نقش مردان در تنظیم خانواده

طی قرن‌ها، راه جلوگیری از تولد فرزند ناخواسته به دست مردان بود ‌(نزدیکی منقطع یا پرهیز از نزدیکی)‌. کاندوم نیز که از حدود ??? سال قبل متداول شده است، نقش منحصر به فرد مردان در این …

طی قرن‌ها، راه جلوگیری از تولد فرزند ناخواسته به دست مردان بود ‌(نزدیکی منقطع یا پرهیز از نزدیکی)‌. کاندوم نیز که از حدود ??? سال قبل متداول شده است، نقش منحصر به فرد مردان در این عرصه را تقویت می‌کرد...

دست یافتن به روش‌های جدیدتر مثل قرص‌های خوراکی برای جلوگیری از حاملگی و استفاده از ابزار داخل رحمی‌ (آی.یو.دی) که از حدود ?? سال قبل میسر گردید، از نظر کمک به تعادل قدرت، تحولی عمده بود زیرا به زنان امکان می‌داد که در راه جلوگیری از فرزند ناخواسته تصمیم بگیرند و آن را به اجرا گذارند. ولی در عمل چنین نشد. تصمیم زنان هنوز در گروی قدرت و عزم مردان است و اگر نگرش مردان برای استفاده از این وسایل مثبت نباشد به کار گرفته نمی‌شوند. بنا به گزارش صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، فقط نزدیک به یک‌سوم از مردان مورد مطالعه کشورهای جهان سوم تنطیم خانواده را مسوولیت مشترک زن و مرد می‌شمارند و دو سوم بقیه آن را از اختیارات مرد می‌دانند.

مردان برای آگاهی از نقش و اثر خود در قلمرو بهداشت باروری، نیازمند اطلاع‌رسانی و فراهم شدن خدمات‌اند. دانش بسیاری از مردان در زمینه روابط جنسی، دستگاه تولید مثل مرد و زن و کارکرد آنها، جلوگیری از حاملگی، مراقبت‌های مورد نیاز زنان قبل از بارداری، در طول حاملگی و بعد از آن، شیردادن و تغذیه کودک و عفونت‌های دستگاه تولید مثل اندک است.

تنظیم خانواده موفق، از مصادیق دیگر ثمرات همکاری همسران و حمایت شوهر از زن است. اگر همسران به مشورت و مذاکره درباره ضرورت‌های هر مرحله از حیات جنسی خود و تصمیم‌گیری منصفانه عادت کنند چند بهره عمده خواهد داشت.

اول آنکه در کوچک‌ترین هسته اجتماعی یعنی خانواده، نطفه گفتگوی سالم و رعایت حقوق دیگران شکل می‌گیرد.

دوم، تصمیم‌گیری درباره برخی از مهم‌ترین موضوعات خانواده، مانند زمان بچه‌دار شدن یا تعداد فرزندان یا راه‌های پیشگیری از حاملگی، بر مبنای توافق زن و شوهر و آگاهی هر دوی آنان میسر می‌شود. به عنوان مثال، تجربه کشور ما نشان می‌دهد وقتی پای مردان به عرصه تنظیم خانواده باز شود حتی در استفاده از روش‌های ویژه زنان نیز تأثیری آشکار بر جای می‌گذارد در این تجربه درصد زنانی که به خوردن قرص‌های خوراکی جلوگیری از حاملگی ادامه می‌دهند در دو حالت با یکدیگر مقایسه شده است. یکی وقتی که «قرص» به خود زنان داده شود و دیگر زمانی که قرص‌ها در اختیار همسران زنان واجد شرایط قرار گیرد تا به زنان خود بدهند. این نکته از سویی مسوولیت‌پذیری و علاقه مردان به مشارکت در این راه و از سوی دیگر تأثیرپذیری زنان از شوهران در جلوگیری از حاملگی را نشان می‌دهد.

دکتر سوزان قلعه‌باغی

دکترای مدیریت بهداشت و درمان و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد