سقط مکرر

از دست دادن جنین قبل از ۴ ماهگی (۲۰ هفتگی) واقعه‌ای ناگوار است که در والدین موجب احساساتی چون احساس گناه، خشم، سرخوردگی و ناامیدی می‌شود و در کنار اینها احساس نگرانی در مورد …

از دست دادن جنین قبل از ۴ ماهگی (۲۰ هفتگی) واقعه‌ای ناگوار است که در والدین موجب احساساتی چون احساس گناه، خشم، سرخوردگی و ناامیدی می‌شود و در کنار اینها احساس نگرانی در مورد حاملگی بعدی همواره وجود دارد. حال تصور کنید پدر و مادری که سه بار یا بیشتر این تجربه را داشته‌اند، چه احساسی دارند؟

از هر ۳۰۰ زوج یک زوج دچار مشکل سقط مکرر (۳ بار یا بیشتر دفع محصولات حاملگی قبل از ۲۰ هفتگی) می‌شوند. اگر زوجین برای اولین سقط با یک پزشک مشورت می‌کنند، زوج‌هایی که دچار سقط مکرر شده‌اند با پزشکان متعدد و با تخصص‌های متفاوت مشورت کرده و به دنبال علت آن هستند.

قبل از هر چیز باید گفت که سقط جنین در بیشتر موارد به‌دلیل کم کاری یا اهمال پدر یا مادر نیست و نباید آنها در این مورد خود را مقصر بدانند اما شایع‌ترین علت باز هم اختلالات ژنتیکی است که تا ۵۰ درصد موارد علت سقط‌های مکرر است. برای شناسایی این علت نیاز به بررسی ژنتیکی پدر و مادر است و بررسی ژنتیکی محصولات حاملگی دفع شده (جنین مرده و جفت و پرده‌های بارداری) در اسرع وقت کمک‌کننده است هر چند ممکن است این بافت‌ها به دلیل مردن جنین یا آسیب دیده بودن آنها خیلی قابل بررسی نباشند. از دلایل شایع دیگر اختلالات ایمونولوژیکی است که می‌تواند در مادر موجود بوده و موجب انعقاد غیرعادی خون و عدم خون‌رسانی به جنین و نهایتا فوت جنین شودکه این اختلالات با بررسی‌های آزمایشگاهی خاص قابل شناخت و تا حدودی قابل درمان هستند.

گاهی اختلالات سیستم غدد درون‌ریز مثل کم کاری تیروئید یا کم‌کاری‌های خاص تخمدانی علت این مشکل بوده که اینها نیز تا حدود زیادی قابل درمان هستند. از علل دیگر می‌توان به نقص‌های ساختمانی رحم و لوله‌ها اشاره کرد که گاه علت اصلی سقط مکرر هستند مثل رحم دوشاخ، نارسایی دهانه رحم، چسبندگی‌های داخل رحمی یا میوم‌های داخل رحمی که شکل رحم را نامتقارن کرده و منجر به سقط می‌شوند که این مشکلات نیز قابل درمان با انواع جراحی‌های تخصصی هستند. عفونت ها هم علت نادر دیگر سقط‌های مکرر هستند. به هر حال آن چه بر اساس تحقیقات واضح است این که در کسی که سه بار سقط داشته احتمال موفقیت حاملگی بعدی و سالم متولد شدن نوزاد حتی بدون هیچ درمانی بیشتر از سقط دوباره است و در کنار مراقبت‌های مناسب قبل و در شروع بارداری این احتمال باز هم بیشتر می‌شود. در مادرانی که بالای ۳۵ سال دارند یا قبل از سقط از زنده بودن جنین مطمئن بوده‌اند بررسی‌های تخصصی ذکر‌شده باید پس از دو بار سقط انجام شود.

این مادران باید بررسی‌های آزمایشگاهی و رادیولوژیک را قبل از بارداری انجام داده و درمان‌های لازم را دریافت کنند و طی بارداری هم بخصوص تا پایان ۳ ماهه اول هر دو هفته مراقبت و سونوگرافی شوند تا از سلامت جنین مطمئن شوند.

دکتر ثریا عالمی

جراح و متخصص بیماری‌های زنان و زایمان