تهوع و استفراغ همراه است.
التهاب مغزی (آنسفالیت): که می تواند منجر به مشكلات عصبي و تهديد کننده حيات شود.
التهاب مننژ (مننژیت): به التهاب یا عفونت پرده ها و مايع اطراف مغز و نخاع اطلاق مي شود که با انتشار ويروس از طريق جريان خون مغزي رخ مي دهد و سيستم عصبي مرکزي را درگير مي کند.
التهاب تخمدان ها: درد در پایین شکم زنان مي تواند از علايم اين عارضه بوده ولي منجر به ناباروري نمي شود.
کاهش شنوایی: در موارد کمی اوریون منجر به کاهش شنوايي دايم يا موقتي يک يا هر دو گوش مي شود. کاهش شنوايي به طور ناگهاني شروع شده و با سرگيجه ، وزوز گوش ، عدم تعادل و استفراغ همراه است.
گرفتاری قلب (میوکاردیت)
گرفتاری ریه
درمان
در حال حاضر درمان مؤثري براي از بين بردن ويروس وجود ندارد. براي تسكين درد استفاده از داروي مسكن شامل استامينوفن کافي است افراد بزرگسال مي توانند از آسپرين استفاده کنند ولي مصرف آسپرين در کودکان به علت احتمال بروز سندرم "راي "( يک بيماري نادر خطرناک و کشنده) ممنوع است. در موارد بروز عوارضا حتمالی به پزشک مراجعه شود.
مراقبت از بيمار
با توجه به اين که تا قبل از ظاهر شدن علايم بیماری معمولا سرایت بیماری به افراد مستعد رخ داده است نيازي به جدا سازي فرد مبتلا با افراد ديگر خانواده نيست. اما مي توان از روش هاي زير براي کاهش درد و ناراحتي و جلوگيري از انتقال عفونت به ديگران استفاده کرد.
بيمار نياز به استراحت دارد به خصوص اگر بيضه ها متورم و دردناک باشند. اتاقي که براي بيمار در نظر گرفته مي شود بايد ساکت باشد تا در آرامش استراحت کند.
تغذيه مناسب و مقوي در اين دوره بسيار حايز اهميت است. هر چند که بيمار در اين دوره با بي اشتهايي روبرو است اما بايد سعي کرد با حوصله به او غذا داد تا کمتر دچار ضعف سيستم ايمني بدن شود و بيماري او تشديد نشود.
دقت شود که داروها با آب فراوان مصرف شوند.
از غذاهاي مايع مثل شير ، سوپ ، ماست و ... استفاده شود تا بلع غذا آسان تر باشد .
براي بر طرف کردن خشكي دهان مايعات فراوان به بيمار داده شود و در صورت وجود مشكل در نوشيدن از ني استفاده شود.
پرهيز از مصرف غذاهاي ترش نظير ميوه ، آب ميوه هاي ترش و ... که منجر به تحريک توليد بزاق مي شوند.
تا آنجا که حال عمومي بيمار خوب باشد مي تواند به فعاليت هاي طبيعي خود ادامه دهد.
از دستگاه بخور و مرطوب کننده فضا براي بهبود سرفه و گلودرد استفاده شود.
درجه حرارت بيمار هر چند ساعت يک بار کنترل شود، اگر درجه حرارت بالا بود با استفاده از اسفنج مرطوب تب پايين آورده شود.
آموزش رعايت بهداشت فردي به بيمار به منظور پيشگيري از انتقال بيماري بسيار حايز اهميت است.
کودکان تا اتمام دوره سرايت بيماري نبايد به مدرسه فرستاده شوند.
بيمار پسر مبتلا به اوريون از نظر تب بالا ، تورم و درد بيضه ها و بيمار دختر مبتلا به اوريون از نظر تب بالا، درد شكمي به علت درگيري تخمدان ها يا التهاب لوزالمعده بررسي شود.
در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید
در صورت بدتر شدن بيماري پس از گذشت 10 روز ، وجود سردرد شديد که با استامينوفن برطرف نشود و با سفتي گردن همراه باشد ، تب بالا ، استفراغ و درد شكم ، خواب آلودگي يا عدم توانايي در بيدار ماندن ، تورم يا درد بيضه ها ، انقباض عضلات صورت ، تشنج ، ناراحتي يا قرمزي چشمها
پیشگیری
*بهترين راه پيشگيري واکسيناسيون به موقع کودکان طبق آخرين دستورالعمل کشوري است. (واکسن اوريون همراه با سرخک و سرخجه به کودکان تزريق مي شود)
* يكي از مهمترين روش هاي پيشگيري شستشوي مرتب دست ها با آب و صابون است زيرا دست ها مهمترين راه انتقال عفونت ها به مخاط بدن هستند. فردي که از بيماري عفوني مراقبت مي کند، بيشتر از ديگران درمعرض خطر انتقال بيماري قرار دارد و بايد بيش از پيش بهداشت فردي را رعايت کند.
* اگر سابقه ابتلا به اوريون نداشته يا برضد آن واکسينه نشده اند و يكي از اعضاي نزديک خانواده مبتلا به اوريون است. توصيه مي شود به پزشک معالج يا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک‌» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار می‌دهد.