پوشاک

تهیه لباس و پوشش و پیرایه شاید نخستین صنعتی باشد که ظرافت ذهنی انسان را با جدی‌ترین نیاز اولیه او پیوند زده و سنت‌هائی را در میان تمدن‌های مختلف جهان ایجاد کرده، که نه تنها …

تهیه لباس و پوشش و پیرایه شاید نخستین صنعتی باشد که ظرافت ذهنی انسان را با جدی‌ترین نیاز اولیه او پیوند زده و سنت‌هائی را در میان تمدن‌های مختلف جهان ایجاد کرده، که نه تنها در جهان باستان و مدنیت و تاریخ، بلکه حتی در آخرین سال‌های بیستمین قرن میلادی نیز، از وجوه افتراق و مصادیق شناخت هویت ملی و دینی ـ آیینی است.

ضربان معنا پرداز پوشش از منهای بی‌نهایت تا مثبت آن، در نوسان است و شاید هیچ پدیده صرفاً انسانی دیگری به اندازه البسه و پوشاک، واحد شاخص‌های سیاسی، و مذهبی نبوده و جدا کننده سریع، مستقیم و بلاواسطه هویت‌ها و توده‌های بشری نشده باشد.

صنعت نساجی و پوشاک، نخستین فعالیت پیله‌وران و هنرمندان است، که از کارگاه پیله‌وران و دست‌دوزان به کارخانه‌های بزرگ راه گشود، و هنوز هم مظهر و مبنای زیباترین، و زشت‌ترین و آلوده‌ترین مقاصد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و حتی وجوه روشن آیینی ملت‌ها و مذاهب مختلف و متعدد است. لباس نظامیان هر کشور سژری است در مقابل گلوله خودی و نشانه‌ای برای سلاح دشمن. لباس کشیشان کاتولیک وجه تمایز آئینی آنان با خدای مردان پروتستان، و لباس شیعه وجه تمایز باورهای مذهبی او با فتوا مردان مصری و سعودی، و پوشش سنتی ـ مذهبی بانوان ایرانی، شناسنامه روشن ملی و مذهبی آنان، پوشش زنان چینی وجه افتراق آنان با پیرایه ظاهری بانوان ژاپنی و... است.

پوشاک، کار مایه ایجاد نخستین تجارت عظیم بشری است و از این دیدگاه، بر صنایع غذائی انسان نیز مقدم است. ایران تا دهه ۵۰ یکی از صادر کنندگان عمده پنبه بود. میزان تولید پنبه محلوج ایران در سال‌های ابتدای دههٔ ۵۰، در حدود ۲۴۰،۰۰۰ تن بود که بالغ بر ۱۱۵،۰۰۰ تن آن صادر می‌شد. لیکن با رشد ناگهانی درآمدهای نفتی، از اوایل دههٔ ۵۰ و تقاضای داخلی روز افزون، صادرات پنبه به کلی قطع شد. در سال‌های دههٔ ۶۰ به‌دلیل رشد جمعیت و همچنین تنگناهای ایجاد شده بر اثر جنگ تحمیلی، تولید پنبه با کمبود ناگهانی مواجه شد.

کمبود بیش از حد پنبه در بازار داخلی،موجب شد تا به‌منظور تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنایع نساجی کشور، صادرات پنبه ممنوع اعلام شود. اختلاف زیاد عرضه و تقاضا در اوایل دههٔ ۷۰ به افزایش سریع قیمت داخلی نخ پنبه منجر شد. برای رفع این کمبود قراردادی پا یا پای با جمهوری ترکمنستان بسته شد که افزایش چشم‌گیر اما کوتاه مدتی را در واردات پنبه ایجاد کرد.

پوشاک کنترل کننده حرارت

راه حل موجود برای مشکل کردن عبور هوا از پارچه، افزایش چگالی (دانسیته) نخ‌های سازنده پارچه‌ها است. هرچند به‌خوبی چرم نخواهند بود ولی با استفاده از پارچه‌های چگالی بالا به طرز قابل قبولی خاصیت ضد باد شدن زیادی حاصل می‌شود. بسیاری از پارچه‌های مورد استفاده در تهیه کت‌ها از پارچه‌هائی با چگالی بالا هستند که اجازه عبور هوا به داخل را نمی‌دهند.

روش‌های مؤثرتر

روش طرح شده در بالا همگی به‌عنوان روش‌های کاربردی با خاصیت ضدسرمای ذاتی نامیده می‌شوند. یک روش که خصوصیت ضد سرما را افزایش می‌دهد. به‌عنوان گرم کردن واقعی مورد مطالعه قرار گرفته و بسیاری از محصولات آن نیز آماده بهره‌برداری شده‌اند.

یکی از آن‌ها روش گرفتن نور خورشید و تبدیل آن به اشعه مادون قرمز به منظور کمک به گرم شدن داخل لباس است. همچنین روشی برای افزایش خصوصیات نگهداری حرارت با دوباره استفاده کردن از گرمای خارج شده از بدن و جلوگیری از پراکنده شدن گرما است. در هر دو این روش‌ها از سرامیک‌های نوع تشعشعی مادون قرمز استفاده شده است. به‌عنوان یک روش مؤثرتر، برای گرم کردن، از تولید حرارت به وسیله عبور یک جریان ضعیف در الیافی که دارای سطح دگرگون شده‌آی هستند مورد آزمایش قرار گرفته است. این روش برای بعضی از کاربردهای خاص مورد مصرف دارد ولی به‌علت قیمت بسیار گران آن به ندرت برای عامه مردم قابل استفاده است.

اما روش قابل توجه دیگر، روشی است که استفاده از حرارت را به‌وسیله جذب ممکن می‌سازد در این روش از حرارت ایجاد شده به هنگام جذب یک گاز استفاده می‌شود. در مورد الیاف، هنگامی که گروه‌های آب دوست، بخار آب جذب می‌کنند، گرما تولید میظشود که به نام گرمای هیدراته شدن معروف است. چون پشم دارای گروه‌های آب دوست زیادی است حتی هنگامی که خیس باشد نیز گرم است.

مقدار حرارت هیدراته یا حرارت تولیدی به وسیله تعداد مولکول‌های بخار در هوا که می‌توانند جذب شوند تعیین می‌گردد. الیاف با گروه‌های بیشتر آب دوست، گرمای هیدراته بیشتری تولید می‌کنند همان‌طور که پشم‌دارای سه برابر گروه‌های آب دوست بیشتر از پنبه است. مقدار حرارت تولید شده به‌وسیله پشم نیز بیشتر از منسوجات پنبه‌ای است. در نتیجه اگر تعداد مساوی از گروه‌های آب دوست بتوان به پنبه داد، تولید گرمای هیدراته به وسیله پنبه افزایش می‌یابد و تولید حرارت آن به‌طور طبیعی افزایش می‌یابد.

لباس‌های خنک حتی در تابستان

تابستان ژاپن بسیار گرم و مرطوب است و تحت این شرایط آب و هوائی، کارکردن بسیار مشکل می‌باشد. در حال حاضر با استفاده از تجهیزات تهویه هوای پیشرفته، محیط کاری راحتی می‌توان ایجاد کرد. تجهیزات تهویه هوا مقدار زیادی برق مصرف می‌کنند، کارخانجات تولید برق نیز مقادیر زیادی سوخت نفتی برای تهیه برق مصرف می‌کنند.

وزارت صنایع و تجارت جهانی ژاپن برای محدودیت مصرف نفت توسط شرکت‌های تولید کننده برق، شرکت‌‌ها را به تنظیم کردن درجه حرارت وسایل تهویه هوای دفتر خود ۲۸c مکلف کرده است. ولی در این درجه حرارت، حتی با فعالیت‌ەای کم هم مردم عرق می‌ریزند و در نتیجه باید به فکر تهیه لباس‌هائی بود که در این درجه حرارت قابلیت پوشش راحتی داشته باشند.

آنچه در این راستا پدید آمده است، (پیراهن‌های راحت در ۲۸x) می‌باشد. تولید کنندگان پارچه‌های متفاوتی به اشکال متفاوتی ارائه داده‌اند که چند اصل کلی در همه آنها مشترک است.

اولاً بافته ایجاد شده توسط نخ‌ها و بافت‌های جدید قادر باشد عرق را به سرعت جذب کرده به سطح لباس انتقال دهد و سریعاً تبخیر کند.