راه های طبیعی حفاظت از پوست در تابستان

با گرم شدن هوا در فصل تابستان بیماری ها و اختلالات پوستی مختلفی سراغ افراد می آید که درمان نکردن آن ها مشکلاتی را برای بیمار در درازمدت به وجود می آورد

با گرم شدن هوا در فصل تابستان بیماری‌ها و اختلالات پوستی مختلفی سراغ افراد می‌آید که درمان نکردن آن‌ها مشکلاتی را برای بیمار در درازمدت به‌وجود می‌آورد. یکی از رایج‌ترین اختلالات پوستی ماه‌های گرم سال، آفتاب‌سوختگی است که درجات آن متناسب با شرایط اقلیمی هر محیط متفاوت است و درمان‌های مختلفی را طلب می‌کند. علاوه‌براین تعریق زیاد، عرق‌سوز شدن، از دست رفتن آب بدن، گرمازدگی و بازشدن منافذ پوست همگی از جمله اختلالاتی است که توجه نکردن به آن‌ها منجر به‌ابتلا به برخی از بیماری‌های پوستی در افراد می‌شود. برای پیشگیری و درمان این اختلالات با دکتر سعید صانعی، درمانگر و مشاور گیاه پزشکی به گفت‌وگو نشستیم تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنیم.

● تابستانی آرام با طب ســـنتی

امروزه طب مکمل و جایگزین در کشورهای زیادی در جهان مورد اقبال قرار گرفته و افراد بسیاری برای درمان بیماری‌های‌شان از این شیوه‌های طبیعی استفاده می‌کنند؛ شیوه‌هایی که کم‌عارضه بوده و سلامت و تندرستی عمومی بدن را سرلوحه خود قرار داده‌اند.

طب سنتی ایران ‌هم یکی از همین شیوه‌های طبیعی درمانی در جهان است که اشتراکات قابل ملاحظه‌ای با طب سنتی هند و چین دارد. در این شیوه درمانی متناسب با شرایط آب و هوایی و اقلیم هر فرد، تدابیر و نکات بهداشتی- درمانی به افراد ارائه می‌شود که رعایت کردن آن‌ها می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های جسم و روح موثر باشد. دستوراتی که از آن‌ها با عنوان تدابیر حفظالصحی یاد می‌شود. اما در کنار این دستورات که به‌طور عمومی در اختیار مردم قرار می‌گیرد شیوه‌های درمانی وی‍ژه‌ای وجود دارد که با کمک گیاه درمانی، ماساژ، حجامت، فصد و زالودرمانی، اصلاح شیوه زندگی و دیگر روش‌های طب سنتی ایران به درمان بیماران می‌پردازند.

با گفت‌وگو با دکتر سعید صانعی، مشاور گیاه درمانی نکات جدید و قابل تأملی را درباره شیوه‌های طب سنتی ایران در رویارویی با روزهای گرم تابستان و آفتاب سوزان آن به دست می‌آوریم؛ نکاتی که با رعایت آن‌ها می‌توانیم تا حد بسیار زیادی از بروزآفتاب سوختگی، گرمازدگی و دیگر بیماری‌های شایع در فصل تابستان پیشگیری کنیم. در این مصاحبه علاوه بر این درباره راه‌های درمان انواع آفتاب سوختگی‌ها و چگونگی تهیه کرم‌های طبیعی و خانگی مطالبی ارائه شده است. با مطالعه این شماره سیب سبز علاوه بر این مصاحبه شیوه ماساژ درمانی برای درمان بی‌خوابی، گیاهان دارویی مناسب برای کودکان و انواع بخورهای گیاهی مناسب پوست خود را خواهید شناخت.

● افزایش متابولیسم پوست و آفتاب‌سوختگی

آفتاب‌سوختگی یکی از طبیعی‌ترین عوارض روزها و ماه‌های گرم سال است. بروز این پدیده در تابستان و نمود آن به‌صورت آفتاب سوختگی‌های درجه یک تا ۳ به دو عامل مهم درونی و بیرونی مرتبط است که مهم‌ترین آن‌ها مربوط به ترشح موادی است که کبد وارد خون انسان می‌کند. ترشح این مواد از کبد به درون خون در فصل‌های گرم سال در برخی از نمونه‌ها موجب افزایش متابولیسم پوست شده و در نتیجه پوست را در مقابل تابش نور خورشید حساس می‌کند. علاوه بر این میزان خشکی و رطوبت هوای محیطی که در آن زندگی می‌کنیم نیز در شدت بروز آفتاب‌سوختگی نقش موثری دارد. هر چه میزان خشکی هوا بیشتر و میزان رطوبت آن کمتر باشد درصد آفتاب‌سوختگی در بدن افزایش می‌یابد.

● از آفتاب سوختگی پیشگیری کنید

آفتاب‌سوختگی‌ها انواع مختلفی دارند اما آفتاب‌سوختگی‌هایی که بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد پوست بدن را اشغال می‌کنند عموما در گروه آفتاب سوختگی‌های جدی قرار دارند که برای درمان آن‌ها باید اقدام کرد. در این حالت علاوه‌بر سوزش پوست، گرمازدگی، بی‌حالی و در مواردی ضعف به سراغ بیمار می‌آید. در این شرایط علاوه‌بر خارش سطح آفتاب سوخته و بروز حساسیت در این ناحیه بیمار ممکن است از بی‌حالی نیز رنج ببرد. بهترین اقدام برای پیشگیری از آفتاب‌سوختگی از دیدگاه متخصصان طب رایج و درمانگران طب سنتی ایران، محافظت بدن در مقابل تابش مستقیم نور آفتاب به وسیله لباس، کلاه، دستکش، کرم‌های ضدآفتاب و عینک آفتابی است. این شیوه به‌ویژه برای افرادی که در محیط‌های باز فعالیت می‌کنند بسیار لازم و ضروری است.

● درمان سوختگی با ژل آلوورا

یکی از ساده‌ترین شیوه‌های درمان آفتاب سوختگی‌ها در منزل استفاده از ژل گیاه آلوورا است. برای این کار لازم است، این ژل را از دیواره مرکزی گیاه خارج کرده و آن را روی سطح آفتاب سوخته بمالید. پس از مدتی که ژل روی پوست خشک شد آن را با آب ولرم بشویید. باید دقت کنید، هنگام مالش این ژل بیش‌ازحد فشار به پوست دست وارد نکنید. این ژل را به‌صورت صنعتی نیز می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید. علاوه‌بر این شیوه کمپرس آب سرد نیز در درمان و تسکین حرارت آفتاب سوختگی‌ها موثر است. برای این منظور با کمک دستمالی مرطوب سطح آفتاب‌سوختگی را بپوشانید.

● دور این غذاها را خط بکشید

در طب سنتی ایران برای پیشگیری از آفتاب‌سوختگی توصیه‌های غذایی و رژیم غذایی ویژه‌ای ارائه شده است. درمانگران این طب به بیماران خود توصیه می‌کنند، در فصل تابستان از مصرف غذاها و مواد خوراکی گرم مزاج پرهیز کنند. از دیدگاه این درمانگران مصرف این غذاها موجب افزایش حرارت خون می‌شود. این افزایش حرارت درونی در کنار حرارت و نوری که از سوی خورشید به بدن تابیده می‌شود، چندبرابر شده و زمینه آفتاب‌سوختگی در بدن را به‌شدت بالا می‌برد.

● با سیب‌زمینی ماسک بسازید

استفاده از رنده سیب‌زمینی و ماسک کردن آن روی آفتاب‌سوختگی‌ها، تاثیر زیادی در کاهش میزان حرارت و پیشگیری از آفتاب‌سوختگی‌ها دارد. در حقیقت رنده سیب‌زمینی دارویی جایگزین ژل آلووراست. در شرایطی که این ژل را در دسترس نداشتید بهتر است از رنده سیب‌زمینی برای تسکین حرارت و درمان آفتاب‌سوختگی بهره بگیرید. زیرا زمان استفاده از این مواد هر چه به آفتاب‌سوختگی نزدیک‌تر باشد، پوست بهتر و زودتر درمان می‌شود. اقدام سریع برای درمان آفتاب‌سوختگی مانع از بروز درد و خارش در بدن می‌شود.

● کرم گیاهی کدو و خیار ضد‌سوختگی

متخصصان طب سنتی استفاده از کرم کدو و خیار را یکی از بهترین کرم‌های گیاهی برای درمان آفتاب‌سوختگی‌ها می‌دانند. تهیه این کرم بسیار ساده است و شما می‌توانید با تهیه آن در منزل از آن برای درمان و پیشگیری از ابتلا به آفتاب‌سوختگی استفاده کنید. برای شروع بهتر است آب خیار و آب کدو را به کمک دستگاه آبمیوه‌گیری بگیرید و آن را با روغن کنجد یا مقداری وازلین به مقدار مساوی مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید تا آب موجود در آن بخار شود. پس از این مرحله، مخلوط روغنی شکل به دست آمده را درون یخچال قرار داده و اجازه دهید سرد شود. استفاده از این کرم علاوه‌بر خنک کردن سطح پوست و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در پیشگیری از آفتاب‌سوختگی‌های درجه یک و دو نیز موثر است.

● پیشگیری از آفتاب‌سوختگی

استفاده از کرم «سفیداب روی» بر پوست بدن پیش از خروج از منزل و قرار گرفتن در معرض تابش نور مستقیم خورشید در پیشگیری از ابتلا به آفتاب‌سوختگی بسیار موثر است.

«سفیداب روی» که با نام صنعتی اکسیددو زنگ در داروخانه‌ها یافت می‌شود در پیشگیری و درمان آفتاب‌سوختگی بسیار موثر است. علاوه‌بر این استفاده از روغن بادام تلخ نیز یکی دیگر از شیوه‌های طبیعی برای پیشگیری و درمان آفتاب‌سوختگی است. با وجود این هنوز هم متخصصان طب سنتی و مدرن پیشگیری از آفتاب‌سوختگی و استفاده از پوشش مناسب را بهترین راه برای پیشگیری و درمان آفتاب‌سوختگی می‌دانند.

● چرا در تابستان بیشتر عرق می‌کنیم؟

تعریق بدن یکی از واکنش‌های سیستم دفاعی بدن برای کاهش حرارت بدن و متعادل نگه داشتن میزان حرارت درونی بدن است. عرق کردن به پوست کمک می‌کند تا حرارت موجود در خود را به بیرون منتقل کرده و به این ترتیب احساس خنکی کند. میزان تعرق افراد در فصل تابستان و با گرم شدن هوا بیشتر می‌شود. گاهی این میزان آن‌چنان افزایش می‌یابد که ظاهر ناخوشایندی را برای افراد به‌وجود می‌آورد. به این ترتیب که ممکن است میزان زیاد تعریق موجب خیس شدن لباس شده و ظاهر افراد را درمحیط‌های رسمی ناخوشایند کند. با وجود این تعریق بدن حتی در فصل‌های گرم سال به جز کاهش حرارت، دلایل مختلفی از قبیل ضعف عمومی بدن و کمبود میزان انرژی نیز می‌تواند داشته باشد.

● رابطه عرق‌سوزی با افراد چاق

عرق‌سوزی یا سوختگی‌های سایشی از جمله شایع‌ترین دردسرهای فصل گرم سال است. این اختلال بیشتر در افرادی که دچار اضافه وزن یا چاقی هستند دیده می‌شود. البته افرادی که از لباس‌های زیر تنگ نیز استفاده می‌کنند نسبت به سایر افراد بیشتر دچار عرق‌سوز شدن یا سوختگی‌های سایشی می‌شوند. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای پیشگیری از این عارضه که غالبا با بروز بیماری قارچ پوستی نیز همراه است، پرهیز از پوشیدن لباس‌های زیر تنگ و انتخاب این لباس‌ها از جنس خنک و نخی است. استفاده از روغن نباتی جامد در درمان این عارضه بسیار مفید است. حتی بسیاری از افراد چاق می‌توانند از این روغن برای پیشگیری از ابتلا به سوختگی‌های سایشی رایج در فصل تابستان و روزهای گرم استفاده کنند. غالبا این سوختگی‌ها در کشاله ران و زیربغل اتفاق می‌افتد و پیشگیری از بروز آن‌ها نسبت به درمان آن ساده‌تر است.

● چرا در تابستان باید پتاسیم بخوریم؟

درصورتی که تعریق بدن در فصل تابستان زیاد باشد و فرد پس از عرق کردن احساس سرما کند به این ترتیب که عرق سرد بر بدن او بنشیند، این امر نشانه بروز ضعف یا کمبود انرژی در بدن اوست. درمانگران طب سنتی برای درمان این عارضه مصرف پتاسیم را بهترین راه‌حل برای از بین بردن ضعف و جبران کردن میزان انرژی مورد نیاز بدن می‌دانند. یکی از بهترین منابع پتاسیم سیب است. بنابراین بهتر است سیب رنده شده را با مقدار کمی گلاب و یک قاشق غذاخوری شکر مخلوط کرده و روزانه میل کنند.

● برای کنترل تعریق چه بخوریم ؟

برای کنترل تعریق علاوه‌بر مصرف سیب که به آن اشاره شد، مصرف گوشت گوسفندی که به کمک گلاب و زعفران پخته شده باشد نیز در درمان ضعف عمومی بدن و کنترل تعریق‌های سرد در فصل تابستان بسیار موثر است. علاوه‌بر این مصرف حلوایی که با کمک آرد گندم، روغن زیتون، گلاب و زعفران تهیه شده باشد نیز در درمان تعریق تابستان بسیار موثر خواهد بود. در کنار این غذاها استفاده از میوه‌ها و گیاهان تازه از قبیل پرتقال، نارگیل، ریواس، لوبیا قرمز، کلم قرمز، کلم قمری و آب هویج نیز مفید است.

● تعریق و ضعف قوه ماسکه پوست

گاهی ضعف قوه ماسکه پوست منجربه کنترل نشدن میزان تعریق و برون‌ریزی بیش‌ازحد آن در پوست بدن می‌شود. قوه ماسکه پوست در حقیقت همان قوه‌ای است که موجب کنترل دستگاه کلیه، مجاری اداری و خروج فضولات از بدن می‌شود. این قوه در تمامی ارگان‌ها و اعضای بدن وجود دارد و ضعف آن موجب بروز اختلال در عملکرد دستگاه‌ها می‌شود. بنابراین این قوه درصورتی که دچار ضعف یا بحران شود، اختلالاتی در عملکرد پوست به‌وجود می‌آورد.

ماده معدنی مردارسنگ یکی دیگر از داروهای سنتی با منشا طبیعی است که برای کنترل میزان تعریق پا و جلوگیری از بوی بد پا از سوی درمانگران طب سنتی بسیار توصیه شده است.

● دلایل بدبویی عرق ؟

مصرف داروهای شیمیایی یا وجود سم در بدن انسان از جمله عواملی است که موجب بدبویی عرق در فصل تابستان می‌شود. گاهی که ماده‌ای سمی در بدن وجود دارد، کل بدن برای مقابله با این سم و دفع آن تلاش می‌کند. پوست نیز یکی از این اندام‌هاست که برای تخلیه سلول‌های خود از مواد مسموم تلاش کرده و آن‌ها را به کمک عرق از خود دور می‌کند. خروج این عرق با مواد سمی موجب ساطع شدن بوی بدی می‌شود که گاهی بسیار آزار‌دهنده است. علاوه‌بر این‌که مصرف برخی از مواد شیمیایی و داروها نیز موجب تغییر رنگ و بوی عرق شده بلکه باعث تغییررنگ ادرار افراد هم می‌شود که در طب سنتی ایران، درمان خاصی برای هر یک از آن‌ها وجود دارد.

● بهترین خوشبو‌کننده گیاهی چیست؟

به اعتقاد درمانگران شیوه‌های طبیعی درمان استفاده از گِل‌های استحمام که از زمان‌های گذشته در حمام‌های عمومی و خصوصی مورد استفاده مردم قرار می‌گرفت، بهترین راهکار برای دفع بوی عرق بدن و خوشبو شدن بدن است. این گل‌ها که امروزه در بسته‌بندی‌ها و قالب‌های زیبا توسط کشورهای اروپایی به مردم سراسر جهان ارائه می‌شود به وفور در کشورمان وجود دارد و همان گل حمام یا گل سرشور خودمان است که مردم از زمان‌های قدیم برای خوشبو کردن بدن از آن‌ها استفاده می‌کردند. برای افزایش تاثیر این گل کافی است، آن را برای مدتی در مجاورت گل‌های سرخ قرار دهید. برای مصرف این گل نیز بهتر است پیش از مصرف آن را درون آب گرم قرار دهید تا بتوانید به‌راحتی سنگ ریزه‌هایی که در آن وجود دارد را جدا کنید. این گل علاوه‌بر خاصیت خوشبوکنندگی از جمله داروهای طبیعی برای افزایش قوت قوه ماسکه پوست است.

● راهی برای کنترل تعریق کف پا

ماده معدنی مردارسنگ یکی دیگر از داروهای سنتی با منشا طبیعی است که به‌راحتی از طریق عطاری‌ها و داروخانه‌های داروهای گیاهی قابل دسترسی و تهیه است. این دارو که به‌صورت پودرشده در بازار موجود است برای کنترل میزان تعریق پا و جلوگیری از بوی بد پا از سوی درمانگران طب سنتی بسیار توصیه شده است. در حقیقت مجاور بودن این دارو با پوست پا هنگام فعالیت‌های روزانه موجب می‌شود تا انواع میکروب‌ها و آلودگی‌هایی که در نزدیک پا وجود دارد از بین برود و جایی برای رشد باکتری‌ها و بروز بوی بد باقی نماند. برای استفاده از این داروی معدنی کافی است مقداری از پودر آن را درون کفش یا جوراب خود بریزید تا شاهد اثرات معجزه آسای آن در کنترل تعریق و بوی بد پا باشید.

● نکاتی حیاتی برای روزهای تابستانی

رعایت نکاتی بسیار ساده در روز و شب‌های تابستان می‌تواند موجب پیشگیری‌از بسیاری از عوارض ناشی از این گرما و رطوبت این فصل شود.

اگر در فصل تابستان زیاد به سفر می‌روید و عموما شهرهای شمالی یا جنوبی کشور و جاهای مرطوب را برای مسافرت انتخاب می‌کنید، بهتر است مردارسنگ به همراه داشته باشید. این دارو کمک می‌کند تا پای شما در محیط‌های مرطوب به بوی بد گرفتار نشود.

در روزهای تابستانی سعی کنید بیشتر از کفش‌های جلو باز، صندل و کفش‌هایی که تخت‌های چرمی دارند، استفاده کنید.

دقت کنید دمپایی یا کفش شما کفی‌های متخلخل داشته باشد. وجود این کفی‌ها و برجستگی‌های موجود در آن‌ها کمک می‌کند تا کف پا به‌طور مستقیم به کفی کفش نچسبد. تماس مستقیم این ۲ با هم و ‌عبور نکردن هوا از میان آن‌ها موجب تعریق بیشتر و بروز بوی بد پا می‌شود. ضمن آن‌که با کمک این کفی‌ها احتمال رشد باکتری‌ها در محیط مرطوب کف پا و درون کفش ناممکن می‌شود.

سیب سبز

باز نشر اختصاصی: مجله اینترنتی Bartarinha.ir