سرگیجه

سرگیجه واژه ای است كه برای شرح طیف وسیعی از علایم به كار می رود كه این علایم شامل احساس منگی, بیهوشی, گیجی, تاب خوردن و احساس بی ثباتی می شوند

سرگیجه واژه خیلی صریحی نیست. وقتی فردی از سرگیجه شكایت می‌كند، درمانگر باید بداند كه دقیقا منظور وی چیست. بسیاری افراد از این واژه برای توضیح احساسی كه دقیقا بعد از ضعف كردن بروز كند، استفاده می‌كنند. برخی دیگر زمانی از این واژه استفاده می‌كنند كه احساس كنند خود آنها یا اتاق در حال تاب خوردن است. دلایل به مرز این حالت از خفیف تا فاكتورهای بسیار جدی‌تر طبقه‌بندی می‌شوند.

سوالاتی كه درمانگر در این زمینه از بیمار می‌پرسد او را به تشخیص دلیل بروز سرگیجه كمك می‌كند. برای مثال سوالاتی از این قبیل كه چه مدت سر گیجه داشته‌اید؟ این حالت چند وقت به چند وقت بروز می‌كند؟ آیا با حالت منگی، تهوع، استفراغ، یا گیجی همراه است؟ آیا سرگیجه به فعالیتها یا موقعیتهای خاص فیزیكی مربوط است؟ آیا فرد احساس می‌كند كه خودش یا اتاق در حال تاب خوردن است؟ آیا فرد از داروی خاص یا حتی داروهای غیر قانونی مصرف می‌كند؟ آیا فرد هیچ مشكل طبی دیگری نیز دارد؟ آیا در حركت و یا هماهنگ‌سازی با مشكل مواجه است؟ آیا در هنگام سرگیجه حالت اضطراب نیز وجود دارد؟

از این‌رو بیمار باید درباره‌ هر یك از این علائم یا احتمال علائم دیگر با درمانگر مشورت كند چرا كه این امر در تشخیص علت سرگیجه بسیار حائز اهمیت است. شایعترین شرایطی كه می‌تواند موجب بروز حالت سرگیجه شوند، شامل؛ بالا رفتن سن، كه می‌تواند احساس خفیف از سرگیجه در صورت وجود كم خونی بروز كند، كاهش گلبولهای قرمز خون، گرمای زیادی بدن كه ممكن است منجر به غش كردن فرد شود، مشكلات قلبی كه در این حالت قلب ضعیف شده و نمی‌تواند خون كافی به مغز پمپاژ كند، مصرف مواد مخدر و الكلی، ترس، اضطراب یا فشارهای احساسی، مشكلات گوش داخلی، كاهش فشار خون، كاهش قند خون، كاهش اكسیژن و كاهش جریان خون به مغز به ویژه در بیمارانی با سابقه سكته، مصرف داروهای مخوصص درمان فشار خون بالا یا بیماریهای كرونری - عروقی ، عفونت‌ها و اختلالات سیستم اعصاب، پاركیسنون، ام اس یا تومورهای مغزی، حالت خاص روانی مانند افسردگی و اضطراب هستند. در برخی موارد هم ممكن است هیچ علتی نداشته باشد. پیشگیری از بروز سرگیجه مربوط به علت بروز آن می‌شود. برای مثال اگر این حالت در اثر مصرف داروی خاصی صورت می‌گیرد حتما باید از آن پرهیز كرد. در مورد پایین بودن قند خون افزودن این ماده به وعده‌های غذایی اغلب مشكل را برطرف می‌كند. با این حال بسیاری از دلایل قابل پیشگیری نیستند. تشخیص علائم با سرگیجه مملو در با مراجعه به سابقه پزشكی فرد و نیز آزمایشهای جسمی صورت می‌گیرد، این ۲ مرحله كل اقداماتی است كه برای تشخیص كامل سرگیجه ضروری است. در موارد دیگر آزمایشهای بیشتری مانند تست قند خون و تست ویژه اشعه ایكس موسوم به الكتروانسفالوگرام صورت می‌گیرد. در صورت طولانی شدن علائم این اختلال ممكن است افراد مبتلا به خود و یا دیگران به دلیل عدم مراقبت و دقت آسیب برسانند. اما از سویی اكثر اثرات سوء بلند مدت سرگیجه بستگی به عامل مولد آن دارد كه به طور مثال سرگیجه مربوط به یك تومور مغزی ممكن است منجر به فوت بیمار شود. سرگیجه مسری نیست و معمولا اطرافیان بیمار را خطری تهدید نمی‌كند، اما بی دقت بودن آنها ممكن است به دیگران آسیب برساند برای مثال اگر فردی كه دچار این حالت شده رانندگی كند خطر تصادف بسیار افزایش می‌یابد.

درمان این اختلال ارتباط مستقیم با تشخیص عامل مولد آن دارد. گاهی اوقات مصرف دارو این اختلال را كاهش می‌دهد.