کاربرد آراِس اِس درکتابخانه های تخصصی

با وجود گستردگی و افزایش روزافزون محتوای اطلاعاتی پیوسته و نیاز اطلاعاتی مستمر به دسترس پذیری آسان به این محتوا, متخصصان حوزه های مختلف همواره برای جستجوهای اطلاعاتی خود و در یافتن منبع یا مطلب مورد نظر, با کمبود زمان مواجه هستند

با وجود گستردگی و افزایش روزافزون محتوای اطلاعاتی پیوسته و نیاز اطلاعاتی مستمر به دسترس‌پذیری آسان به این محتوا، متخصصان حوزه‌های مختلف همواره برای جستجوهای اطلاعاتی خود و در یافتن منبع یا مطلب مورد نظر، با کمبود زمان مواجه هستند. از سوی دیگر کتابخانه‌های تخصصی نیز با مشکل کاهش منابع، زمان و نیروی انسانی برای سرویس‌دهی و رفع نیاز اطلاعاتی متخصصان مذکور روبرو هستند. امروزه از «فناوری رانش» یا «فناوری دهنده» با عنوان فناوری «آر‌اس‌اس» برای سرعت‌بخشی به اشاعه اطلاعات روزآمد می‌توان استفاده کرد. آر‌اس‌اس‌رسان‌ها به صورت خودجوش اطلاعات را به کاربران می‌رسانند و می‌توان آن‌ها را در صفحات وبی ثبت کرد یا توسط آر‌اس‌اس‌خوان‌ها آن‌ها را خواند. آر‌اس‌اس‌رسان کاربردهایی نظیر به‌روزرسانی محتوای صفحات تحت وب، فهرست‌های خواندنی، فهرست مندرجات، اخبار آگاهی‌رسانی جاری، راهنماها، و ... را دارد. این مقاله ضمن معرفی فناوری آر‌اس‌اس به عنوان یکی از ابزارهای نسل جدید وب، به مزایا و کاربردهای آر‌اس‌اس‌رسان در نسل جدید کتابخانه‌ها بویژه کتابخانه‌های تخصصی اشاره می‌کند و راهکارهایی را برای استفاده از این ابزار در جهت رفع نیازهای اطلاعاتی متخصصان و کاربران در چنین کتابخانه‌هایی ارائه می‌دهد.

● مقدمه

«تیم اورایلی» و «دیل دارتی» مفهوم «وب ۲» را در سال ۲۰۰۴ ابداع کردند که کاربرد و استفاده از ابزارها و پلتفورم‌ها با تمرکز بر کاربر است. پیاده‌سازی فناوری‌های وب ۲ و نظریه‌های کتابخانه‌ها به پیدایش مفهوم «کتابخانه ۲»[۱] منجر شد (Wright ۲۰۰۷). در سال ۲۰۰۵ «میلر»[۲] (۲۰۰۵a; ۲۰۰۵b) اصطلاح «کتابخانه۲» را برای اولین بار در وبلاگش ذکر کرد. «مانس»[۳] (۲۰۰۶) کتابخانه ۲ را کاربرد تعاملی، مشارکتی، و چندرسانه‌ای فناوری‌های تحت وب در سرویس‌ها و منابع تحت وب کتابخانه‌ای می‌داند. به عقیده وی، چنین کتابخانه‌هایی از عناصری چون کاربر- محوری، استفاده از چندرسانه‌ای‌ها، تعامل مستقیم با کاربر، و استفاده از روش‌های ابداعی بهره‌مند هستند.

کتابخانه‌های تخصصی همانند دیگر کتابخانه‌ها همیشه با مشکل بودجه و کمبود نیروی انسانی متخصص روبرو هستند. به عقیده نگارنده از آنجا که این کتابخانه‌ها به دلیل راهبرد و سیاست سازمانی همواره در یافتن ایده‌های خلاقانه و راهکارهای نوین در ارائه بهتر خدمات به متخصصان سازمانی پیشرو بوده‌اند، با استفاده از فناوری‌های جدید، زودتر از انواع کتابخانه‌‌های دیگر سیر تدریجی گرایش به کتابخانه ۲ را پیموده‌‌اند.کتابداران چنین کتابخانه‌هایی برای یافتن بهترین روش‌ها برای خدمات‌دهی با ارزش افزوده، طلایه‌دار استفاده از راهکارهای جدید بوده‌‌اند.

استفاده از نرم‌افزار‌های پیام‌رسان‌ و ایجاد بخش «گفتگو با کتابدار» برای پرسش و پاسخ همزمان در وب‌سایت کتابخانه‌ها، به‌کارگیری نرم‌افزارهای چند‌رسانه‌ای برای آموزش مجازی و از راه دور، کاربرد وبلاگ‌ها و ویکی‌ها در کتابخانه‌ها، تشکیل شبکه‌های اجتماعی برای کتابخوان‌ها و کتاب‌دوست‌ها، برچسب‌زنی برای ساماندهی به اطلاعات، آراس‌اس، و «فناوری ترکیبی»[۴] گواه گذر تدریجی کتابخانه قدیم به کتابخانه ۲ هستند. البته درباره اکثر مقوله‌های ذکرشده، مطالب بسیاری توسط کتابداران و متخصصان اطلاعاتی نگاشته شده و نگارنده بر آن است که در این مقاله به فناوری آر‌اس‌اس که استفاده از آن نیازمند صرف هزینه و زمان چندانی نیست بپردازد.

در حالی که کاربران بسیاری در حال آشنا شدن با فناوری آر‌اس‌اس هستند و از آن برای خواندن اطلاعات جدید استفاده می‌کنند، از «آر‌اس‌اس‌رسان‌های تحت ایکس‌ام‌ال»[۵] می‌توان برای افزایش کیفیت خدمات‌دهی کتابخانه‌ها، در وب‌سایت کتابخانه‌ها استفاده کرد. «لوری هارت»[۶] (۲۰۰۷) کتابدار یک کتابخانه تخصصی در آمریکا، معتقد است که با استفاده از چنین امکانی می‌توان محتوای تحت وب را با توجه به نیاز اطلاعاتی منحصربه‌فرد گروه خاصی از کاربران، به آن‌ها عرضه کرد و در حقیقت این شیوه می‌تواند مکمل خوبی برای سامانه آگاهی‌رسانی گزینشی کتابخانه‌ها باشد. در کتابخانه‌های تخصصی اطلاعات خاص را می‌توان در قالب راهنماهای روزآمد، اخبار آگاهی‌رسانی جاری سازمان متبوع و کتابخانه، انتشار پادکست‌ها برای آموزش از راه دور، ارائه گزارش‌های سازمانی، معرفی آخرین منابع اطلاعاتی یا مقالات علمی پژوهشی در حوزه فعالیت‌های سازمان ارائه داد. با استفاده از آر‌اس‌اس، اقدام به اشاعه و آگاهی‌رسانی چنین اخبار و اطلاعاتی در کم‌ترین زمان ممکن و بدون اتلاف وقت و انرژی نیروی انسانی در کتابخانه امکان‌پذیر است، و با چنین روشی فعالیت نیروی انسانی متخصص نیز بر گزینش، ارزیابی، و سازماندهی اطلاعات مذکور متمرکز خواهد شد. این راهبرد به تأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران کمک بیش‌تری خواهد کرد.

● آراس‌اس‌رسان چیست؟‌[۷]

آر‌اس‌اس مخفف عبارت انگلیسی به معنای «ایجاد ارتباط بسیار آسان» یا «خلاصه غنی‌شده سایت»[۸] است و هدف آن در حقیقت جمع‌آوری اطلاعات سایت‌های مختلف است بدون آن ‌که کاربر مجبور باشد تمام سایت‌ها را صفحه به صفحه مرور ‌‌کند. اگر وب‌سایتی امکان استفاده از آر‌اس‌اس‌رسان‌ها را برای کاربران فراهم سازد، می‌توان با اشتراک در سایت مزبور و استفاده از برنامه‌های آر‌اس‌اس‌خوان، از مطالب جدید آن سایت مطلع شد و در وقت صرفه‌جویی نمود. ‌طبق تعریف «ویکی‌پدیا» (۲۰۰۷)، آر‌اس‌اس یکی از قالب‌های معروف «وب فید»[۹] است که از فرمت‌های اطلاعاتی است و برای به‌روز رسانی اطلاعات در صفحات وب از آن استفاده می‌شود. اولین بار شرکت «نِت اسکیپ»[۱۰]در سال ۱۹۹۷ از آراس‌اس برای کم کردن ترافیک سایت خود و نشان دادن خلاصه خبرهای جدید سایت، در خبرگزاری‌هایی مثل «بی‌بی‌سی» و «سی‌نت» استفاده کرد. در سال ۱۹۹۹ نسخه اول «۰.۰۹ RSS» توسط همان شرکت معرفی گردید. یک سال بعد، یعنی در سال ۲۰۰۰ شرکت «یوزر لَند»[۱۱] نسخه ۰.۹۱ را در تکمیل نسخه اولیه ارائه داد. در همان سال نسخه ۰.۱ نیز با نام «RDF Site Summary» توسط شرکت نشر «اورایلی»[۱۲] به بازار آمد‌. در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ نسخه کامل‌‌تر آن توسط «وینر»[۱۳] در دانشگاه هاروارد تهیه و به بازار عرضه گردید.

فرمت اصلی آر‌اس‌اس مانند فایل‌های ایکس‌ام‌اِل است و اطلاعات در قالب این فایل‌ها که اصطلاحاً آر‌اس‌اس‌رسان نام دارند، منتشر می‌شود. دستور زبان آر‌اس‌اس چیزی شبیه یک سند ایکس‌‌ام‌ال است که از دو قسمت تشکیل شده: اولین قسمت، اطلاعات یا برچسب‌های ثابتی که بسته به نوع داده‌هایی که قرار است به اشتراک گذاشته شوند متفاوت هستند، و قسمت بعدی داده‌های متغیر یا همان مطالب جدید که بین این برچسب‌های ثابت قرار می‌گیرند. در واقع ناشران و تهیه‌کنند‌گان، مطالب یا اخبار خود را با استفاده از این فناوری روی سایت خود قرار می‌دهند و کاربر سایت با استفاده از برنامه آر‌اس‌اس‌خوان می‌تواند سایت‌های معرفی‌شده توسط کاربر را به صورت مدام جست‌وجو کند و مطالب تازه‌ را (غالباً در قالب صفحات اچ‌تی‌ام‌ال) به کاربر ارائه ‌دهد (صفائی ۱۳۸۵).

آر‌اس‌اس‌رسان‌ها به‌صورت استاندارد معمولاً در قالبی نارنجی رنگ که بر روی آن حروف RSS یا XML نوشته شده در صفحات اصلی وب کتابخانه‌ها‌ قرار دارند.

● ضرورت استفاده از آر‌اس‌اس

به عقیده «یانگ» (۲۰۰۵)، مهندسین فناوری اطلاعات، آر‌اس‌اس را ابزاری می‌دانند که در سال‌های بعد بیش‌ترین مانور بر روی آن صورت خواهد گرفت. از کاربردهای آر‌اس‌اس به گرفتن اخبار از مراجع خبری مختلف، گردآوری نامه‌های الکترونیکی از سرویس‌دهنده‌های مختلف (نظیر یاهو و جی‌میل)، آگاهی از معاملات، سهام، گزارش‌های هواشناسی، برنامه‌های سینما و تأتر، خواندن مطالب جدیدِ وبلاگ‌های مورد علاقه کاربر، و تهیه نسخه پشتیبان خودکار از وبلاگ شخصی- در صورتی که این وبلاگ توسط خدماتی همچون Bloglines.com (که تمامی مطالب را در سرورهای خود نگه می‌دارند) پشتیبانی شود- می‌توان اشاره نمود.

«صفایی» (۱۳۸۵) استفاده از آر‌اس‌اس برای در امان ماندن از هرزنامه‌ها، جایگزینی مناسب برای خبرنامه‌های الکترونیک، حفظِ‌ رابطه و تحکیم تعامل سایت‌های تجاری با مشتریان، و کاهش ترافیک وب را از دیگر کاربردهای آراس‌اس می‌داند. «هارت» (۲۰۰۷) مزایای آر‌اس‌اس را از ابعاد مختلف بررسی کرده است:

▪ از بُعد تولیدکنندگان اطلاعات

- ترافیک وب‌سایت را افزایش می‌دهد؛

- اطلاعات به روشی نظیر اطلاع‌رسانی رسانه‌ها به سوی خوانندگان رانده می‌شود؛

- متن کامل اطلاعات و آدرس دقیق منبع به‌‌صورت کامل‌ به کاربران ارائه می‌گردد؛

- برای به‌روزرسانی صفحات، در وقت مدیران وب‌سایت‌ها صرفه‌جویی می‌شود.

▪ از بُعد مدیران محتوایی وب‌سایت‌ها

- بر اساس نیاز اطلاعاتی کاربران، اطلاعات گزینشی برای گروه خاصی از آن‌ها فرستاده می‌شود؛

- آخرین اطلاعات وب‌سایت‌ها در اسرع وقت در اختیار کاربران قرار می‌گیرد؛

- برای به‌روزرسانی صفحات وب از فناوری کارآمد و مؤثر استفاده می‌شود؛

- توانایی خدمات‌دهی با ارزش افزوده (همانند ارائه فهرست مندرجات الکترونیکی، خبررسانی، وآگاهی‌رسانی جاری) بدون نیاز به افزایش نیروی انسانی، افزایش می‌یابد.

▪ از بُعد کاربران اطلاعاتی

- کاربران بر اساس نیاز اطلاعاتی خود می‌توانند آر‌اس‌اس‌رسان‌های متفاوت را مشترک شوند و هر زمان خواستند این اشتراک را ملغی نمایند.

- پس از اشتراک، اطلاعات مورد‌‌ نظر در اندک زمانی برای کاربر فرستاده می‌شود بدون این که وی مجبور به جستجوی اطلاعات مورد نیاز خود در صفحات وب باشد.

- آر‌اس‌اس‌رسان‌ها توسط نرم‌افزارهای آر‌اس‌اس‌خوان خوانده می‌شوند یا در صفحات وب به‌صورت محتوای اطلاعاتی قرار می‌گیرند و دیگر این اطلاعات به حساب پست الکترونیکی کاربر فرستاده نمی‌شوند و فضای آن را اشغال نمی‌کنند.

- آر‌اس‌اس‌رسان‌ها تبلیغ و هرزنامه[۱۴] ندارند.

- کاربران را از آخرین اطلاعات روزآمد مطلع می‌کنند.

امروزه بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا امکان تولید آر‌اس‌اس را به عنوان یکی از خروجی‌هایشان فراهم کرده‌اند. وب‌سایت‌های خبری زیادی مانند بی‌بی‌سی، یاهو نیوز، سی‌نت، وایرد، اسلیت، سالون، رولینگ استونز، و ... از این فناوری استفاده می‌کنند و خبرهایشان را از راه‌های گوناگون به میلیون‌ها خواننده می‌رسانند. وب‌سایت‌های پرطرفدار ایرانی به دلیل این که نرم‌افزارهای مدیریت محتوایشان را خودشان نوشته‌اند‌، امکان استفاده از آر‌اس‌اس را در ابتدا پیش‌بینی نکرده‌ بودند. البته خوشبختانه آراس‌اس فناوری ساده‌ای است که اضافه کردن آن به خروجی‌های نرم‌افزارهای مدیریت محتوا و خبر، کار دشواری نیست. در حال حاضر تقریباً تمام ابزارهای ساخت وبلاگ‌ در دنیا اعم از بلاگر، مووبل‌تایپ، پی‌ماشین، تکستایل، و ... قادر به ساختن خروجی آر‌اس‌اس یا دیگر انواع خبرِ خام هستند که می‌توان آن را به عنوان یکی از رمزهای گسترش آن‌ها دانست.

● آراس‌اس در کتابخانه‌های تخصصی

با گسترش فناوری‌ها بخصوص در عرصه انتشار اطلاعات، افراد بسیاری گمان می‌کردند که دوره کتابداران و متخصصان اطلاع‌رسانی به‌‌ سر رسیده. اما عصر حاضر، عصر فناوری و انفجار اطلاعات است و همچنان برای اطمینان از صحت اطلاعات و تأمین دقیق نیازهای اطلاعاتی کاربران، به نیروی متخصص برای شناسایی و گزینش منابع و اطلاعات نیاز است همانطور که در بخش‌های پیشین گفته شد، آر‌اس‌اس‌رسان‌ها مکمل خوبی برای انواع روش‌های آگاهی‌رسانی جاری و اطلاع‌رسانی گزینشی در کتابخانه‌های تخصصی هستند. کاربران بسیاری خواهان دریافت تازه‌ترین اخبار کتابخانه‌ها و سازمان متبوع، اطلاعات مربوط به منابع جدید اطلاعاتی در کتابخانه و دنیای نشر، فهرست مندرجات نشریات تازه منتشرشده، به‌روزرسانی راهنما‌ها و دست‌نامه‌های سازمانی و حرفه‌ای، اطلاع‌رسانی پادکست‌ها [۱۵]، و آگاهی‌یابی از اطلاعات کارگاه‌ها و همایش‌های ملی و بین‌المللی در حوزه فعالیت سازمان مربوطه هستند که با استفاده از فناوری آر‌اس‌اس این نیاز به‌راحتی مرتفع می‌گردد.

به‌طور کلی فناوری‌های وب ۲، به تحکیم ارتباطات دو سویه کتابخانه و کاربر کمک شایانی کرده‌اند و کتابخانه‌ها را در تعامل بیش‌تر با کاربر و اطلاع‌رسانی مستمر و کارا یاری می‌دهند. در شکل زیر، نشانه آر‌اس‌اس در صفحات اصلی وب‌سایت دو کتابخانه (هنپین[۱۶] و مینیاپولیس[۱۷]) با پیکان نشان‌ داده شده است. همانطور که مشاهده می‌شود هنوز استاندارد خاصی برای محل دقیق تعبیه این فناوری در وب‌سایت کتابخانه‌ها وجود ندارد.

● نقاط ضعف فناوری آر‌اس‌اس

همانند دیگر فناوری‌ها، در آر‌اس‌اس نیز نقاط ضعفی مشاهده می‌شود که رفع آن‌ها نیازمند زمان خواهد بود که البته با توجه به عصری که در آن هستیم، این زمان چندان طولانی نخواهد بود.

به عقیده «صفایی» (۱۳۸۵) از مشکلات عمده آراس‌اس می‌توان به ضعف امنیتی آن اشاره کرد. تصور کنید یک سایت خبری بخواهد برای عضویت و دریافت آر‌اس‌اس‌رسان مبلغی از بازدید‌کنندگان بگیرد، این کار در فناوری آر‌اس‌اس‌ پیش‌بینی نشده است. از سوی دیگر کاربران نمی‌توانند با استفاده از نام کاربری و رمز ورود، به آر‌اس‌اس دسترسی داشته باشند. برخی از آر‌اس‌اس‌خوان‌ها این قابلیت را دارند که کاربر با رمز ورود به آن‌ها دسترسی داشته باشد، ولی باز این کار در آر‌اس‌اس امن نیست؛ زیرا رمز ورود به صورت متنی ارسال می‌‌گردد و رمزدار نمی‌شود. به تازگی تعدادی از شرکت‌ها با استفاده از پروتکل «اچ‌تی‌تی‌پی‌اس»[۱۸] درصدد امن‌کردن این فناوری برآمده‌اند. با این حال حتی در صورت استفاده از این فناوری نیز نمی‌توان اطمینان داشت که کاربرانی که از این طریق به آر‌اس‌اس‌رسان دسترسی دارند، این فایل‌ها را به اشتراک نگذارند.مانع دیگر در رابطه با این فناوری‌ها، حافظه است.

اگر بخواهید مثلاً خبرهای هفته پیش را از آر‌اس‌اس‌رسانِ یک سایت خبری مشاهده کنید، می‌بینید که فقط ۲۰ تا ۲۵ خبر آخر قابل دسترسی است. یعنی قابلیت آرشیو چنین نرم‌افزارهایی محدود است.

لازم به ذکر است که خواندن و پیدا کردن فایل‌های آر‌اس‌اس دشوار است و برای استفاده از این فناوری، کاربر باید مدتی به دنبال محل فایل آر‌اس‌اس‌رسان بگردد. حتی اگر این فایل‌ها در صفحات اصلی سایت‌ها باشند، ممکن است به اشتباه با نشانه ایکس‌ام‌ال مشخص شده باشند.

همچنین فناوری آر‌اس‌اس پهنای باند اینترنت را هدر می‌دهد. اگر کاربر در سایتی مشترک شده باشد آر‌اس‌اس‌خوان در زمان مشخص و کوتاهی به طور پیوسته سایت را وارسی می‌کند تا تغییرات هر چند کوچک را مشخص و به کاربر ارائه دهد که در صورت استفاده از خطوط کم سرعت اینترنت، این امر به کندی عملکرد سیستم منجر می‌شود.

از دیگر مشکلات این فناوری می‌توان به محتوای خشک و ساده آر‌اس‌اس‌رسان‌ها اشاره کرد که تنها دارای متن هستند و هیچ‌گونه فرمت یا تصویری ندارند.

و در آخر اینکه نسخه‌های آر‌اس‌اس نظم خاصی ندارند و هر نسخه‌ای استانداردی جدید دارد. از نسخه ۹.۰ تا نسخه ۰.۳ هر کدام توسط گروه‌های مختلف اداره می‌شوند و آر‌اس‌اس‌خوان‌ها باید تمام نسخه‌های آر‌اس‌اس را پشتیبانی کنند (صفایی ۱۳۸۵).

به عقیده «هارت» (۲۰۰۷) هنوز مشکلاتی در استفاده از آراس‌اس‌رسان‌ها وجود دارد:

- هنوز بسیاری از وب‌سایت‌ها این امکان را ارائه نکرده‌اند؛

- آر‌اس‌اس‌رسان‌هایی چون «ابسکو» و «پاب مِد» تاریخ انقضا دارند؛

- تا به امروز درک توانایی بالقوه آر‌اس‌اس‌ها به طور صحیح و کاملی درک نشده‌ است؛

- ممکن است در این فناوری قانون حق مؤلف به‌خوبی اعمال نگردد؛

- حتی برای گزینش و انتخاب بهترین اطلاعات از طریق فناوری‌های نوینی چون آر‌اس‌اس، همچنان نیازمندی به نیروی متخصص انسانی همچون کتابداران احساس می‌شود.

● سخن پایانی

استفاده از فناوری آر‌اس‌اس برای روزآمد‌سازی اطلاعات کاربران و متخصصان سازمانی و ارائه خدمات اطلاع‌رسانی گزینشی، ابزار سودمندی است. با صرف زمان برای شناسایی و گزینش بهترین و مرتبط‌ترین آر‌اس‌اس‌خوان‌ها می‌توان تمرکز نیروی انسانی در کتابخانه تخصصی را به موارد دیگر سوق داد و در وقت کاربر و کتابدار صرفه‌جویی نمود.

کتابخانه‌های ۲ در حقیقت با تلفیق و ترکیب فناوری‌های گوناگونی چون ویکی، وبلاگ، آر‌اس‌اس، شبکه‌های اجتماعی، و ابزارها و فناوری‌های دیگر موجب تغییر معنایی و ماهوی شگرفی در تاریخ کتابخانه‌ها خواهند شد (Maness ۲۰۰۶). در آینده‌ای نه چندان دور، کتابخانه‌ها منابع اطلاعاتی با دسترسی آسان‌تر، و خدمات آن‌ها تأکید بیش‌تری بر انتقال و سواد اطلاعاتی خواهند داشت. در این میان وظیفه کتابداران این است که از ابزارها و فناوری‌های موجود نهایت استفاده را در جهت نیل به اهداف کتابخانه ببرند. کتابخانه۲ نه به جستجو بلکه به یافتن می‌اندیشد. در چنین کتابخانه‌ای اشتراک اطلاعات بیش از دسترسی برای همگان ارزش خواهد داشت.

منابع

۱. یانگ، تیم. ۲۰۰۵. دوازده کاربرد آر‌اس‌اس . ترجمه بی نا. وبلاگ عریضه. اردیبهشت ۱۳۸۶. http://areezeh.blogspot.com/۲۰۰۵/۰۵/blog-post_۰۸.html (دسترسی در ۱۴/۴/۸۶)

۲. صفایی، امین. ۱۳۸۵. نگاهی به فناوری RSS و ارزیابی آن. ماهنامه شبکه ۷۰. آبان ۱۳۸۵. http://www.shabakeh-mag.com/Articles/Show.aspx?n=۱۰۰۲۹۴۴ (دسترسی در ۱۴/۴/۸۶)

۳. Hart, Lauree. ۲۰۰۷. Library ۲.۰: RSS Feeds Dynamic Users for Special Libraries. Special libraries association conference (SLA۲۰۰۷)

۴. Maness, J. ۲۰۰۶. Library ۲.۰ theory: Web ۲.۰ and its implications for libraries. Webology ۳(۲), Article ۲۵. http://www.webology.ir/۲۰۰۶/v۳n۲/a۲۵.html (accessed July ۱۷, ۲۰۰۷)

۵. Miller, P. ۲۰۰۵a. Do libraries matter?: The rise of library ۲.۰ (A Talis White Paper), Talis.

http://www.talis.com/downloads/white_papers/DoLibrariesMatter.pdf (accessed May ۱۸, ۲۰۰۵). Quoted in J. Maness. ۲۰۰۶. Library ۲.۰ theory: Web ۲.۰ and its implications for libraries. Webology ۳(۲), Article ۲۵. http://www.webology.ir/۲۰۰۶/v۳n۲/a۲۵.html (accessed July ۱۷, ۲۰۰۷).

۶. Miller, P. ۲۰۰۵b. Web ۲.۰: building the new library. Ariadne ۴۵ (October, ۲۰۰۵). http://www.ariadne.ac.uk/issue۴۵/miller/ (accessed June ۲۱, ۲۰۰۶). Quoted in J. Maness. ۲۰۰۶. Library ۲.۰ theory: Web ۲.۰ and its implications for libraries. Webology ۳(۲), Article ۲۵. http://www.webology.ir/۲۰۰۶/v۳n۲/a۲۵.html (accessed July ۱۷, ۲۰۰۷).

۷. RSS. ۲۰۰۷. In Wikipedia. http://en.wikipedia.org/wiki/Rss (accessed July ۱۷, ۲۰۰۷).

۸. Wright, A. M. ۲۰۰۷. Web ۲.۰ and special libraries. http://www.libsci.sc.edu/bob/class/clis۷۲۴/SpecialLibrariesHandbook/SpecialLibrariesHandbooks۲۰۰۷/AndreaWright.html (accessed July ۱۷, ۲۰۰۷)

پی‌نوشت‌ها

۱. Library ۲.۰

۲. Miller

۳. Maness

۴. Mashups ترکیب فناوری‌ها و اطلاعات از منابع مختلف

۵. XML RSS Feeds

۶. Lauree Hart

۷. RSS Feed. فید در علوم رایانه‌ای به معنای تغذیه کردن است و از آنجا که آراس‌اس اطلاعات را از منابع مختلف جمع‌آوری می‌کند و به کاربر می‌خوراند، در این مقاله از عبارت آر‌اس‌اس‌رسان استفاده شده است.

۸. RSS: Really Simple Syndication, Rich site summary

۹. Web Feed

۱۰. Netscape

۱۱. User Land

۱۲. O۰۳۹;Reilly

۱۳. Dave Winer

۱۴. Spam

۱۵. Pod cast. پادکست یا پادپخش را وبلاگ شنیداری می‌خوانند. روش انتشار آن شبیه به وبلاگ است با این تفاوت که مطالب در یک وبلاگ به صورت متنی در صفحات وب ارائه می‌شوند، اما پادکست به صورت صوتی بر روی صفحات قرار می‌‌گیرد که می‌توان آن را در دستگاه پخش فایل‌های صوتی کاربر ذخیره کرد و در زمان مناسب آن را شنید.

۱۶. Heneppin County Library

۱۷. Minneapolis Public Library

۱۸. HTTPS پروتکل امن انتقال اطلاعات فرامتن‌ها است که برای انتقال اطلاعات رمز‌گذاری‌شده میان رایانه‌ها از راه اینترنت به‌کار می‌رود.