پسوریازیسی ها از درمان دلسرد نشوند

توصیه های دکتر مریم یوسفی متخصص پوست به بیماران مبتلا به داءالصدف

قدیمی‌ها به بیماری پسوریازیس می‌گفتند: «داءالصدف»؛ یعنی بیماری‌ای که در آن، پوست به شکل لایه‌های صدفی در ‌آید و کنده شود. با دکتر مریم یوسفی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره علل و راه‌حل همین بیماری حرف زده‌ایم.

▪ خانم دکتر! چرا پوست بعضی‌ها نقره‌ای‌رنگ می‌شود و پوسته‌ریزی می‌دهد؟

ـ این می‌تواند نشانه بیماری پسوریازیس باشد. بیماری پسوریازیس یا داءالصدف یک بیماری صرفا پوستی است که علت واقعی آن تاکنون کشف نشده است.

▪ چرا پوست بعضی‌ها این‌طوری می‌شود؟

ـ در بیماری پسوریازیس، سلول‌های بازال یا مادر که بین طبقه اپیدرم و درم قرار گرفته‌اند آسیب می‌بینند. به طور طبیعی سلول‌های جدید حدود ۲۸ روز طول می‌کشد تا از طبقه مادر به سطح پوست برسند و به صورت سلول‌های مرده درآمده و شبیه چرک از پوست دفع ‌شوند. در بیماری پسوریازیس، سلول‌های جدید به سرعت و در عرض ۳ روز به طبقه سطحی پوست می‌رسند و لذا سلول‌ها هنوز نمرده و روی هم جمع می‌شوند و به صورت پوسته‌ای نقره‌ای درمی‌آیند. از طرفی به دلیل سرعت حرکت و رشد عروق پوست فعال شده و زمینه‌ای قرمز ایجاد می‌کنند. : آیا این بیماری، درمان قطعی هم دارد؟

از آنجا که درمان‌های این بیماری، علامتی است (نه علتی)، درمانش مثل تمام درمان‌های علامتی موقتا باعث کاهش یا بهبود موقتی علایم پوستی می‌شود و بعد از قطع درمان، ضایعات پوستی برمی‌گردند چون درمان علّی انجام نمی‌شود زیرا علت بیماری مشخص نیست. فقط فرضیه‌هایی برای علت بیماری وجود دارد که هیچ یک اثبات قطعی نشده است.

▪ چه درمان‌هایی به وسیله متخصص پوست برای این بیماران انجام می‌شود؟

ـ برحسب شدت بیماری از درمان‌های مختلف استفاده می‌شود و در مواردی که ضایعات پوستی خفیف است، فقط درمان‌های موضعی تجویز می‌شود ولی در موارد شدید که سطح وسیعی از پوست گرفتار می‌شود یا در فرم اریترودرمیک که سطح پوست قرمز رنگ است و یا فرم پوستومر باید علاوه بر درمان موضعی از درمان‌های سیستمیک هم استفاده کرد. به طور کلی اکثر بیماران پسوریازیس با درمان موضعی به تنهایی تحت کنترل درمی‌آیند.

▪ افراد مسن بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند یا جوانان؟

ـ این بیماری در همه سنین دیده می‌شود ولی شیوع آن از ۲۰ تا ۴۰ سالگی است و از آنجا که در جوانان از نظر ظاهری و زیبایی بسیار آزاردهنده است لذا پزشک متخصص پوست باید با این‌گونه بیماران رفتار پزشکی بسیار دوستانه‌تر و صمیمی‌تری برقرار ‌کند تا بتواند ضمن درمان بیماری، اعتماد بیمار را برای ادامه طولانی درمان جلب کند. در موارد کمی هم لازم است با همکاری روان‌پزشک، درمان‌های توام پوستی و روحی روانی انجام گیرد.

▪ این بیماری‌، ارثی نیست؟

ـ در مطالعات زیادی که انجام شده استعدادهای ارثی و فامیلی موثر بوده‌اند، هر چند ژن خاصی را تاکنون پیدا نکرده‌اند. امروزه معتقدند عوامل محیطی زمانی موثر واقع می‌شوند که شخص استعداد ارثی برای ابتلا به بیماری را داشته باشد، هر چند در بعضی موارد هیچ گونه موارد مشابه را در فامیل بیمار نمی‌توان پیدا کرد.

▪ استرس در این بیماری نقشی ندارد؟ کلا چه عواملی این مشکل را در بیماران تشدید کنند؟

ـ عوامل محیطی متعددی در بروز و تشدید این بیماری دخالت دارند. از عفونت‌ها، میکروب‌ استرپتوکوک می‌تواند باعث بیداری اولیه پسوریازیس قطره‌ای گردد؛ به طوری که در تعقیب یک گلودرد چرکی ممکن است بیماری ظاهر گردد. تاثیر استرس‌های روحی روانی در ایجاد بیماری و یا عود آن موثر است. آب و هوا و فصل اثرات متغیری دارند. مواردی از بیماری پسوریازیس در تابستان‌ها بهتر و مواردی بدتر می‌شود. تغییرات هورمونی هم در ایجاد آن نقش دارد. در خانم‌های باردار بیماری پسوریازیس مواردی بدتر ومواردی بهتر می‌شود.

▪ رژیم غذایی خاصی هست که بتواند به این بیماران کمک کند؟

ـ نه، تغذیه نقشی در پسوریازیس ندارد. نیازی به پرهیز غذایی خاصی نیست؛ هر چند غذاهای محرک مانند ادویه‌جات مانند افراد سالم می‌تواند باعث خارش شده یا خارش را تشدید کند.

▪ شما به عنوان یک متخصص پوست چه توصیه‌ای به این افراد دارید؟

ـ بهترین توصیه به بیماران پسوریازیس این است که با بیماری خود مدارا کنند و از درمان دلسرد نشوند و تحت‌نظر پزشک به درمان‌ها ادامه دهند. هر چه پذیرش بیماری توسط بیمار بیشتر باشد و آن را معضل زندگی خود نداند، شدت بیماری کمتر است. سعی کنند زندگی عادی و روزمره خود را هر چه طبیعی‌تر ادامه دهند و نگذارند این بیماری، آنها را از پا بیندازد. با کشف داروهای جدید امکان کنترل بیماری بسیار بیشتر از سابق است. آنها که آفتاب باعث کاهش ضایعات‌شان می‌شود، در تعطیلات باید از تابش مستقیم آفتاب به پوست استفاده ‌کنند. هر چند باید میزان مجاز را از پزشک خود سوال کنند. از استرس‌های روانی تا حد امکان بپرهیزند و چنانچه دچار بیماری‌های داخلی شدند، متخصص پوست خود را هم در جریان بگذارند.