شنبه, ۲۹ دی, ۱۴۰۳ / 18 January, 2025
مجله ویستا

اعتباری که از جشنواره دریغ شد


جشنواره امسال , با اینکه کارهای خوب کم نداشت کافه ستاره , چهارشنبه سوری , آفساید, به نام پدر, به آهستگی , تقاطع و اما نام بزرگ کم داشت فرض کنید جشنواره امسال , می توانست میزبان بزرگانی باشد که بزرگی شان را بارها و بارها اثبات کرده اند آن وقت چه جشنواره یی می شد

نام‌ها، اعتبار هر جشنواره‌یی‌ هستند. نام‌ها بی‌دلیل‌ بزرگ‌ نمی‌شوند، دلیلی‌ پشت‌ بزرگ‌ بودن‌ برخی‌ نام‌هاست‌. شاید اصلی‌ترین‌ دلیلش‌، کیفیت‌ کار این‌ نام‌ها باشد. یک‌ هنرمند معمولی‌، وقتی‌ کاری‌ بزرگ‌ می‌کند، نامش‌ بزرگ‌ می‌شود و به‌ این‌ دلیل‌ است‌ که‌ هر اتفاقی‌،از جمله‌ یک‌ جشنواره‌ را نام‌ها زنده‌ می‌کنند. نام‌ها بزرگ‌ می‌کنند، چون‌ کارهای‌ بزرگ‌ می‌آورند و هم‌نشینی‌ کارهای‌ بزرگ‌ نام‌های‌ بزرگ‌، جشنواره‌یی‌ بزرگ‌ می‌سازد.

جشنواره‌ امسال‌، با اینکه‌ کارهای‌ خوب‌ کم‌ نداشت‌ کافه‌ ستاره‌، چهارشنبه‌سوری‌، آفساید، به‌ نام‌ پدر، به‌ آهستگی‌، تقاطع‌ و... اما نام‌ بزرگ‌ کم‌ داشت‌. فرض‌ کنید جشنواره‌ امسال‌، می‌توانست‌ میزبان‌ بزرگانی‌ باشد که‌ بزرگی‌شان‌ را بارها و بارها اثبات‌ کرده‌اند. آن‌ وقت‌ چه‌ جشنواره‌یی‌ می‌شد.

مطلب‌ زیر می‌کوشد نگاهی‌ داشته‌ باشد به‌ نام‌هایی‌ که‌ جای‌ خالی‌شان‌ در جشنواره‌ فیلم‌ فجر مشهود بود. این‌ نام‌ها می‌توانستند رونقی‌ بر جشنواره‌ باشند و بر اعتبار آن‌ بیفزایند. اما...

● مسعود کیمیایی‌

همواره‌ حضورش‌ اعتبار جشنواره‌ بوده‌ است‌. با اینکه‌ جشنواره‌ فیلم‌ فجر هیچگاه‌ با او مهربان‌ نبوده‌ و حتی‌ بهترین‌ ساخته‌هایش‌ را نیز نادیده‌ گذاشته‌ و روی‌ خوش‌ به‌ فیلم‌های‌ «استاد» نشان‌ نداده‌، اما پشتیبانی‌ مردم‌ و علاقه‌مندان‌ سینماهمواره‌ در این‌ سالها نسبت‌ به‌ «مسعود کیمیایی‌» محسوس‌ بوده‌ است‌. حضور او مترادف‌ با صف‌های‌ طویل‌ جلوی‌ سینماها، باتوم‌، شکستن‌ شیشه‌ و شب‌بیداری‌ برای‌ دیدن‌ فیلم‌هایش‌ است‌. اما، امسال‌، سینماهای‌ جشنواره‌ از این‌ نعمت‌ بی‌بهره‌ بودند. «کیمیایی‌» آخرین‌ ساخته‌اش‌ «حکم‌» را بدون‌ شرکت‌ در جشنواره‌، درست‌ قبل‌ از جشنواره‌ اکران‌ کرد تا شاید جواب‌ نامرادی‌های‌ جشنواره‌ را با زبان‌ بی‌زبانی‌، با این‌ اعتراض‌ داده‌ باشد. فرض‌ کنید «حکم‌» در جشنواره‌ بود. چه‌ بحث‌هایی‌ می‌شد و چه‌ جروبحث‌های‌ مطبوعاتی‌ که‌ به‌ راه‌ نمی‌افتاد. اما «کیمیایی‌» نبود تا جشنواره‌ چیزی‌ کم‌ داشته‌ باشد، که‌ به‌ نفع‌ جشنواره‌ نبود. آخرین‌ حضور این‌ کارگردان‌ در جشنواره‌ با فیلم‌ «سربازهای‌ جمعه‌» بود که‌ با بی‌مهری‌ کامل‌ مواجه‌ شد و در سالی‌ که‌ جزو بهترین‌ها بود، جوایز را دردستان‌ دیگر مدعیان‌ دید.

● بهرام‌ بیضایی‌

چهار سال‌ پیش‌ با فیلم‌ «سگ‌کشی‌» که‌ تازه‌ جزو فیلم‌های‌ خوبش‌ نیست تحرکی‌ در جشنواره‌ پدید آورد. اما پس‌ از آن‌، به‌ سیاق‌ معمول‌ موفق‌ به‌ ساخت‌ فیلمی‌ نشد تا جشنواره‌ برای‌ سومین‌ سال‌ پیاپی‌ از حصور بیضایی‌ بی‌بهره‌ باشد. حضور بیضایی‌ می‌توانست‌ مترادف‌ باشد با تکاپوی‌ هواداران‌ قسم‌ خورده‌ پرشمارش‌ برای‌ بهتر جلوه‌ دادن‌ او و انتقادات‌ مخالفانش‌ که‌ سینمای‌ متظاهر او را نمی‌پسندند. این‌، شور و جنب‌ و جوشی‌ در جشنواره‌ به‌ وجود می‌آورد، که‌ جشنواره‌ امسال‌ از آن‌ تهی‌ به‌ نظر می‌رسید. با توجه‌ به‌ فاصله‌ فیلم‌هایش‌، دیدن‌ او در جشنواره‌ سال‌ بعد هم‌ غیرطبیعی‌ خواهد بود، مگر اینکه‌ اتفاق‌ غیرمترقبه‌یی‌ رخ‌ دهد.

● ناصر تقوایی‌

او هم‌ مثل‌ «بیضایی‌» کم‌کار است‌ و جشنواره‌روها عادت‌ به‌ دیدن‌ فیلم‌های‌ او ندارند. با این‌ حال‌ بودن‌ این‌ سینماگر کمال‌گرا در جشنواره‌ اعتباری‌ برای‌ جشنواره‌ است‌ که‌ آخرین‌ بار با فیلم‌ «کاغذ بی‌خط‌» و البته‌ سال‌ گذشته‌ با فیلم‌ مستند تعزیه‌ نصیب‌ فستیوال‌ فیلم‌ فجر شده‌ است‌. تقوایی‌، کارگردان‌ پرکاری‌ نیست‌، اما هر فیلمش‌ اتفاقی‌ بزرگ‌ است‌، که‌ ای‌ کاش‌ این‌ اتفاق‌ زود به‌ زود رخ‌ دهد تا سینمای‌ ایران‌ یک‌ منبع‌ پرقدرت‌ برای‌ بحث‌ و شور و شوق‌ را در مهمترین‌ گردهمایی‌ فیلم‌ها از دست‌ ندهد. تقوایی‌ در سال‌های‌ اخیر، دو فیلم‌ ناتمام‌ مانده‌، «چای‌ تلخ‌» و «زنگی‌ و رومی‌» را در کارنامه‌اش‌ داشته‌، که‌ هر دو بار فیلم‌ها در مرحله‌ فیلمبرداری‌ متوقف‌ ماندند.

● داریوش‌ مهرجویی‌

آخرین‌ بار دو سال‌ پیش‌ با فیلم‌ «میهمان‌ مامان‌» جوایز جشنواره‌ را درو کرد. پس‌ از آن‌، در تدارک‌ تولید «علی‌ سنتوری‌» بود که‌ این‌ فیلم‌، سرانجام‌ ماه‌ گذشته‌ فیلمبرداری‌اش‌ آغاز شد و به‌ این‌ دلیل‌، جشنواره‌ فیلم‌ فجر، برای‌ دومین‌ سال‌ متوالی‌ از دیدن‌ فیلمی‌ از «داریوش‌ مهرجویی‌» محروم‌ ماند. اگر «مهرجویی‌» نخواهد فیلمش‌ را بدون‌ شرکت‌ در جشنواره‌، در تابستان‌ یا پاییز سال‌ آتی‌ اکران‌ کند، بی‌شک‌ جشنواره‌ بیست‌ و پنجم‌ میزبان‌ فیلمی‌ از «استاد» خواهد بود، که‌ از همین‌ حالا می‌توان‌ حدس‌ زد چه‌ جنب‌ و جوش‌ و اعتباری‌ نصیب‌ جشنواره‌ سال‌ آینده‌ خواهد کرد. اما بحث‌ امسال‌ است‌ و امسال‌، بی‌او جشنواره‌ سوت‌ و کورتر شد.

● عباس‌ کیارستمی‌

خیلی‌ها می‌گویند مگر «عباس‌ کیارستمی‌» ایرانی‌ است‌ که‌ جایش‌ در جشنواره‌ خالی‌ باشد؟! اما این‌ خیلی‌ها، هر عقیده‌یی‌ داشته‌ باشند، تغییری‌ در این‌ مساله‌ ایجاد نمی‌شود که‌ بودن‌ «عباس‌ کیارستمی‌» می‌تواند مولد بحث‌ها و جدل‌های‌ فراوانی‌ باشد که‌ در رونق‌ مطبوعاتی‌ جشنواره‌ بی‌تاثیر نیست‌. یک‌ جلسه‌ نقد و بررسی‌ را تصور کنید که‌ بی‌شمار مخالفان‌ استاد یک‌ فیلم‌ ویدیویی‌ او را غیرسینمایی‌ و ناشیانه‌ ارزیابی‌ کنند و انبوه‌ موافقان‌ و سینه‌چاکانش‌ سینه‌ سپر کرده‌ و آن‌ را شاهکار قلمداد کنند و آن‌ پشت‌ هم‌ عباس‌ آقا با آن‌ خونسردی‌ عصبی‌ کننده‌اش‌ لبخند بزند و پشت‌ آن‌ عینک‌ سیاه‌ چرتکی‌ هم‌ بزند. تازه‌، بودن‌ «کیارستمی‌» در جشنواره‌ این‌ حسن‌ را داشت‌ که‌ فرق‌ اصل‌ از فرع‌ و جواهر از بدل‌ تشخیص داده‌ می‌شد. اما او هم‌ نبود تا پس‌ از نمایش‌ «باد ما را خواهد برد» برای‌ ششمین‌ سال‌ متوالی‌ در جشنواره‌ حاضر نباشد.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.