افسردگی و خودکشی

خود کشی یکی از فاجعه آمیز ترین پیامد های بیماری های روانی است در اکثر خود کشی ها بیماری زمینه ای افسردگی وجود دارد

خود‌کشی یکی از فاجعه‌آمیز‌ترین پیامد‌های بیماری‌های روانی است. در اکثر خود‌کشی‌‌ها بیماری زمینه‌ای افسردگی وجود دارد. در بیماری‌های دیگر مانند اسکیزوفرنی و اختلال‌های شخصیت گاهی اقدام به خود‌کشی دیده می‌شود اما در بیماران افسرده میزان اقدام به خود‌کشی بیشتر است. خود‌کشی‌ اقدامی است که اغلب جوامع آن را منع می‌کنند و در بسیاری از مذاهب گناه دانسته می‌شود و جالب این است که در برخی از کشورها اقدام به خود‌کشی‌ جرم محسوب می‌شود.

یکی از غم انگیز‌ترین اتفاقات برای دوستان و خویشاوندان فرد خود‌کشی‌ کرده است به طوری که خاطره‌ای توام با احساس شرم و گناه برای اطرافیان ایجاد می‌شود. برخی افراد هم معتقدند که خودکشی اقدامی معقول است و زندگی کردن به هر قیمتی ارزش ندارد. اغلب به نظر خود فردی که اقدام به خود‌کشی‌ می‌کند تصمیم به خود‌کشی‌، تصمیمی عاقلانه است گرچه همواره تا آخرین لحظه در مورد آن تردید دارد و هر اتفاق حتی کوچکی میتواند تصمیم آنها را به هم بزند. از نظر اخلاقی هم بحث‌های زیادی در مورد اخلاقی یا غیر اخلاقی بودن این عمل هست، این‌که آیا یک انسان حق دارد در مورد جان خود تصمیم بگیرد و دیگران مداخله‌ای در مورد آن نکنند؟فهرست خود‌کشی‌ افراد مشهور بسیار طولانی است، مرلین مورنو، ویرجینا ولف، جک لندن، آدولف هیتلر و ... تنها معدودی از این موارد هستند. معمولا آمار اعلام خود‌کشی‌‌ها کمتراز میزان واقعی آن است، چرا که به دلیل بد‌نامی‌این اقدام و احساس لطمه آبرویی، دربسیاری اوقات اطرافیان مرگ خویشاوندان را به صورت تصادفی، سکته، مسمومیت دارویی و غیره جلوه دهند. از طرفی بسیاری از موارد خود‌کشی‌ که منجر به فوت نشده باشد، گزارش نمی‌شود. بسیاری از تصادفات تک اتومبیله در جاده‌های خلوت خود‌کشی‌ هستند اما آنها را مرگ تصادفی جلوه می‌دهند.

گاهی اوقات خود‌کشی‌ بدون وجود افسردگی و به دلیل بیماری‌های روانی دیگر رخ می‌دهد و گاهی اوقات به دلیل افسردگی روی می‌دهد، اما در حدود هشتاد درصد بیماران خود‌کشی‌‌گرا به طور قابل ملاحظه افسرده هستند. زنان تقریبا سه‌برابر مردان دست به خود‌کشی‌ می‌زنند اما مردان عملا سه برابر زنان بیشتر از خود‌کشی‌ می‌میرند. شاید بیشتر بودن اقدام به خودکشی زنان به این دلیل باشد که افسردگی در زنان بیشتر رخ می‌دهد. اما شیوه‌هایی که مردان برای خود‌کشی‌ انتخاب می‌کنند مهلک‌تر است مانند پرت کردن خود از ارتفاع یا شلیک با گلوله اما زنان شیوه‌هایی نظیر بریدن مچ و مصرف قرص‌های خواب‌آور که امکان نجات آنها بیشتر است اغلب استفاده می‌کنند. مردان در اثر شکست شغلی و زنان در اثر شکست عشقی بیشتر برای خود‌کشی‌ برانگیخته می‌شوند. خودکشی گرچه در بین کودکان نادر است اما مواردی نیز از خود‌کشی‌ در کودکان زیر ۱۴ سال گزارش شده است.

در سنین بین ۲۰ تا ۳۵ سال اغلب انگیزه افراد برای خود‌کشی‌ رهایی از رنج و در برخی موارد جلب کردن توجه اطرافیان و دستکاری آنها است. در این حالت فرد مطمئن نیست که دوست دارد زنده بماند یا بمیرد. مطمئن نیست که آرزوی پایان زندگی را دارد یا آرزوی تغییر دادن زندگی و تاثیر گذاشتن بر اطرافیان را دارد. و ممکن است در لحظاتی که به مرگ نزدیک‌تر می‌شود، احساس پشیمانی کرده و تقاضای کمک و نجات از دیگران داشته باشد. بیماری‌های روانی زمینه‌ساز خود‌کشی‌ هستند و بیش از همه افسردگی زمینه‌ساز خودکشی است. لذا در صورت وجود افسردگی و افکار خودکشی مراقبت دقیق و درمان و گاهی بستری کردن فرد ضرورت پیدا می‌کند. روان درمانی نیز برای رفع افسردگی در بیماران افسرده و پیشگیری از اقدام به خود‌کشی‌ موثر است. علاوه بر آن مداخله روان‌شناختی در زندگی خویشاوندان بازمانده نیز اهمیت دارد چرا که خود بازماندگان در برابر افسردگی بعدی و خود‌کشی‌ آسیب‌پذیر هستند.

نویسنده : آذر نادی