رژیم درمانی و تغذیه

یک رژیم متعادل برای داشتن سلامتی خوب لازم است همزمان با آن, هر فردی باید اهمیت یک رژیم مناسب را در شرایط بیماری بداند یک رژیم مناسب به بدن بیمار کمک می کند تا در مسیر بهبودی سریع ترحرکت کند

برای بسیاری از مردم، رژیم به معنی کاهش وزن است. مردم، اکثراً خانم‌ها، می‌گویند: «من رژیم دارم.» یا «من چند روز است که رژیم گرفته‌ام.» که درواقع چنین معنی می‌دهد که آنها رژیم کاهش وزن دارند. در حقیقت تعداد اندکی از مردم اهمیت رژیم را درک می‌کنند. رژیم در واقع شامل هرچیزی که لاریک فرد می‌خورد، می‌شود. حال چه کم باشد چه زیاد، چه خوب باشد چه بد. رژیم به معنی غذاست که نقش بسیار مهمی در مبارزه انسان با بیماری و ناتوانی بازی می‌کند.

به وضوح مشخص شده است که یک رژیم متعادل برای داشتن سلامتی خوب لازم است. همزمان با آن، هر فردی باید اهمیت یک رژیم مناسب را در شرایط بیماری بداند. یک رژیم مناسب به بدن بیمار کمک می‌کند تا در مسیر بهبودی سریع‌ترحرکت کند. در هر نوعی از بیماری یا اختلال فیزیولوژیک، رژیم غذای معمول به یک رژیم درمانی خاص تغییر داده می‌شود تا فشار روی ارگان بیمار کاهش یابد و علائم و دیگر تظاهرات بیماری رفع شود. رژیم‌های درمانی در پزشکی مدرن نقش مهمی دارند. بسیاری از بیماران به میزان کافی آموزش داده نمی‌شوند و در نتیجه نمی‌توانند از دیگر اشکال درمانی استفاده کامل ببرند. پزشکان ندرتاً دستورالعمل‌های کافی در مورد رژیم ملایم، ساده و سبک دریافت کند. چنانچه بر عهده بیمار گذاشته شود که خود به جزئیات رژیم غذایی‌اش بپردازد، در نهایت تنها از ادویه‌جات پرهیز می‌کند. اگر رژیم‌درمانی ناقص باشد، علائم به طور کامل برطرف نشده و دوباره عود می‌کنند.

تقریباً همه بیماری‌ها با رژیم غذایی ارتباط دارند. برخی بیماری‌ها به وسیله رژیم نامناسب ایجاد می‌شوند و برخی نیازمند اصلاح رژیم بعنوان قسمتی از درمان می‌باشند.

برخی مردم به اشتباه فکر می‌کنند که سلامتی به کمیت غذای مصرفی بستگی دارد. در حقیقت تغذیه بیش از حد به چاقی می‌انجامد. کمی بیش از ۱۰۰ کالری اضافه در روز که می‌تواند یک موز یا یک مشت بادام زمینی باشد، طی ۴ تا ۵ هفته باعث افزایش وزن می‌شود. این به معنی افزایش وزن در سال است.

چاقی عوارض دیگری از قبیل بیماری‌های قلبی، درد مفاصل و مشکلات تنفسی را همراه خود می‌آورد. برای مقابله با همه این مشکلات یک رژیم غذایی مناسب لازم است که در این مورد رژیم کاهش وزن مناسب است.

تغییرات رژیم غذایی در زمان استرس‌های فیزیولوژیکی مانند حاملگی و شیردهی نیز لازم است. احتیاجات تغذیه‌ای نیز همچنانکه خود ما بزرگ می‌شویم، تغییر می‌کنند. رژیم غذایی برای نوزادان، کودکان، جوانان، بالغین بالای ۴۰ سال و سالمندان متفاوت است. برای اینکه در طول سال سرحال و پرانرژی باشیم، باید همراه با تغییرات فصلی، رژیم غذایی خود را هم تغییر بدهیم. پس می‌بینیم که رژیم غذایی جزء بزرگ و فراگیری از زندگی هر فرد است و در نهایت: «بشر تحت تأثیر چیزی است که می‌خورد.»

● چگونه از وزن خود بکاهیم

گاهی بد نیست که مقدار کالری دریافتی روزانه یک فرد را بررسی کنیم. ولی معمولاً این کار لازم نیست چون وزن بدن دارای شاخص بدون اشتباهی است که مشخص می‌کند آیا غذا به مقدار مساوی، مازاد بر نیاز یا کمتر از نیاز بدن انرژی دریافت می‌کند. هنگامی که دریافت انرژی تقریباً معادل مصرف آن باشد، وزن بدن دسخوش افزایش یا کاهش نمی‌شود. تفاوتهای اندک وزن (kg ۱-۵/۰) در روزهای مختلف اهمیت چندانی ندارد و غالباً مربوط به تغییرات محتوای آب بدن می‌باشد.

چنانچه وزن بدن بطور ثابت، اگرچه آهسته، بالا رود، مطمئناً مقدار انرژی در غذای دریافتی بیشتر از نیاز بدن است. حتی ۲۰۰-۱۵۰ کالری مازاد بر نیاز در روز (معادل ۲ قاشق چایخوری کره یا ml ۴۰۰-۳۰۰ نوشابه گازدار) اگر مرتباً در مصرف آن افراط شود به معنی ذخیره‌سازی jk ۱۰-۸ چربی در سال است. معمولاً پرخوری و دریافت کالری بیش از حد در نتیجه علاقه شدید به غذاهای پرکالری مانند غذاهای سرخ کرده، شیرینی‌جات و غذاهای نشاسته‌دار می‌باشد. کاهش فعالیت ماهیچه‌ای نیز اغلب یک عامل تشدید کننده است: برای مثال بی‌تحرکی کارهای اداری، مسافرت با ماشین و ... همچنانکه سن فرد بالا می‌رود، متابولیسم پایه (انرژی لازم برای اعمال درونی بدن) و فعالیت فیزیکی هر دو رو به کاهش می‌گذارند.

کاهش غذای دریافتی به میزان ۵۰۰ کالری در روز زیر مقداری که احتمالاً وزن ثابت نگه می‌دارد، باعث سوختن و آب شدن بافتهای چربی بدن می‌شود. آنقدر که وزن بدن kg ۵/۰ در هفته کاهش می‌یابد. حداکثر کاهش وزن در هفته که بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود kg ۱ است. که به معنی کاهش ۱۰۰۰ کالری در روز است.

چاقی در سنین ۴۵-۳۴ سالگی تشدید می‌شود و مخصوصاً بعد از سن ۵۰ سالگی مشکل‌زا می‌باشد، خطرات چاقی طبیعتاً با افزایش بیشتر وزن و بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. برای مثال در سن ۴۰ تا ۴۴ سالگی ۲۰ درصد اضافه وزن به معنی مرگ و میر ۳۰ تا ۴۰ درصد بالاتر از میزان معمول در آن محدوده سنی است.

برای بالغین جوان، یک افزایش متوسط در وزن قابل قبول است ولی بعد ا ۴۰ سالگی یک کاهش متوسط در وزن باعث افزایش طول عمر می‌شود.

رژیم غذایی برای هر فرد معمولی دچار اضافه وزن مشخصاً رضایت‌بخش ترین راه برای کاستن از وزن کاهش سریع غذاهای غنی از انرژی (مانند شکر، نشاسته و چربی) و داشتن یک رژیم متعادل و متناسب است. در حقیقت چنین رژیمی به معنی گرسنگی کشیدن نیست و می‌تواند برای مدت نسبتاً طولانی بدون ایجاد هیچ‌گونه آسیبی ادامه یابد.

رژیم کاهش وزن باید بر پایه برخی غذاهای اصلی بنا شود بطوری که بتواند ضروریات تغذیه‌ای را تأمین کند: مانند غذاهای غنی از پروتئین (گوشت، تخم مرغ، شیر) میوه‌جات و سبزیجات (که مواد معدنی و ویتامینها را تأمین می‌کنند) برخی غذاها مانند شکر و چربی عمدتاً فقط کالری و نه دیگر نیازهای غذایی را تأمین می‌کنند. تغییر دادن مقدار این غذاها آسانترین راه برا تغییر کالری دریافتی، بدون تأثیر بر مقادیر دیگر مواد مغذی در رژیم است.

---