تحمل ناسازگاری

در یک زندگی جمعی، آیا چاره‏ای جز حسن سلوک و مدارا وجود دارد؟ «گذشت» یکی دیگر از جلوه‌های «مدارا» است.

در یک زندگی جمعی، آیا چاره‏ای جز حسن سلوک و مدارا وجود دارد؟ «گذشت» یکی دیگر از جلوه‌های «مدارا» است. اگر بنا باشد در مقابل هر مساله انسان حساسیت و سرسختی نشان دهد و هر حرف را به دل بگیرد و از هیچ چیز نگذرد، پدید آمدن ناهنجاری در زندگی جمعی، حتمی است. تحمل کردن ناسازگاری دیگران، پدید آورنده سازگاری است.

اگر بدی را با بدی و تندی را با تندی جواب دهیم، مشکلات بالا می‏گیرد. گاهی باید چشم را بست و بعضی رفتارهای آزاردهنده و ناراحت کننده دیگران را نادیده گرفت، یا درگذشت و بخشود، تا ریشه بحران در روابط بخشکد. در تفسیر آیه(یدرءون بالحسنهٔ السیئهٔ) (بدی را با نیکی رفع می‏کنند) آمده است که به وسیله‏ حلم، جهل و نابخردی جاهل را دفع می‏کنند و به وسیله مدارا با مردم، اذیت و آزار آنان را از خودشان دور می‏سازند.. بالاتر از این چشم‏پوشی، آن است که بدرفتاری‌های دیگران را با خوشرفتاری مقابله کنیم، نه مقابله به مثل، بلکه مقابله به بهتر و برتر. این اوج کرامت نفس و اخلاق والا و پیامبرانه است که می‏سزد در امت پیامبر (ص) تجلی یابد. در اخلاق خانواده، بروز این نمونه مکارم اخلاقی به آن است که هر یک از زن یا شوهر، ضعف‌ها و بداخلاقی‌هایی در طرف مقابل دید، تصمیم بر مقابله به مثل و شاخ به شاخ شدن نگیرد، بلکه بنا را بر سازگاری و تحمل بگذارد، آن هم به حساب خدا و برای رضای او تحمل کند، تا به دو نتیجه خوب برسد: یکی بهبود وضعیت داخلی خانه، دیگری رسیدن به اجر و پاداش الهی.