شمارش جوجه های سالی که گذشت

مروری بر تعدادی از فهرست برترین ها و بدترین های سینما در سال ۲۰۱۱

با بسته شدن پرونده سال ۲۰۱۱ میلادی، بازار جمع‌بندی‌ها و حساب و کتاب‌ها حسابی بالا گرفته است. از یک ماه پیش تا به امروز و احتمالا تا مدتی دیگر، هنوز افراد، رسانه‌ها و مؤسسه‌های مختلف سرگرم تهیه و انتشار انواع فهرست‌ها از بهترین‌ها و بدترین‌های سالی هستند که سپری شد. طبیعی است که سینما هم از این غائله عقب نماند. از همین رو و برای داغ بودن این تنور ما هم به سراغ اخبار سینمایی رفتیم و با ورق زدن اتفاقات چند وقت گذشته، به فهرست‌هایی از بدترین و بهترین فیلم‌های سال ۲۰۱۱ سر زدیم که با توجه به تفاوت‌های‌شان، در نوع خود جالب توجه به نظر می‌رسد.

● آقای منتقد

شاید هزاران نظر متفاوت درباره فیلم‌های سینمایی وجود داشته باشد اما باید اعتراف کرد، اهالی سینما در این ادعا که «راجر ایبرت» برترین منتقد زنده حال حاضر دنیاست هم‌عقیده هستند یا حداقل کسی نیست که او را قبول نداشته باشد، تعداد ستاره‌هایی که ایبرت به فیلم‌ها می‌دهد در موفقیت بین‌المللی آن‌ها واقعا موثر است، ستاره‌هایی که امسال بیشترین آن‌ها نصیب فیلم «جدایی نادر از سیمین» شد، در جدول زیر ۱۰ فیلم از برترین‌های سال ۲۰۱۱ از دیدگاه راجر ایبرت را آورده‌ایم. البته اگر به نظرات راجر ایبرت درباره چنین فهرست‌هایی مراجعه کنیم متوجه می‌شویم که این موضوع در ذهن منتقد دارای زوایای دیگری هم هست، چنان که خود او در این باره می‌نویسد: «گرد‌آوری تعدادی فیلم محبوب در کنارهم هیچ‌زمان از کارهای مورد علاقه‌ام نبوده و فقط وقتی سراغش می‌روم که مخاطب یا خواننده‌ای از من خواسته باشد. این برای اولین بار نیست که خواننده‌ای از من می خواهد تعدادی از برترین فیلم‌های سال را برایش معرفی کنم. بالطبع آن‌ها پیش از این چنین فهرست‌هایی را از من خواسته‌اند و حتما مورد پسندشان هم قرار گرفته است.به هر حال گردآوردن چنین فهرستی همواره از الزامات نه چندان خوشایند هر منتقدی است که باید این زحمت را هر سال به خودش بدهد و آن را تهیه کند.»

● رتبه نام فیلم کارگردان

۱ جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی

۲ شرم استیو مک کوئین

۳ درخت زندگی ترنس مالیک

۴ هوگو مارتین اسکورسیزی

۵ پناه بگیر جف نیکولز

۶ کنیاروآندا آلریک براون

۷ راندن نیکولاس وایندینگ رفن

۸ نیمه‏شب در پاریس وودی آلن

۹ بندرگاه آکی کائوریزماکی

۱۰ هنرمند میشل هازاناویشوز

● کاربران پایگاه اینترنتی «IMDB»

جدیدترین فهرست از برترین‌های سال ۲۰۱۱ به انتخاب کاربران پایگاه اینترنتی IMDB تعلق دارد. این رده‌بندی نه ربطی به نقدهای منتقدان سخت‌گیر دارد و نه براساس میزان فروش آثار تهیه شده است، این فهرست شاید واقعی‌ترین فهرستی باشد که از برترین‌های ۲۰۱۱ ارائه می‌شود چراکه از سوی بیش از ۱۰۰ میلیون بازدیدکننده‌ای انتخاب شده است که هر ماه به پایگاه اینترنتی «IMDB» سر می‌زنند.

● رتبه نام فیلم کارگردان

۱ جدایی نادر از سیمین اصغر فرهادی

۲ هوگو مارتین اسکورسیزی

۳ سلحشور گوین اکانر

۴ راندن نیکولاس وایندینگ رفن

۵ هری پاتر و قدیسان مرگبار دیوید ییتس

۶ ۵۰/۵۰ جاناتان لوین

۷ ماپت‌ها جیمز بوبین

۸ کمک تیت تیلور

۹ مانی‌بال بنت میلر

۱۰ مردان ایکس: کلاس یک مت ووگن

● مرد شماره یک «IMDB»

اما فهرست دیگری نیز وجود دارد که از سوی مدیر پایگاه اینترنتی «IMDB» منتشر شده است، فهرستی که با یک جمله ضمیمه شده به آن، معنای دیگری پیدا کرده است. «کیث سیمانتون» پیش از ارائه فهرست برترین فیلم‌های سال ۲۰۱۱ گفته است: «با همه ادعاها باید اعتراف کرد هالیوود سال ۲۰۱۱ از ایده‌های نو خالی بود و به زحمت توانستم ده فیلم برترم را انتخاب کنم».

● رتبه نام فیلم کارگردان

۱ درخت زندگی ترنس مالیک

۲ مالیخولیا لارس فون تریه

۳ فرزندان الکساندر پاین

۴ راندن نیکولاس وایندینگ رفن

۵ هنرمند میشل هازاناویشوز

۶ دوره گرد، سرباز، خیاط، جاسوس توماس آلفردسون

۷ پاریا دی ریز

۸ خیزش سیاره میمون‌ها روپرت وایات

۹ شرم استیو مک کوئین

۱۰ به بلوک حمله کن جو کورنیش

با این حال سیمانتون فهرست دیگری هم دارد که این یکی از میان بدترین فیلم‌های انتخاب شده است، خود او درباره این انتخاب‌ها می‌گوید: «نقد و انتشار اطلاعات زمانی جالب است که همان اندازه که به نکات مثبت می‌پردازد از نکات منفی هم بگوید. به‌عنوان خدمت رسانی کامل به کاربران، تصمیم دارم از فیلم‌های سال ۲۰۱۱ آن‌هایی را انتخاب کنم که برایم ناهمگون‌ترین، مضحک‌ترین و منزجرکننده‌ترین لحظات سینمای ۲۰۱۱ بودد و پیش از ارائه این فهرست به شما توصیه می‌کنم که از آن‌ها دوری کنید».

● نام فیلم کارگردان

حماسه گرگ و میش: شکست بیل کاندن

درلحظه اندرو نیکول

پاهای خوشحال (انیمیشن) جورج میلر

ترنسفورمرز: تاریکی ماه مایکل بی

جی ادگار کلینت ایستوود

شنل قرمزی کاترین هاردویک

لری کروان تام هنکس

خماری صبحگاهی (قسمت دوم) تاد فیلیپس

کابوی‌ها برعلیه بیگانگان جان فائورو

نویسنده: علی نیک‌فرجام