بهتر بود رئیس جمهور حرف های دانشجویان را می شنید

به دلیل فضای روانی خاصی که آن روز, قبل از برگزاری تریبون انجمن در دانشگاه ایجاد شده بود و برخورد های کوتاه و زودگذر اولیه میان دو گروه موافق و مخالف, جو خاصی حکمفرما شده بود که موجب بروز بعضی برخوردهای احساسی در اثر آن فشارها شد

دوشنبه هفته گذشته، همزمان با حضور رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران به مناسبت آغاز سال تحصیلی، زمزمه‌های اعتراض به رفتار دولت در حوزه آموزش عالی از سوی برخی گروه‌های دانشجویی شنیده شد. در روز برگزاری مراسم همان‌طور که از قبل پیش‌بینی می‌شد، دو طیف موافق و مخالف دولت نهم، در مقابل هم و در کنار تالا‌ر علا‌مه امینی (محل برگزاری مراسم)، اقدام به برگزاری تجمع و تریبون آزاد کردند.

آنچه می‌خوانید گفت‌وگویی کوتاه با ایمان ملکا است که عضو شورای مرکزی انجمن اسلا‌می ‌دانشگاه تهران بوده و در روز حضور رئیس‌جمهور در دانشگاه تهران، نقش موثری در برپا کردن تریبون آزاد انجمن اسلا‌می‌ایفا نموده است:

▪ دوشنبه هفته گذشته، رئیس‌جمهور به دانشگاه تهران آمد و این حضور حواشی بسیاری را دربرداشت، داستان از چه قرار بود؟

قرار بود که روز دوشنبه آقای احمدی نژاد برای اجرای مراسم آغاز سال تحصیلی به دانشگاه تهران بیاید. مراسم با حضور افراد از پیش دعوت شده برگزار می‌شد که شامل برخی از کارمندان و مسوولا‌ن دانشگاه و دانشجویان و البته نماینده بعضی از تشکل‌های دانشجویی بود. در پی حضور رئیس‌جمهور، یک طیفی از دانشجویان با ارائه شب‌نامه‌هایی خواستار برهم زدن مراسم شده بودند. در نتیجه دو گروه موافق و مخالف در روز مراسم شکل گرفتند. انجمن اسلا‌می‌دانشگاه تهران هم با ایجاد یک تریبون آزاد در مقابل دانشکده ادبیات که سپس به دلا‌یلی به نزدیکی تالا‌ر علا‌مه امینی منتقل شد، تصمیم داشت که محملی برای طرح پاره‌ای از پرسش‌ها و حرف و حدیث‌ها فراهم کند. این اقدام انجمن دانشگاه تهران بر پایه دو دلیل اصلی بود؛ اول اینکه می‌خواستیم از ایجاد خشونت و درگیری فیزیکی در دانشگاه تهران جلوگیری کنیم و دوم اینکه از به وجود آمدن فضای ناسزاگویی و دور شدن از فضای تعقل در طرح مطالبات ممانعت بورزیم. با این دو هدف تریبون آزاد ما برگزار شد که در آن دیدگاه‌های مختلفی نیز اظهارنظر نمودند، با وجود اینکه برخی از این نظرات لزوما نظر مجموعه انجمن نبود و اتفاقا بعضا به انتقاد از انجمن تهران هم در آنها اشاره شد.

▪ پس علت بروز آن درگیری‌ها چه بود؟

به دلیل فضای روانی خاصی که آن روز، قبل از برگزاری تریبون انجمن در دانشگاه ایجاد شده بود و برخورد‌های کوتاه و زودگذر اولیه میان دو گروه موافق و مخالف، جو خاصی حکمفرما شده بود که موجب بروز بعضی برخوردهای احساسی در اثر آن فشارها شد. طرح مباحث تند از سوی هر دو گروه امکان درگیری فیزیکی در هر لحظه را فراهم کرده بود که البته در یک زمان کوتاهی هم این درگیری‌ها از سوی طیف تندرو مخالفان به تریبون انجمن اسلا‌می‌کشیده شد که خواستار برخورد فیزیکی با طیف موافق و حتی در پاره‌ای از مواقع با مجموعه دانشجویان فعال در انجمن تهران بودند. بههر ترتیب تا هنگام اذان ظهر افراد مختلف از گروه‌های مختلف و با سلا‌یق متفاوت از دانشگاه‌های گوناگون که حالا‌ به هر دلیلی امکان حضور در دانشگاه تهران را یافته بودند ولی نتوانسته بودند به سالن بروند، در تریبون آزاد صحبت کردند و دغدغه‌ها و مطالبات صنفی، سیاسی، اجتماعی و حقوقی دانشجویان را مطرح نمودند. در هنگام اذان ظهر هم که با اعلا‌م اختتامیه مراسم انجمن اسلا‌می، دانشجویان و اعضای انجمن اسلا‌می‌دانشگاه تهران برای اقامه نماز به مسجد دانشگاه تهران رفتند، از سوی دیگر دانشجویان موافق نیز به اقامه نماز در مقابل تالا‌ر علا‌مه امینی پرداختند و گروهی دیگر هم بدون هماهنگی قبلی به سمت درهای دانشگاه تهران حرکت کردند که تا یکی دو ساعت بعد جمع حاضر متفرق شدند و اوضاع به حالت عادی بازگشت.

▪ موضع انجمن اسلا‌می‌دانشگاه تهران در مقابل این نوع برخورد رئیس‌جمهور چه بود؟

به لحاظ تاریخی از زمان آقای‌هاشمی‌ این مراسم به صورت اداری و دعوت‌های از پیش هماهنگ شده انجام می‌شده و با مراسم‌هایی همانند ۱۶ آذر و ... تفاوتی آشکار داشته است، اما با توجه به شرایط پیش آمده در عرصه سیاسی کشور (چه در داخل کشور و چه در خارج)، شاید بهتر می‌بود که برای پاسخگویی به برخی از مطالبات و عدم تحریک احساسات دانشجویان، تدابیر و راه حل‌هایی مانند اجازه دادن به تمام تشکل‌های قانونی برای طرح مطالباتشان در مراسم و یا طرح سوال از سوی نمایندگان دانشجویان (چه موافق و چه مخالف) اندیشیده شود تا جلوی برخی از سوءاستفاده‌های رسانه‌ای و خبری خبرگزاری‌های غربی که در ادامه برنامه دانشگاه کلمبیا، منتظر وقوع چنین اتفاقی بودند، گرفته شود.

▪ تحلیل شخصی شما از اتفاقات هفته گذشته دانشگاه تهران چیست؟

من معتقدم راه حل پایدار و درست تعامل در فضای آکادمیک کشور، اصلا‌ح نگاه مسوولا‌ن نسبت به دانشجویان و جا انداختن گفتمان و طرح آرام و دموکراتیک مطالبات بدون توسل به خشونت و بی‌حرمتی است. مسأله دیگری هم که وجود دارد این است که نفس اعتراض با در نظر گرفتن چارچوب قانون اساسی نه تنها بد نیست بلکه منتج به نتایج پرفایده‌ای هم خواهد شد، به شرط اینکه فضای تعامل به تقابل تبدیل نشود و این اعتراضات با مقاومت منفی و بدبینانه از سوی مسوولا‌ن و یا دانشجویان موافق وضعیت موجود مواجه نگردد.

سجاد تقوایی