وارثان سربلند عاشورا

پشتوانه و پشتیبان خون مظلوم, خداست و خون حسین, خون خداست هنوز اندکی از عاشورا و کربلا نگذشته, آفتاب از پس حجاب های ظلمانی تبلیغات سربرآورد و پلک های خفته را به ضیافت نور و بیداری برد, شاید هیچ انقلابی در تاریخ به شتاب کربلا به رسوایی ستم و بیداد نینجامیده باشد

۱ـ پشتوانه و پشتیبان خون مظلوم، خداست و خون حسین، خون خداست. هنوز اندکی از عاشورا و کربلا نگذشته، آفتاب از پس حجاب‌های ظلمانی تبلیغات سربرآورد و پلک‌های خفته را به ضیافت نور و بیداری برد، شاید هیچ انقلابی در تاریخ به شتاب کربلا به رسوایی ستم و بیداد نینجامیده باشد.

می بینیم که اندکی بعد شور و شیون و اعتراض و مقاومت است و راه کوفه تا شام برای حاملان و قاتلان، راهی ناهموار، خطرخیز و دشوار. بی شک در این میانه مقاومت و روشنگری اهل بیت بسیار موثر و راهگشا بوده است.

۲ـ قیام شهرها و جنبش مردمی در برابر ستمگران بویژه آن که عمده معترضان مسیحی و یهودی هستند، قابل توجه است. بر این باید افزود که این شهرها در سیطره حکومت اموی بوده اند و کمتر با تعالیم و آموزه های اسلامی آشنا هستند.

در آیه ۸۲ سوره مائده «نصاری» اقربهم موده للذین امنوا معرفی شده اند؛ یعنی مهربان ترین مردم نسبت به مسلمانان، مسیحیان هستند. گرایش راهبان و گاه یهودیان قابل توجه است.

۳ـ در اعتراض مردم و راهبان و یهودیان، زشت ترین عمل کشتن فرزند پیامبر(ص) و اسارت خانواده اوست. معلوم است که مردم عمق جنایت اموی را بخوبی ادارک می کردند.

۴ـ صبر ، تحمل و حلم اهل بیت در این راه شگفت انگیز است. این همه راه با سختی و تنگنا، همراه با سر شهدا و گاه مشاهده شادی و سرور و پایکوبی مردم و آراستن شهرها بسیار سخت و سنگین است و تنها اراده های پولادین متکی به توکل و اعتماد پروردگار می توانند چنین شرایطی را تاب آورند.

۵ـ اهل بیت در هر موقعیتی با بهره گیری از شعر ـ رسانه غالب و مسلط جامعه ـ می کوشیدند مظلومیت خویش را نشان دهند. پشت ترسیم مظلومیت، طرح ظلم و بیداد ستمگران است. سروده های ام کلثوم، امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س)، سه ضلع مثلث تبلیغ در راه هستند.

شام، گواه اراده هایی است که اراده دشمن شکنی دارند؛ هرچند باران هزار حادثه تلخ و غمبار بر آنان باریده باشد.

۶ـ هرچند برخی حوادث در منازل راه چنان شبیه هم هستند که معلوم می سازد حادثه یک منزل، احتمالا به منازل دیگر نسبت داده شده است. با این همه، راهی سخت و پرمخاطره از کوفه تا شام طی شده است. کرامات ، مکاشفات و مشاهدات در طول راه قابل تامل است.

۷ـ همان گونه که خداوند در آغاز سوره عنکبوت به مستمر بودن آزمون الهی اشاره دارد، در سفر بزرگ و سترگ کاروان اسیران، آزمون ها به کربلا و کوفه ختم نشده است. در راه غل وزنجیر، محرومیت از آب و خواب و غذای کافی و مناسب، فقدان لباس های مناسب و زجرها و شکنجه های متوالی، نشانه تداوم آزمون است، حتی شهید متولد نشده ـ سقط شده ـ در این راه هست. مجموعه حادثه کربلا از شهید سقط شده یا شهید یک روزه، تا سه روزه و تا شهید نود ساله داشته است.

۸ـ شاید تلاش فرماندهان و سربازان حامل سر، آن بوده است تا با این رنج ها و سختی ها، آخرین مقاومت اسیران را درهم بشکنند و بازماندگان کربلا دیگر نای سخن گفتن و توان ایستادن و فریاد کشیدن نداشته باشند، اما برخلاف انگاره و باور آنان، خواهیم دید که ایمان چگونه از همین تلخی ها و رنج ها پل موفقیت می سازد.

ایمان، خستگی، ترس و یاس نمی شناسد. مومنان کوه های استوار ایستاده در مقابل تندبادها و دشواری ها هستند.

شام، گواه اراده هایی است که اراده دشمن شکنی دارند؛ هرچند باران هزار حادثه تلخ و غمبار بر آنان باریده باشد.

۹ـ کاروان رنج دیده، هجران چشیده و سختی کشیده اسیران، با اتکا به ایمان و اعتقاد به وعده الهی که ان الله یدافع عن الذین آمنوا و فهم پوکی و حباب گونگی ستم، هر موقعیتی را برای روشنگری، هدایت و شستن زنگار تبلیغات دشمن مغتنم می شمردند. این اقدام آموزش و آزمونی است برای ما تا دریابیم مسئولیت و ماموریت در هیچ شرایط و موقعیتی تعطیل پذیر نیست.

۱۰ـ صبوری و استقامت اهل بیت را در طعنه ها، تمسخرها و توهین های شام بهتر می توان یافت. روح های بزرگ و سترگ اهل بیت، وارثان سربلند عاشورا در این صحنه ها که کمتر از داغ های عاشورا نبود، ایستادند و موقعیت های منفی را تبدیل به فرصت کردند. هنر تغییر موقعیت های منفی به مثبت را در اینجا باید آموخت.

دکتر محمدرضا سنگری

پژوهشگر و استاد دانشگاه