یکشنبه, ۲۶ اسفند, ۱۴۰۳ / 16 March, 2025
پولشویی و اثرات زیانبار آن بر اقتصاد جهان و افغانستان

در این نوشته نخست مفهوم و ماهیت پدیده پولشویی، اثرات ناگوارآن به اقتصاد (بخش مالی و بخشهای واقعی) کشور ها، بصورت عام مورد بحث قرار داده شده و انگاه به ارزیابی پیدایش، موجودیت و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم آن بر اقتصاد افغانستان پرداخته شده است.
● پولشویی (Money Laundry) چیست؟
باتوجه به تعاریف مندرج در منابع حقوقی و اقتصادی، باید گفت که پولشویی فرایندی است که در طی آن در آمد های غیر قانونی را قانونی جلوه میدهند. و به تعبیر دیگر بمعنای قانونی کردن درآمد های غیر قانونی، مشروع کردن پول های نامشروع یا تطهیر پول های حرام و یا تبدیل پول های کثیف ناشی از اعمال خلاف به پول های تمیز و پاک می باشد.
● چگونگی پیدایش پولشویی
پولشویی یک پدیده تاریخی است. نخستین بار فردی بنام آلکاپون گروهی به اسم آلکاپونها تشکیل داد و این گروه در جریان روز از مردم اخاذی میکردند و برای پنهان کردن از شیوه عمل خود، رختشویخانه (خشکشویی) تآسیس و به این طریق وانمود می ساختند که درآمد خویش را از این راه بدست میاورند و نه از راه نامشروع. و به این ترتیب اصطلاح پولشویی شکل گرفت.
و ریشه در مالکیت خشکشویی ها توسط مافیا در ایالات متحده امریکا دارد و به دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ برمیگردد ولی با توجه به این که کاربرد این اصطلاح در منابع مکتوب پیش از دهه ۱۹۷۰ مشاهده نشده، به نظرمیرسد همان تشابه پولشویی با شستشویی لباس و......که کثافات در تمام موارد غیر قابل رویت گردیده و محو میشود منشآ کاربرد این اصطلاح در مورد پروسه باشد که پول های آلوده (۷۵ درصد) را تمیز جلوه میدهد.
گرچه پولشویی را جنایت دهه ی ۱۹۹۰ گفته اند ولی این اصطلاح را مطبوعات در اوایل دهه ی ۱۹۷۰ در ماجرای واترگیت به کار برده است و میتوان گفت که سالهای متمادی قبل از آن هم عمل پولشویی انجام می شده است.
● روشهای پولشویی
در عملیات پولشویی، بعنوان یک فعالیت مجرمانه مالی، در آمد های که زائیده فعالیتهای غیر قانونی است به گونه ای با درآمد های حاصل از فعالیتهای قانونی در می آمیزد که امکان شناسایی و تفکیک آن ها از یکدیگر ممکن نیست و میتوان از این درآمدها ی غیر قانونی با حد اقل ریسک (خطر) برای فعالیتهای دیگر در آینده استفاده کرد.
امور زیر در فرایند پولشویی اهمیت دارد :
▪ منشا واقعی پول پنهان بماند.؛
▪ شکل پول تغییر کند یا با متاع با ارزش دیگری تبدیل گردد؛
▪ این پروسه مخفیانه طی شود؛
▪ از پول کثیف حفاظت مستمر به عمل آید.زیرا افرادی که در جریان پول شویی بوده اند، می دانند که اگرآنرا بدست آورند، تصاحب کننده اولی نمی تواند از آن شکایت کند.
شیوه های تطهیر پول پیچیده ومتنوع است، این شیوه ها به عوامل چون نوع خلاف انجام شده، نوع سیستم اقتصادی، قوانین و مقررات کشوریکه در آن جا خلاف صورت گرفته و نوع مقرراتی کشوری که پول در آنجا تطهیر می شود، بستگی دارد.
از معمولترین و مهمترین شیوه های پولشویی این است که پول شویان برای کاهش جلب توجه مجریان قانون به عملیات پولشویی، مقادر زیاد پول نقد را به مقادر کوچکی تبدیل نموده و یا بطوری مستقیم در بانک سرمایه گذاری کرده و یا با آن ابزار های مالی چون چک، و غیره خریده در مکان های دیگر سپرده گذاری میکند و از شیوه های دیگر تطهیر پول، سرمایه گذاری موقت در موسسات تولیدی، تجاری قانونی، سرمایه گذاری در بازار های سهام و اوراق بها دار، ایجاد سازمان های خیریه قلابی، سرمایه گذاری در بازارهای طلا و الماس، شرکت در مزایده های اجناس هنری و کالاهای قدیمی (انتیک) و انتقال پول به کشور های دارای مقررات بانکی آزاد مانند کشور سویس اشاره نمود به صورتی که پول کثیف زمانی که در فعالیتهای قانونی وارد شده و سرمایه گذاری شود، و در طول گردش دست بدست شدن با پول های پاک مخلوط می شود، بطوریکه دیگر شناسایی آن نا ممکن می گردد.
در یک کلیمه میتوان گفت که، سیستم مالی قانونی به مثابه گلوی بطری است که پول آلوده از آن عبور میکند و بطور معمول، در این فرآیند حیله های نامبرده شده بکار گرفته می شود و برای پنهان نگهداشتن منبع اصلی مال با پول کثیف، داد وستد های متعدد با شیوه های گوناگون انجام میدهند تا یافتن منبع اصلی را مشکل و پیچیده تر کنند و به این عمل لایه گذاری می گویند.
هم اکنون در بسیاری از کشور ها این گونه مؤسسه ها با عناوین و پوشش های به ظاهر قانونی در خدمت قاچاقچییان اند و به شست و شویی پول های کثیف می پردازند.
علاوه بر بانکهای سویسی که مشهور اند، پول های کثیف را بهتر از دیگران می شویند، در سطح جهان بانکهای متعددیست که در اختیار قاچاقچیان و شویندگان پول است و اغلب آنها با بانکهای سویسی در این جرم سازمان یافته فراملی شرکت دارند.
برای مثال: در دهه هفتاد و هشتاد، یک شبه سرویس دهی به قاچاقچیان تحت پوشش و عنوان بانکهای بین المللی اعتبار و تجارت که در ۷۳ کشور فعال بود، در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ کشف و مدیران ان محکوم شدند این بانکها با بانکهای سویسی در پول شویی همکاری داشت.
در دهه های گذشته مدیران معتبر بیش از پنجاه کشور جهان از "قانون راز داری در قبال مشتریان"سخن میگفتند ولی در زمان حاضر، که فرآیند مخرب پول شویی رو به افزایش است، در بسیاری از کشور ها، چنین حقی در قوانین، به بانکها داده نشده است، چنان که قوانین امریکا، کانادا، استرالیا، زیلاند نو، کشورهای اتحادیه اروپا، جاپان و.........به بانکها اجازه نمیدهند در قبال بررسی های قانونی در باره سپرده های مشکوک به بهانه ی رازداری سکوت کنند و به همین جهت پولشویان به استفاده از شرکت های بازرگانی (تجارتی) و مراکز مالی در مراحل مختلف پولشویی به شدت روی آورده اند و نمونه های آنرا میتوان حتی در برخی هتل ها، قمار خانه ها (کازینوها)، بار ها، باشگاه ها، کلوپ های شبانه و بعضی سوپر مارکیت های بزرگ در شهر های استراتیژیک مشاهده نمود.
استفاده از معاملات تقلبی و صوری نیز در فرآیند پولشویی متداول است . یکی از شیوه های آن، سرمایه گذاری خصوصی در طرح های ساختمانی (ساخت و ساز) و حتی به ظاهر تحسین برانگیز، می باشد.
قاچاقچیان بطور معمول، در پول شویی سنتی از طریق سیستم های بانکی، روش «انفجار ستاره» را بکار می گیرند، در این شیوه حساب سپرده ای با پول های مختلط کثیف و پاک افتتاح می کنند و با سفارش های مکرر از طریق حواله های کتبی، تلگرافی، تلفنی، فاکس و....، پولها را به حساب های متعددی در کشور های گوناگون انتقال میدهند.
برخی از کشور ها مانند استرالیا، اتریش، ایتالیا، بلجیم، دانمارک، فنلند، فرانسه، المان، یونان، ایسلند، ایرلیند، لوکزمبورگ، هالند، زیلاند نو، ناروی، پرتگال، اسپانیا، سویدن، کشور های عضو خلیچ فارس، هنگ کنگ، ترکیه ایالات متحده امریکا و....، برای انتقال پول به کشور های دیگر، سقفی بین ده تا بیست هزار دالر مقرر کرده اند.تا به این وسیله از انتقال مبالغ کلان پول جلوگیری کنند ولی قاچاقچیان برای انتقال مقادیر کلان، علاوه برجابجا سازی که بحث مفصل را میطلبد، پول را به قسمت های کوچک تقسیم و برای انتقال آن از افراد مختلف استفاده می کنند. علرغم طاقت فرسا بودن، زمان بر بودن و پرهزینه بودن آن هنوز هم بکار گرفته میشود.
در دهه اخیر، پولشویی جنبه بین المللی پیدا کرده که توسعه سازمان تجارت جهانی و بهره گیری قاچاقچیان از افراد متخصص و حرفه ای بنابر این فرآیند «به خصوص نقش انتقال الکترونی در فضای سایبر» که پول شویی مدرن نامیده می شود و نیاز به اعمال فزیکی ندارد، این فرآیند به مشکل حل نشدنی در آورده شده است که زیانهای بسیار دارد از جمله آن که بر چرخه ی اقتصاد سالم کشور ها و در آمد دولتها از وصول مالیات، عوارض و.....لطمه می زند.
بیشترین بخش شست وشوی پول آلوده با قاچاق مواد مخدره ارتباط مستقیم دارد. به گونه ای که اگر قاچاق مواد مخدر ریشه کن شود فرآیند پولشویی نیز بسیار ناچیز خواهد شد، ولی از نظر سیاست جنایی باید گفت:
فرآیند پولشویی به پول حاصل از قاچاق مواد مخدر محدود نمی شود، بلکه تمامی مواردی را که شخص، پول بالنسبه کلانی از طریق غیر مجاز وخلاف قانون به دست آورده ویا برای فرار از مالیات وغیره شست وشو کند،شامل میشود.
● پولشویی در کجا انجام می گیرد؟
انجام هر نوع فعالیت مجرمانه نیازمند شرایط ومحیط مناسب برای تححق آن جرم است. شناسایی این شرایط برای جلوگیری از وقوع جرم اهمیت زیاد دارد. بررسی ماهیت جرم پولشویی وشواهد موجود نشان میدهد که پولشویی در محیطی که شرایط زیر را داشته باشد قابل انجام خواهد بود.
▪ کریدور(دهلیز) فعالیتهای مجرمانه وغیرقانونی باشد.
▪ بخش های غیر رسمی اقتصادی فعال باشد.
▪ بخش های رسمی ، بخصوص بازار های مالی از کارایی لازم برخوردار نباشد.
▪ قوانین ضد پولشویی چندان فعال نباشد.
▪ ریسک عملیات پولشویی آنقدر قابل توجه نباشد.
▪ بازار های مالی بصورت حایشه ای وتوسعه نیافته، اما مرتبط با بازار های مالی پیشرفته وجود داشته باشد.
▪ روشهای پولشویی برای دست اندرکاران بازار های مالی قانونی، بانکها ودیگر عوامل اجرایی شناخته شد نباشد.
▪ امکان وسهولت انتقال درآمد های بدست آمده برای فعالیتهای مجرمانه به مکان دیگر.
● تاثیرات پولشویی بر اقتصاد
پولشویی فرآیند گسترده ای است که برآورد حجم آن بسیار مشکل بوده واز این رو کوشش دولت را برای مدیریت اقتصاد کشور با مشکلات روبرو میسازد.
افزایش پولشویی مستلزم کاهش دادو ستد وتقاضای پول از بانک ها است.
از آنجاییکه پولشویی وفعالیتهای مجرمانه منجر به تغییر درآمدی از سرمایگذاری های درازمدت بسوی سرمایه گذاری پر خطر وپربازده کوتاه مدت در بخش تجارت می شود ودر این بخش فرار مالیاتی رایج است، اثرات زیانباری بر اقتصاد کلان وبرنامه های طویل المدت ملی، خواهد داشت.
پولشویی اثار زیانبار غیر مستقیمی هم دارد، زیرا دادوستد های غیرقانونی،بازدارنده ی تبادلات قانونی نیز هست؛ برای مثال داوستدهای ارزی قانونی ، موردی،براثر آن که با پولشویی همراه شود، مطلوبیت ندارد. مهمتر ازآن مبادلات زیر زمینی وفساد واختلاس، از اطمینان واعتماد به بازار وسازکار های آن میکاهد. ذخیره (مانده) انباشت دارایی های شسته شده در برخی از کشور ها،به احتمال ، بیش از سرمایه های جاری است ودر نتیجه بی ثباتی اقتصادی را افزایش می دهد.
بر اثر افزایش پولشویی نرخ رشد تولید ناخالص ملی کاهش می یابد. وهمچنان اسباب تخریب بازارمالی، ورشکستگی بخش خصوصی (که بصورت قانونی فعالیت میکنند) ، کاهش بهره وری در بخش واقعی اقتصاد، افزایش ریسک خصوصی سازی تخریب بخش خارجی اقتصاد ،بی ثباتی در نرخ های ارز وبهره، توزیع نابرابر درآمد شهر وندان وآثار منفی دیگر را فراهم میسازد که همه آنها به نحوی رشد وتوسعه اقتصادی را تحت تاثیر منفی قرار میدهد وعلاوه بر اثرات مخرب اقتصادی، تآثیر نامطلوب اجتماعی،سیاسی، فرهنگی را سبب گردیده ودر نتیجه فاصله طبقاتی (دارا ونادار،پردرآمد وکم درآمد) وفساد سیاسی را بوجود میآورد. ودر نهایت پولشویی در کشور های در حال رشد مانع ورود آن به هئیت کشور های توسعه یافته ودست یابی آن ها به توسعه پایدار خواهد شد.
● ایا امکان اندازه گیری حجم عملیات پولشویی وجوددارد؟
جواب صریح وروشن اینست که ، متآسفانه ، تا اکنون روش قابل قبولی برای اند ازه گیری حجم پولشویی ارایه نشده است.با توجه به وابستگی پولشویی با فعالیتهای غیر رسمی اقتصادی، طبیعی است که نباید انتظار براورد حجم پولشویی را داشته باشیم .
گرچه در مطالعات تجربی به عمل آمده روش هایی ارایه شده که از ان جمله می توان روش پنج در صد درآمد ناخالص داخلی GDP هر کشور،بررسی مازاد پس انداز در نظام بانکی، روش خرد به مراجعه به بازاز وتحت نظر گرفتن افراد مجرم، چه به شکل مستقیم وچه به صورت غیر مستقیم، را نام برد ولی هیچ یک از این روش ها توان برآورد دقیق وقابل قبول حجم پولشویی را نداشته اند.
● تدابیر واقدامات صورت گرفته مبنی برجلوگیری از پولشویی
پولشویی که از آن به « شریان خون تجارت جهانی مواد مخدر» تعبیر می شود چنان پیچیده است که تمهیدات متداول نتوانسته از شیوه هایی که امروز در این فرآیند بکار میرود جلوگیری کند. به خصوص ردیابی موارد« پولشویی مدرن در فضای سایبر» که به نقل وانتقال فزیکی نیاز ندارد، بطور جدی بغرنج است؛ از طرفی جهانی شدن موجی است که به سرعت مرز ها ،« به ویژه حوزه ی اقتصاد» را در مینوررد ولازمه ی جهانی شدن اقتصاد به حد اقل رسیدن کنترول در تجارت است. علاوه برآن بهره گیری قاچاقچیان از افراد ماهر وحرفه ای در پولشویی، برپیچیدگی ومشکل تر شدن کشف موارد پولشویی افزوده است.
اکنون بیش از ۱۴۰ کشور قانون مبارزه با پولشویی دارند وکشورهای که هنوز در قانون مجازات آنها پولشوی جرم مستقل تعریف نشده با پولشویی، با استفاده از قوانینی که بطور ضمنی به پولشویی توام با جرایم دیگر اشاره دارد مبارزه میکنند.، ولی در عین حال سالانه بیش از ۸/۲ ترلیون دالر در جهان پولشویی می شود.
در سه دهه پیش آنچه فکر مامورین مبارزه با قاچاق مواد مخدر را مغشوش میکرد ، جاسازی مواد مخدر بود ولی اکنون علاوه بر جاسازی، که در آغاز یک پروسه قاچاق مواد مخدر اهمیت دارد، مشکلی که در پایان معاملات قاچاق مواد مخدر باعث دلمغشوشی شده است عقیم ماندن این مرحله نهایی در بازدارندگی از قاچاق مواد مخدر فوق العاده مهم است. زیرا اگر درآمد حاصل از آن مصادره شود تمام فعالیتهای قاچاقچی بی نتیجه می ماند. واورا از ادامه این فعالیت باز میدارد.
مبارزه با انتقال واخفای پول حاصل از جرم، درجون ۱۹۸۰ به وسیله ی کمیته ی وزیران شورای اروپا به دول عضو توصیه شد و اصطلاح پولشویی در فرآیند قاچاق مواد مخدربا تصویب کنوانسیون بین المللی مبارزه باقاچاق مواد مخدر و روانگردان در سال ۱۹۸۸، که در آن تدابیری برای ضبط اموال حاصل از قاچاق مواد مخدر اتخاذ شده ، بصورت جهانی در سیاست جنایی وحقوق جزای کشور ها مطرح گردید ودر موارد دیگر از جمله:
▪ اعلامییه کمیته بازل ( دیسامبر۱۹۸۸)؛
▪ کمیته مبارزه با پولشویی (۱۹۸۹)؛
▪ منشور اتحادیه اروپا (۱۹۹۰) ؛
▪ دستورالعمل اتحادیه اروپا (۱۹۹۱)؛
▪ قطعنامه سازمان بین المللی کمیسیون اوراق بهادار (۱۹۹۲)؛
▪ اعلامیه کنفرانس بین المللی کومایور در ایتالیا (۱۹۹۴)؛
بیانیه مبارزه با شست وشوی پول اجلاس ویژه ی موادمخدر ملل متحد در سال ۱۹۹۸ پیگیری شد ودر کنوانسیون پالرمو،که از سال ۲۰۰۰ به امضای ۱۴۷ دولت رسید، و۲۸ کشور انرا تصویب کرده اند، بطور قاطع وعام بصورتی «جهان شمول» بر جرم بودن آن تاکید شد.
در سال ۱۹۸۹ روسایی هفت کشور عمده صنعتی معروف به ۷-G برای نخستین بار، شست وشوی پول آلوده را رسمآ یکی از مسایل حاد دنیا شناختند وبه اتفاق به بمنظور هماهنگی چند ملیتی برخورد به این بحران، سازمانی بنام نیروی کاری عملیات مالی تشکیل دادند، عضویت در سازمان برای کشور های دیگر نیز باز گذاشته شده واکنون همه ی کشور های عضو اتحادیهDCEO به انضمام هنگ کنگ، سنگاپور وشورای همکاری خلیج فارس و کمیسیون اروپا عضویت آنرا به عهده دارند.تمامی اعضای طرح یاد شده ، چهل نوع تدابیر مشخص را برای ممانعت از عملیات شویندگان پول آلوده امضآ کرده اند. وهمچنان تلاشهای بازدارند ه ای در سطوح کشور ی،منطقه وجهان برای مبارزه با پولشویی صورت گرفته وادامه دارد، برای نمونه:
ـ در امریکا در سال ۱۹۸۶ قانون کنترول پولشویی تصویب وبه اجرا گذاشته شد.
ـ در انگلستان « قانون جرایم راجع به قاچاق مواد مخدر» در سال ۱۹۸۶ تقویب شد و از اول ۱۹۸۹ لازم الاجرا گردیدو«مقرارتی راجع به پول شویی» از اوایل ۱۹۹۴ به اجرا دآمد.
ـ در اسکاتلند « قانون درآمد ها ناشی از جرم» در سال ۱۹۹۵ تصویب شد.
ـ جاپانی ها در سال ۱۹۹۱ قانون خاق مواد مخدر را تصویب کردند که به اساس آن پول شویی را جرم شناختند.
ـ در سال ۱۹۹۸ کارشناسان چهل کشور در فرانسه با یکدیگر ملاقات کردند تا تدابیری را برای ممانعت ارپول شویی در روسیه واروپای شرقی اتخاذ کنند.
ـ نمایندگان ۱۴۰ کشور در ایتالیا با یکدیگر ملاقات کردند تا استرایژی واحدی را با جرایم سازمان یافته ی فراملی در پیش گیرند.
ـ نمایندگان ۱۸۰ کشور در مصر با یکدیگر ملاقات کردند تا یک جبهه ی جهانی برای مبارزه با با جرایم سازمان یافته تشکیل دهند.
ـ وکلایی داگستری آمریکا در واشنگتن باهم ملاقات کردند تا مسولیت خود را در قبال پول آلوده بررسی کنند.
ـ وزرایی ۲۵ کشور در آرژانتین با هم ملاقات کردند ومتعهد شدند تا دولت های خود را درمبارزه با پول شویی موظف کنند.
ـ شش صد تن از کارشناسان حقوق بین المللی در انگلستان با یکدیگر ملاقات کردند تا پیشنهاد های در باره تسهیل مقررات رازداری بانک ها ارائه کنند.
ـ کنفرانس بین المللی مواد مخدر در مادرید هسپانیا، که در آن شرکت گنندگان پولیس وسیاستمدارن ۹۰ کشور جهان در ماه می ۲۰۰۷ ، در رابطه به روش جدید مواد مخدر از طریق انترنت هوشدار داده میگوید که:در حال حاضر میتوان از طریق انترنت مواد کمیایی تشکیل دهنده ً کوکائینً را مانند کتاب یا نوار موسیقی با کارت اعتباری خریداری کرد.
ـ موافقتنامه ً پاریس پکتً در سال ۲۰۰۳ بمنظور کنترول قاچاق مواد مخدر وکاهش تقاضای مصرف کنندگان در پایتخت فرانسه به میان آمد.
ـ نشست بین المللی مبارزه با مواد مخدر در کابل پایتخت افغانسنان به اشتراک نمایندگان ۵۶ کشور عضوی موافقتنامه پاریس به تاریخ ۳۱ اکتوبر ۲۰۰۷.
ولی باید اذعان کرد ، باوصف تمامی تدابیری بازدارنده،جلوگیری از فرآیند پول شویی در هیچ کشوری در حد مطلوب موفقیت نداشته، چنانکه در سال ۱۹۹۵ بیش ا ز ۳۵۰ ملیارد دالر در امریکا شست وشو شده وگزارشات جدید مقدارپولی را که در جهان پول شویی می شود سالانه بالغ ۸/۲ ترلیون دالر میرساند.مقداری پولی آلوده که از قاچاق مواد مخدر در دنیا در گردش می باشد به قدری زیاد است که سبب بوجود آمدن اقتصاد دوم « اقتصادزیر زمینی» شده وهچنان در جهان اقتصاد، دالر نفتی ،وجود دارد،باید گفت:« دالر هیروئینی» هم بطور غیر رسمی موجود است.
دکتر دستگیر رضایی
منابع : انترنت، سایت بی بی سی، نشریات سازمانهای بین المللی (بانک جهانی و ملل متحد) و افغانستان.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست