علائم سرطان تخمدان (1)

در میان انواع سرطان‌های كشنده دستگاه تناسلی زنان، سرطان تخمدان دومین مقام را از آن خود كرده است چراكه در 75 درصد موارد خیلی دیر تشخیص داده می‌شود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، از هر 55 خانم یك نفر در مقطعی از زندگی‌ خود دچار این سرطان می‌شود.

اگرچه این بیماری معمولا در خانم‌های بالای 50 سال اتفاق می‌افتد اما به گفته دكتر آزیتا صفارزاده، متخصص زنان و فوق تخصص نازایی و لاپاراسكوپی، دختران جوان و حتی نوجوان و كودكان هم در خطر ابتلا به آن قرار دارند. نكته مهم اینكه سرطان تخمدان در سنین پایین می‌تواند بسیار خطرناك و كشنده باشد؛  بنابراین در هر سنی باید نشانه‌های آن را جدی گرفت اما این علائم كدامند و چگونه می‌توان در مراحل اولیه بیماری به وجود آن پی برد؟

وقتی شكم آب می‌آورد. . .
آسیت یا جمع شدن مایع یا آب اضافی در پشت رحم و قسمت‌های دیگر به خصوص در زاویه كبدی می‌تواند نشانه این باشد كه سرطان از تخمدان به قسمت‌های دیگر گسترش پیدا كرده است. این حالت معمولا با افزایش قطر شكم نیز همراه است. در مراحل پیشرفته این بیماری، توده تخمدانی بسیار بزرگ می‌شود و گاه سرطان به روده یا مثانه نیز گسترش پیدا می‌كند. در این صورت در مثانه و روده حالت جوانه زدن یا رسوب بافت سرطانی مشاهده می‌شود. گاهی اوقات هم در معاینه زنان، سفتی یا توده خیلی بزرگ داخل شكم حس می‌شود. نامنظم شدن قاعدگی نیز می‌تواند از نشانه‌های این سرطان باشد اما علامت قطعی آن نیست.
تشخیص كیست ساده از بدخیم
كیست‌های ساده، كیست‌هایی هستند كه داخل‌شان خونریزی داشته و كیست‌های دو طبقه (كیست‌هایی كه یك بخش ساده و یك بخش خونریزی‌دهنده دارند) همگی از دسته كیست‌های بسیار شایع و خوش‌خیم تخمدان هستند. آندومتریوز نیز مانند كیست‌های خونریزی‌دهنده جزو موارد خوش‌خیم به حساب می‌آید و معمولا هر ماه با قاعدگی تشدید می‌شود. كیست‌های خوش‌خیم دیواره خیلی مشخصی دارند و تك‌حفره‌ای  هستند.
در این كیست‌ها هیچ گونه جوانه‌ای  از طرف دیواره به سمت داخل كیست وجود ندارد و داخل‌شان ماده جامد دیده نمی‌شود. در واقع تمامی این كیست‌ها، فولیكول‌های حاوی مایع یا خون هستند و خطر بدخیمی ندارند. در مقابل، كیست‌های بدخیم معمولا چندحفره‌ای  هستند و داخل‌شان جوانه و حتی عروق خونی وجود دارد. همچنین دیواره آنها ضخیم و بافت داخل‌شان هتروژن است؛ یعنی، هم محتویات مایع و هم جامد دارند.
تمامی این كیست‌ها باید مشكوك تلقی شوند تا خلاف آن ثابت شود. لازم به ذكر است كه كیست‌های خوش‌خیم معمولا با مصرف قرص ضد بارداری یا گذشتن چند سیكل ماهانه از بین می‌روند اما تومورهای بدخیم باید جراحی و شیمی‌درمانی شوند.
این سرطان سن و سال نمی‌شناسد
تخمدان یكی از بافت‌های خاص در بدن محسوب می‌شود چرا كه سلول‌های آن مانند سلول‌های بنیادی بند ناف یا مغز استخوان، قابلیت تبدیل شدن به بافت‌های مختلف را دارند. این امر باعث می‌شود سرطان‌های نشات گرفته از تخمدان شبیه به بافت‌های مختلف بدن باشند و تنوع زیادی هم داشته باشند. سرطان تخمدان دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی زنان به حساب می‌آید و خطر مرگ و میر بر اثر آن از سایر سرطان‌های دستگاه تناسلی بیشتر است.
سن شیوع این سرطان نیز دو طیف مختلف دارد. درواقع برخلاف اغلب سرطان‌ها كه بیشتر درسنین بالا بروز می‌كنند، سرطان‌های تخمدان می‌توانند هم در سنین پایین و هم سنین بالا مشاهده شوند.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر به سرطان تخمدان مشكوك باشیم باید آزمایشات تومورماركر انجام دهیم تا مشخص شود توده خوش‌خیم است یا بدخیم. اگر جواب این آزمایشات مثبت باشد باید به اقدامات تكمیلی از جمله اسكن، ‌ام آر آی، سونوگرافی كل شكم، بررسی آنزیم‌های كبدی، بررسی غدد لنفاوی اطراف شریان آئورت و شریان‌های لگنی و. . . بپردازیم. به این ترتیب می‌توان فهمید كه سرطان در چه مرحله‌ای  است و اینكه آیا به بافت‌های اطراف گسترش پیدا كرده است یا خیر.

«كیتی بیتس» از بازیگران قدیمی سینمای تجاری است كه در فیلم‌های معروفی از جمله «نیمه‌شب در پاریس»، «تایتانیك» و «روز ولنتاین» ایفای نقش كرده است. این بازیگر 66 ساله باوجود موفقیت‌های شغلی‌اش، در سال 2003 متوجه شد به سرطان تخمدان مبتلا شده است. او سالیان سال با این سرطان جنگید و بالاخره آن را شكست داد چون این بیماری هیچ وقت كیتی را ناامید نكرد و در عوض به او تجربیات مفیدی بخشید. او اكنون به تمام خانم‌ها توصیه می‌كند از بررسی‌ها و آزمایشات دوره‌ای  زنان غافل نشوند و همواره سلامت خود را در اولویت قرار دهند.
ادامه دارد...