شنبه, ۲۰ بهمن, ۱۴۰۳ / 8 February, 2025
چرا مأمون , امام رضا ع را مسموم كرد
شیخ مفید در ارشاد می نویسد : امام رضا ( ع ) مأمون را در خلوت بسیار مورد پند و اندرز قرار می داد و او را از خداوند می ترساند و آنچه بر خلاف دستور آن حضرت انجام می شد زشت می شمرد . مأمون در ظاهر سخنان آن حضرت را قبول می كرد ولی ناراحتی و سرگردانی خویش را از نصایح امام پنهان می داشت . روزی حضرت رضا ( ع ) نزد مأمون آمد و دید كه او برای نماز وضو می سازد و غلامش آب بر دست او می ریزد . پس امام ( ع ) به وی فرمود : ای امیرمؤمنان ! در پرستش پروردگارت كسی را شریك قرار مده . مأمون نیز آن غلام را رد كرد و خود به تنهایی كار وضویش را به انجام رساند . ولی این فرمایش امام ( ع ) كینه و خشم او را نسبت به آن حضرت افزون كرد . همچنین هرگاه مأمون در محضر آن امام ( ع ) درباره فضل بن سهل و برادرش سخن می گفت : امام ( ع ) عیبب كارهای آن دو را برای مأمون بازگو می كرد و از شنیدن سخنان آنان وی را بر حذر می داشت . فضل و حسن نیز به این مطلب پی بردند و همواره در نزد مأمون از آن حضرت بدگویی می كردند و سخنانی می گفتند كه امام رضا ( ع ) را از چشم مأمون بیندازند و او را از میل و علاقه مردم نسبت به آن حضرت می ترسانیدند . آن دو آنقدر به این كار خود ادامه‌دادند تا نظر مأمون رانسبت به امام ( ع ) برگرداندند به طوری كه مأمون كمر به قتل وی بست . ابو الفرج اصفهانی گوید : امام رضا( ع ) بیمار شد و در همان بیماری بدرود حیات گفت . پیش ازاین ، امام نزد مأمون از فرزندان سهل یاد می كرد و عیب كارهای آنان را به وی گوشزد می كرد و مأمون را از توجه به آن دو باز می داشت و بدیهایشان را به وی تذكر می داد .
اما كلینی در كافی روایتی مبنی بر مسمویت آن حضرت نقل نكرده است چنان كه درباره پدر امام هشتم ، حضرت موسی بن جعفر ( ع ) ، نیز روایتی دال بر مسمومیت وی نیاورده است هر چند كه مرگ امام كاظ‌م ( ع ) در اثر مسمومیت بسیار مشهور و معروف بوده است .
بلكه وی تنها به ذكر این نكته بسنده كرده است كه امام كاظ‌م ( ع ) در زندان " سندی بن شاهك " چشم از جهان فرو بست . اربلی در كشف الغمهٔ می نویسد : از برخی از موثقان شنیده ام كه سید رضی الدین علی بن طاووس موافق با این نظریه نبود كه مأمون امام رضا را مسموم ساخته بود . حال آنكه سید در این گونه امور اهل مطالعه و پژوهش بود و آنچه از رفتار مأمون ظاهر است دلالت بر مهربانی وی بر امام و میل او به آن حضرت و ترجیح وی بر خاندان و فرزندانش می باشد و اینها قراینی است كه این نظر را تأیید و اثبات می كنند .
سبط بن جوزی در تذكرهٔ الخواص سخنی دارد كه گویا آن را از ابو بكر صولی در كتاب الاوراق نقل كرده است . وی گوید : گروهی خیال كرده اند كه مأمون ، امام رضا را مسموم ساخته است امااین سخن صحیح نیست . بلكه وقتی علی بن موسی ( ع ) در گذشت ، مأمون گریه و زاری سر داد و اندوهگین شد و چند روزی چیزی نخورد و نیاشامید و از لذت خود را بر كنار داشت .
بعدا در این باره مفصل سخن خواهیم گفت . شیخ مفید گوید : روزی حضرت با مأمون غذایی‌خوردند و حضرت از آن خوراك بیمار شد و مأمون نیز خود را به بیماری زد . ابو الفرج اصفهانی هم گوید : امام رضا ( ع ) بیمار شد پس مأمون به عیادت آن حضرت می آمد همین كه بیماری امام ( ع ) سنگین شد ، مأمون نیز تظاهر به بیماری كرد و چنین وانمود ساخت كه آن دو خوراك زیان آوری خورده اند و هر دو دچار بیماری گشته اند .
نگارنده : سخن شیخ مفید حاكی از آن است كه مأمون در این غذای امام رضا ( ع ) سم ریخت و خود نیز به بیماری تظاهر كرد تا به مردم وانمود كند كه امام رضا ( ع ) در اثر خوردن آن غذای زیان آور بیمار شده نه در اثر سم . لكن عبارت ابو الفرج نمایانگر آن است كه غذا مسموم نبود بلكه سم در چیزی غیر از غذا بوده است ، چنان كه خواهد آمد ، لكن مأمون چنین وانمود كرده است كه بیماری در اثر خوردن غذای زیان آور بوده و این به صواب نزدیك تر است . ابو الفرج اصفهانی گوید : رضا ( ع ) همچنان بیمار بود تا آن كه مرد . و درباره وفات وی اختلاف شده است و به هر حال سبب وفات او سمی بود كه آن را نوشید . شیخ مفید و ابو الفرج نیز با عباراتی نزدیك به عبارت شیخ ، گویند : محمد بن علی حمزه از منصور بن بشیر از برادرش عبد الله بن بشیر روایت كرده كه گفت : مأمون به من دستور داد كه ناخنهایم را عادهٔ بلند كنم و آنها را به كسی نشان ندهم من نیز دستورش را اجراكردم سپس خواست و چیزی شبیه تمبر هندی به من داد و گفت : این را به دستان خود بمال . من نیز چنین كردم سپس برخاست و از پیش من رفت و بر امام رضا ( ع ) داخل شد و از آن حضرت پرسید : چگونه‌ای ؟ امام ( ع ) فرمود : امید بهبود دارم گفت: من نیز بحمد الله بهترم . و به امام رضا ( ع ) گفت : آیا امروز كسی از پرستاران و غلامان به نزد شما آمده است ؟ حضرت فرمود : خیر . مأمون خشمناك شد و بر غلامانش فریاد زد . و به امام رضا( ع ) فرمود : هم اكنون آب انار را بگیر و بخور كه برای رفع این بیماری چاره ای جز خوردن آب انار نیست . سپس مرا طلبید و گفت : برای ما انار بیاور چون انار آوردم گفت : برایم آب آنها را به دستت بگیر . من نیز چنان كردم و مأمون به دست خود آن را به رضا ( ع ) نوشانید و همین موجب مرگ آن حضرت بود . زیرا امام ، بعد از نوشیدن این آب انار ، بیش از دو روز زنده نبود . محمد بن علی بن حمزه از ابو صلب هروی روایت می كند كه گفت : پس از آن كه مأمون از نزد امام رضا ( ع ) بیرون آمد ، پیش آن حضرت رفتم .
ایشان به من فرمود : ای ابوصلب ! اینان كار خود را كردند و شروع به ذكر توحید و تمجید خداوند كرد . محمد بن علی گوید و از محمد بن جهم شنیدم كه می گفت : حضرت رضا ( ع ) شیفته انگور بود پس قدری انگور برای آن حضرت تهیه كردند و در جای حبه های آن چندروز سوزنهای زهرآلود زدند سپس آن سوزنها را كشیدند و آن انگور زهر آلود را برای آن حضرت آوردند . امام رضا ( ع ) كه به همان بیماری كه پیش از این گفته شد ، مبتلا بود از آن انگور زهر آلود بخورد و همین امرموجب شهادت آن حضرت گردید . گویند : این نوع زهر ، از زهرهای بسیار كاری است .
علی بن عیسی اربلی در كشف الغمهٔ گوید : شیخ مفید درباره علت شهادت امام رضا ( ع )چیزی راعنوان كرده كه عقل من آن را نمی پذیرد و شاید من خطا كار باشم .
مفید گوید : امام ( ع ) در پیشگاه مأمون عیب پسران سهل را باز می گفت و از آنان به بدی یاد می كرد و مواردی از این قبیل . حال آن كه اشتغال امام به امور دنیوی و اخروی و نیز اشتغالش به خداوند به او امكان چنین كارهایی را نمی داده است . همچنین بنابر نظر مفید ( ره ) دولت مذكور از اساس فاسد بوده و بر پایه ای ناپسند بنیاد شده است . و امام ( ع ) همه تلاشش را در جهت غیبت از فرزندان سهل به كار گرفته بود تا آن كه موجب گردید آن دو نیز پیش خلیفه آیند و نظر او را نسبت به امام تیره كنند . از طرفی نصیحت امام به مأمون و فرمایش آن حضرت به وی ،در چیزی كه به حال دینش سودمند بود ، نمی تواند موجب قتل آن حضرت و ارتكاب چنان جنایت بزرگی شود . بلكه در این باره كافی بود كه مأمون آن حضرت را به نزد خود راه نمی داد و یا از ایراد نصایحش جلوگیری می كرد .از طرفی ما تا كنون نشنیده ایم كه اگر سوزن را در دانه های انگور جای دهند انگور نیز مسموم می شود و قیاس طبی نیز بر صحت چنین كاری شهادت نمی دهد و خداوند تبارك و تعالی به حال همگان آگاه است و بازگشت همه به سوی اوست و در پیشگاه او دشمنان و مخالفان جمع خواهند شد .
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست