جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
مجله ویستا

زندگی بدون حس بویایی


زندگی بدون حس بویایی

فیلم’عطر’ که این هفته به نمایش درخواهد آمد، داستان قرن هجدهمی مردی است که از حسی بویایی قوی برخوردار است. اما در عوض زندگی برای میلیون ها نفری که فاقد حس بویایی هستند، چگونه است؟
تصور …

فیلم’عطر’ که این هفته به نمایش درخواهد آمد، داستان قرن هجدهمی مردی است که از حسی بویایی قوی برخوردار است. اما در عوض زندگی برای میلیون ها نفری که فاقد حس بویایی هستند، چگونه است؟

تصور کنید که زندگی روزمره تان چطور با بویایی آمیخته شده است، بوی نان تازه سر صبحانه، بوی زمین خیس شده از باران از پس پنجره و یا بوی یک سیب رسیده.

اما زندگی کسانی که فاقد حس بویایی هستند کاملا متفاوت است، فکرش را بکنید که نتوانید بوی سوختن غذایتان را حس کنید یا نتوانید بوی گل یا خیابان را تشخیص بدهید.

این تجربه روزانه دو درصد مردم در جهان است که پژوهشگران می گویند شمار کسانی است که از بویایی محروم هستند.

کسانی که دچار آسیب شدید در ناحیه سر می شوند یا دچار آلودگی ویروسی می شوند، خون در درمجرای بویایی آنها لخته می شود و یا افرادی که دچار اختلالات زائل کننده کارکرد مغز مانند آلزایمر یا پارکینسون می شوند، همگی در معرض خطر از دست دادن حس بویایی هستند.

در حالی که برخی از فقدان حس بویایی رنج می برند، برخی نیز دارای قابلیت بویایی (hyposmia) کمتری هستند، در نوع دیگری از اختلالات مربوط به بویایی، بیماران بوی چیزها را متفاوت با آن چه باید باشد، می شنوند.

حس خطر

حس بویایی ما تنها چیزی سود بخش برای صنعت عطر سازی نیست، بلکه دست کم حسی از زندگی است.

ما عادت کرده ایم که از طریق آن وجود مواد شیمایی در فضا را حس کنیم یا طعم را تشخیص دهیم، کسانی که حس بویایی خود را از دست داده اند توانایی مزه کردن بسیار محدودی دارند.

بویایی نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی، هیجانات، رابطه جنسی و روابط اجتماعی ایفا می کند. به هوشیار شدن مردم در برابر غذاهای کهنه یا فاسد و یا آگاهی از موقعیت های خطرناک کمک می کند.

وقتی حس بینایی یا شنوایی از بین می روند، فرد بلافاصله از فقدان آنها آگاه می شود اما آگاه شدن از فقدان بویایی بیشتر طول می کشد.

پرفسور تیم جاکوب از دانشگاه کاردیف که روی بویایی مطالعه می کند، می گوید بویایی می تواند خاطرات قوی و آرامبخش کودکی از خانه یا بستگان را در ذهن فرد بیدار کند.

وقتی حس بویایی از بین می رود یادآوری این خاطرات سخت تر می شود.

کسانی که این حس را از دست می دهند در معرض افسردگی بالینی قرار می گیرند، در یک مطالعه هفده درصد از افراد دچار افسردگی شدید شده بودند.

وی می گوید این تازه “تنها بخش کوچکی از قضیه است، شما یک بعد از ابعاد زندگی تان را از دست می دهید.”

مثلا وقتی به خانه می روید اگر بوی آشنا همیشگی به مشام تان خورد، همه چیز عادی است ولی اگر بوی نا آشنایی حس کردید، یعنی اینکه چیزی عوض شده است.

فقدان حس بویایی برخی از مهمترین جنبه های موجودیت بشر را در معرض خطر قرار می دهد: افزایش یا کاهش وزن، که هر دو با خشنودی و تشخیص مزه غذا مرتبط هستند وهمچنین اگر حس بویایی دچار زوال کامل و یا تغییراتی شود، جذابیت شریک زندگی و یا روابطبا وی نیز دستخوش تغییر می شود.

رابطه جنسی که به دلیل کاهش جذابیت شریک جنسی، آن را به کلی دچار اختلال یا تغییرمی کند.