موسیقی الکترونیک در قبضه سینما

پس از آنکه ونجلیز۱ توانست با آلبوم Heaven and Hell در موسیقی الکترونیک انقلاب نوینی را آغاز کند, برای برنامه فضایی پرتاب آپولو به ماه از او دعوت شد تا موسیقی فیلمی را براساس تمهای فضایی بسازد

‌پس‌ از آنکه‌ ونجلیز۱ توانست‌ با آلبوم‌ Heaven and Hell در موسیقی‌ الکترونیک‌ انقلاب‌ نوینی‌ را آغاز کند، برای‌ برنامه‌ فضایی‌ پرتاب‌ آپولو به‌ ماه‌ از او دعوت‌ شد تا موسیقی‌ فیلمی‌ را براساس‌ تمهای‌ فضایی‌ بسازد. در این‌ اثر، صداهای‌ سریع‌ و دیوانه‌کننده‌ای‌ که‌ بیشتر توسط‌ سازهای‌ کوبه‌ای‌ اجرا می‌شوند، در کنار نغمات‌ آرام‌ و بسیار صلح‌آمیز، توان‌ موسیقی‌ الکترونیک‌ و سازنده‌ جوان‌ آن‌، ونجلیز را به‌ نمایش‌ می‌ گذارند . ونجلیز بلافاصله‌ موسیقی‌ سریال‌ مستند تلویزیونی‌ La Fete Sauvage را می‌سازد که‌ به‌ حیات‌ وحش‌ در آفریقا می‌پردازد. در این‌ موسیقی‌ فیلم‌، او به طرز استادانه‌ای‌ سینتی‌سایزرها و صداهای‌ جنگل‌ را با نغمه‌های‌ بومی‌ درهم‌می‌آمیزد.

کلاوس‌ شولز۲ نیز در این‌ سال‌ موسیقی‌ فیلم‌ Body Love را می‌سازد و ثابت‌ می‌کند که‌ موسیقی‌ الکترونیک‌ منحصر به‌ صداهای‌ عجیب‌ و نغمات‌ علمی‌ - تخیلی‌ نیست‌، بلکه‌ می‌تواند براساس‌ سبکی‌ که‌ اختیار می‌کند، بیانگر نهفته‌ترین‌ احساسات‌ آدمی‌ باشد و در واقع‌ زیبایی‌ و شگفتی‌ اثر، به‌ سازنده‌ آن‌ ارتباط‌ پیدا می‌کند و ساز از هر نوعی‌ که‌ باشد، ابزاری‌ بیش‌ نیست‌.گروه‌ تانجرین‌ دریم‌۳ هم‌ که‌ خود را تقریباً در استودیی‌ حبس‌ کرده‌اند، موسیقی‌ آگهیهای‌ بازرگانی‌، فیلمهای‌ مستند، ایستگاههای‌ رادیویی‌ و دیسکوتکها را در قبضه‌ خود می‌گیرند. موسیقی‌ آنها غالباً پیچیده‌ و انتزاعی‌ است‌. موسیقی‌ بسیار هیجان‌انگیز فیلم‌ Sorcerer توسط‌ این‌ گروه‌ ساخته‌ شده‌ است‌.

سینتی‌سایزر به زودی‌ در موسیقی‌ فیلم‌ تسلّط‌ مطلق‌ پیدا می‌کند و موسیقی‌ فیلم‌ Midnight Express از موفقیت‌ شگفت‌آوری‌ برخوردار می‌شود و جان‌ فاکس‌۴ با شرکت‌ در موسیقی‌ فیلم‌ Ultravox نشان‌ می‌دهد که‌ یک‌ نابغه‌ واقعی‌ است‌. برایان‌ اینو۵ نیز در این‌ زمینه‌ به‌ موفقیتهای‌ زیادی‌ دست‌ می‌یابد و سوزان‌ سیانی‌۶ با موسیقی‌ سرشار خود، شبکه‌های‌ تلویزیونی‌ را در اختیار می‌گیرد و ملودیهای‌ مردم‌ پسند را از طریق‌ موسیقی‌ الکترونیک‌ به‌ گوش‌ آنها می‌رساند. او در زمینه‌ موسیقی‌ برای‌ آگهیهای‌ بازرگانی‌، گوی‌ سبقت‌ را از همگان‌ می‌رباید و به‌ این‌ ترتیب‌، موسیقی‌ الکترونیک‌ را در ابعاد وسیعی‌ معرفی‌ می‌کند.در سال‌ ۱۹۷۹، ونجلیز موسیقی‌ فیلم‌ Opera Sauvage را می‌سازد که‌ از سه‌ ساعت‌ آن‌ فقط‌ ۴۰ دقیقه‌اش‌ پخش‌ می‌شود. ونجلیز با این‌ اثر، یکی‌ از شاهکارهایش‌ را به‌ دنیا ارائه‌ می‌کند. در این‌ اثر که‌ نغمات‌ آن‌ بسیار انسانی‌ هستند، شنونده‌ به شد‌ّت‌ تحت‌ تأثیر ملودیها قرار می‌گیرد و نغمات‌ فضایی‌ با حال‌ و هوایی‌ حماسی‌ عرضه‌ می‌شوند.در سال‌ ۱۹۸۰، ونجلیز موسیقی‌ مجموعه‌ تلویزیونی‌ مستند Cosmos را می‌سازد که‌ از اعتبار خاصی‌ بهره‌مند می‌شود. گروه‌ کرافت‌ ورک‌ ۷ موسیقی‌ فیلم‌ Death Wish۲ را می‌سازد که‌ هیاهو و نعره‌های‌ ترکیبی‌ فراوان‌ سازهای‌ الکترونیک‌ و صداهای‌ انسانی‌، هنوز فضای‌ اضطراب‌آور آن‌ فیلم‌ را تداعی‌ می‌کنند، فضایی‌ که‌ ایجاد آن‌ با سازهای‌ سنّتی‌ امکان‌پذیر نیست‌.کیتارو ۸ با ساخت‌ موسیقی‌ مستند تلویزیونی‌ جاده‌ ابریشم‌، دریچه‌های‌ جدیدی‌ را به‌ روی‌ موسیقی‌ فیلم‌ می‌گشاید. در سال‌ ۱۹۸۲، ونجلیز برای‌ موسیقی‌ فیلم‌ Chariots of Fire جایزه‌ اسکار می‌گیرد و خود را به‌ عنوان‌ یکی‌ از بزرگ‌ترین‌ سازندگان‌ موسیقی‌ فیلم‌ تثبیت‌ می‌کند. آثار بعدی‌ او در زمینه‌ موسیقی‌ فیلم‌ عبارت‌اند از: Missing و The Bounty . وندی‌ کارلوس‌۹ با ساختن‌ موسیقی‌ فیلم‌ Shining برای‌ استنلی‌ کوبریک‌ که‌ فقط‌ از دقایقی‌ از آن‌ استفاده‌ می‌کند، نبوغ‌ خود را در ساخت‌ موسیقی‌ فیلم‌ نشان‌ می‌دهد. او با آنکه‌ از استفاده‌ نشدن‌ موسیقی‌اش‌ توسط‌ کوبریک‌ آزرده‌ خاطر می‌شود، موسیقی‌ درخشان‌ فیلم‌ Tron را می‌سازد و با آثاری‌ چون‌ Digital Moonscapes و Beauty in The Beas از شهرتی‌ جهانی‌ برخوردار می‌شود.

مینا ضرابی

به قلم: سید وداد توحیدی

ارسال: مینا ضرابی

۱) Vangelis

۲) Klaus Schulz

۳ ) Tangerine Dream

۴) John Foxx

۵ ) Brian Eno

۶ ) Suzanne Ciani

۷) Kraftwerk

۸) Kitaro

۹) Wendy Carlos